Nn
Nn .
tr.
met
Mirthridates I van Phrygien1, zn. van Pharnakes van Daskyleion en Nn, geb. in 440 BC1,1,1, satrap (gouverneur) te Phrygien [Per], satrap (gouverneur) te Kios [Per]. |  |
Uit dit huwelijk een zoon:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Ariobarzanes I | *-415 | | †-362 | | 53 | 1 | 3 |
Ariobarzanes I van Phrygien
Ariobarzanes I van Phrygien1, geb. in 415 BC1,1,1, ovl. (ongeveer 53 jaar oud) in 362 BC1.
- Vader:
Mirthridates I van Phrygien1, zn. van Pharnakes van Daskyleion en Nn, geb. in 440 BC1,1,1, satrap (gouverneur) te Phrygien [Per], satrap (gouverneur) te Kios [Per], tr.
| |
tr.
met
Nn .
Uit dit huwelijk 3 kinderen:1
Nn
Nn .
tr.
met
Ariobarzanes I van Phrygien1, zn. van Mirthridates I van Phrygien en Nn, geb. in 415 BC1,1,1, ovl. (ongeveer 53 jaar oud) in 362 BC1.
Uit dit huwelijk 3 kinderen:1
Ariobarzanes II van Phrygien
Ariobarzanes II van Phrygien.
Nn van Phrygien
Nn van Phrygien.
Orontobates van Phrygien
Orontobates van Phrygien.
Dareios II van Perzië
Dareios II Ook: Darius II van Perzië1,2, geb. circa 475 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] tussen 423 BC en 404 BC, koning te Egypte [Egy] van 423 BC tot 404 BC, ovl. (ongeveer 71 jaar oud) in 404 BC1,2,1,2.
Aantekeningen bij Dareios II van Perzië.
Darius II, (oorspronkelijk Ochus genaamd), was koning van Perzië van 423 v.Chr. tot 404 v.Chr..
Toen koning Artaxerxes I op 24 december 424 v.Chr. overleed, werd hij opgevolgd door zijn enige wettelijke zoon Xerxes II. Na anderhalve maand werd deze echter vermoord door zijn halfbroer Sogdianus, de zoon van een maîtresse van Artaxerxes. Sogdianus' broer Ochus kwam op zijn beurt tegen hem in opstand en doodde hem na een korte strijd, waarna hij zelf de troon besteeg en de koningsnaam Darius aannam. De Griekse bronnen vermelden hem als "nothos", d.i. "Bastaard".
Als heersers komen Xerxes II en Sogdianus niet voor op de talrijke Babylonische tabletten, waardoor Darius II als direct opvolger wordt gezien van Artaxerxes I. De voornaamste bindingsfactor in het Perzische rijk was het prestige van de grote koning. De gevolgen van de troonstrijd en het snelle opeenvolgen van koningen na de dood van Artaxerxes waren dan ook desastreus. Het centrale gezag en de macht van de koning brokkelde nog sneller af, een proces dat al onder Artaxerxes I vrijwel onmerkbaar was begonnen. Er braken verscheidene opstanden uit, waaronder in Phoenicië en Egypte dat op het eind van Darius' regering in 405 of 404 v.Chr. onafhankelijk zou worden. Tevens bracht hij de decadentie van het hof tot het uiterste en was er sprake van een steeds sterker toenemende corruptie en wanbestuur, hetgeen het grote rijkssysteem van Darius I gigantisch verzwakte. Darius maakte een groot aantal slachtoffers bij zijn troonsbestijging door mensen met beestachtige middelen, als steniging, langzaam braden in een oven en ze dronken laten balanceren boven gloeiende kolen, uit te weg te ruimen. De militaire kracht van het rijk nam ook veel verder af onder zijn regering.
Door de binnenlandse onlusten vertoonde Perzië nog weinig interesse voor het lot van de Griekse steden aan de kust van Klein-Azië, terwijl Sparta intussen, ten koste van dubieuze onderhandelingen, een welwillende Perzische neutraliteit nastreefde in zijn strijd tegen Athene. Darius II wenste echter de vernietiging van Athene niet, en voerde liever een politiek die het evenwicht tussen de Griekse supermachten in stand hield. Dit zou in zijn ogen de belangen van het Perzische Rijk meer dienen dan een kortzichtige wraakneming voor feiten die intussen reeds tot de geschiedenis behoorden.
Darius was getrouwd met zijn halfzuster (volgens sommige bronnen zijn tante?), de beruchte Parysatis, met wie hij twee zonen had, Artaxerxes en Cyrus. De beruchte Parysatis was in allerlei paleisintriges betrokken: zo trachtte zij, na de dood van Darius, hun jongste zoon Cyrus op de troon te krijgen, in het nadeel van de oudere Artaxerxes.Tevens had Darius II bij een bijvrouw een zoon, genaamd Artostes, die grootvader was van de toekomstige koning Darius III.
- Vader:
Artaxerxes I van Perzië1,2, zn. van Xerxes I van Perzië en Amestris van Perzië, geb. circa 497 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van 465 BC tot 424 BC, koning te Egypte [Egy] van 464 BC tot 424 BC, ovl. (ongeveer 73 jaar oud) in 424 BC1,2,1,2, tr. (1) met Damaspia 1, ovl. in 424 BC1,1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (2) met Alogyne 1,1, zij is een Babylonsche concubine. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (3) met Andia van Babylon1, dr. van Samas-Eriba van Babylon en Nn, geb. circa 495 BC1,1,1, concubine, haar afkomst is onzeker. Uit dit huwelijk 2 kinderen, tr. (4).
- Moeder:
Kosmartyne (Kosmartydene) 1, dr. van Bel-Simanni van Babylon en Nn, geb. circa 500 BC1,1,1, Babylonsche concubine, haar afkomst is onzeker.
tr.
met
Parysatis van Perzië1,2, dr. van Artaxerxes I van Perzië en Andia van Babylon.
Aantekeningen bij Parysatis van Perzië.
Parysatis was een koningin van het Perzische rijk tijdens de regering van Darius II. Ze was een dochter van Artaxerxes I en een halfzus van Xerxes II, Sogdianus en Darius II.
Na de dood van haar vader en de troonstrijd tussen haar broers werd Darius II koning. Parysatis verleidde haar halfbroer, trouwde met hem en werd de nieuwe koningin van Perzië. Ze had een listige en corrupte persoonlijkheid, raakte betrokken bij allerlei paleisintriges en startte een corrupte zwendel die leidde tot grootse verkwistingen en vriendjespolitiek. Achter de rug van haar man om startte ze een hoop complotten en verkwanselde ze het rijk. Parysatis wordt daarom door sommigen gezien als een van de voornaamste personen die verantwoordelijk is voor de val van het Perzische rijk. Ze kreeg bij Darius II twee kinderen: de oudste was Artaxerxes II en de jongste was Cyrus de Jongere. Toen haar man in 404 v. Chr. stierf, volgde Artaxerxes II als oudste zoon zijn vader op. Parysatis mocht haar jongste zoon Cyrus echter meer en zette hem er daarom toe aan in opstand te komen tegen Artaxerxes II en steunde hem hier heel sterk in. Na drie jaar legers te hebben verzameld, trok Cyrus de Jongere op tegen zijn oudere broer. Cyrus werd echter verslagen en gedood in de slag bij Cunaxa, waarna Parysatis de satraap Tissaphernes de schuld gaf. Nu besloot ze maar haar oudere zoon Artaxerxes II tot een pion te maken. Al gauw kreeg ze hem volledig in haar macht en beheerste ze zijn complete regering, wat het zesenveertigjarige bewind van Artaxerxes II zeer sterk verzwakt heeft. Tijdens het bewind van haar zoon zette ze haar corrupte zwendel extra sterk voort en ging door met het ruïneren van het bestuurlijk systeem. Ze vermoordde uiteindelijk zelfs haar schoondochter, die ze totaal niet mocht, de koningin van Artaxerxes II.
Uit dit huwelijk 4 zonen:1
Maurya van Taxila
Maurya van Taxila1, geb. circa 520 BC1,1,1, satrap te Taxila [Pak].
tr.
met
Candravarnna van Perzië1, dr. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Atossa van Perzië, geb. circa 513 BC1,1.
Hydarnes III van Armeniè
|  |
| Hydarnes III van Armeniè, geb. circa 480 BC, satrap te Armenië [Arm] circa 425 BC, ovl. (minstens 55 jaar oud) na 425 BC. |
- Vader:
Hydarnes II van Armeniè1, zn. van Hydarnes I van Armeniè en Nn, geb. circa 520 BC1,1,1, chiliarch te Perzië [Per] van 480 BC tot 428 BC Een chiliarch is de Griekse benaming voor opperbevelhebber van de cavalerie, ovl. (ongeveer 92 jaar oud) in 428 BC, tr.
tr.
met
Nn 1.
Uit dit huwelijk 4 kinderen:1
Dossier:
Nn
Nn 1.
tr.
met
Hydarnes III van Armeniè, zn. van Hydarnes II van Armeniè en Nn, geb. circa 480 BC, satrap te Armenië [Arm] circa 425 BC, ovl. (minstens 55 jaar oud) na 425 BC. | |
Uit dit huwelijk 4 kinderen:1
Artabazos II van Daskyleion
Artabazos II van Daskyleion1, geb. in 389 BC1,1,1, satrap (gouverneur) te Daskyleion [Per] van 362 BC tot 353 BC, satrap te Baktrien [Per] van 362 BC tot 327 BC, gouverneur te Sogdien [Per] van 327 BC tot 325 BC, ovl. (ongeveer 64 jaar oud) in 325 BC1,1.
- Vader:
Pharnabazos II van Daskyleion1, zn. van Pharnakes van Daskyleion en Nn, geb. in 445 BC1,1,1, satrap (gouverneur) te Daskyleion [Per] van 412 BC tot 390 BC, ovl. (minstens 71 jaar oud) tussen 374 BC en 367 BC1,1, tr.
- Moeder:
Apama van Perzië1, dr. van Artaxerxes II (Memmon) van Perzië en Strateira van Armeniè, geb. in 415 BC1,1, ovl. (minstens 28 jaar oud) tussen 387 BC en 362 BC1,1.
tr. (1)
met
Nn .
Uit dit huwelijk 2 kinderen:
tr. (2)
met
Nn von Rhodos.
Uit dit huwelijk een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Artakama | | | | | | 1 | 0 |
Nn
Nn .
tr.
met
Artabazos II van Daskyleion1, zn. van Pharnabazos II van Daskyleion en Apama van Perzië, geb. in 389 BC1,1,1, satrap (gouverneur) te Daskyleion [Per] van 362 BC tot 353 BC, satrap te Baktrien [Per] van 362 BC tot 327 BC, gouverneur te Sogdien [Per] van 327 BC tot 325 BC, ovl. (ongeveer 64 jaar oud) in 325 BC1,1, tr. (2) met Nn von Rhodos. Uit dit huwelijk een dochter.
Uit dit huwelijk 2 kinderen:
Nn von Rhodos
Nn von Rhodos.
tr.
met
Artabazos II van Daskyleion1, zn. van Pharnabazos II van Daskyleion en Apama van Perzië, geb. in 389 BC1,1,1, satrap (gouverneur) te Daskyleion [Per] van 362 BC tot 353 BC, satrap te Baktrien [Per] van 362 BC tot 327 BC, gouverneur te Sogdien [Per] van 327 BC tot 325 BC, ovl. (ongeveer 64 jaar oud) in 325 BC1,1, tr. (1) met Nn . Uit dit huwelijk 2 kinderen.
Uit dit huwelijk een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Artakama | | | | | | 1 | 0 |
Barsinoe van Baktrien
Barsinoe van Baktrien.
- Vader:
Artabazos II van Daskyleion1, zn. van Pharnabazos II van Daskyleion en Apama van Perzië, geb. in 389 BC1,1,1, satrap (gouverneur) te Daskyleion [Per] van 362 BC tot 353 BC, satrap te Baktrien [Per] van 362 BC tot 327 BC, gouverneur te Sogdien [Per] van 327 BC tot 325 BC, ovl. (ongeveer 64 jaar oud) in 325 BC1,1, tr. (2) met Nn von Rhodos. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (1).
tr. (1)
met
Aantekeningen bij Alexander III van Macedonië.
Alexander III de Grote (Pella, 21 juli 356 v.Chr.[1] — Babylon, 11 juni 323 v.Chr.[2]), (Aléxandros tritos o Makedón) was koning van Macedonië. Hij verenigde de elkaar bevechtende Griekse stadstaten (póleis) en veroverde onder meer Perzië en Egypte.
*.
Levensloop.
*.
Jeugd.
Alexander de Grote werd geboren in Pella als Alexander III, zoon van de Macedonische koning Philippus II en koningin Olympias. Volgens een legende werd hij niet verwekt door Philippus II, maar door Zeus. Alexander was zich hiervan bewust en buitte dit politiek uit door zich de zoon van Zeus te noemen.
Het ten noordoosten van het klassieke Griekenland gelegen Macedonië werd door de Grieken als half barbaars gezien. Alexanders moeder kwam uit Molossië, Epirus. Zowel Macedonië als Epirus werd bewoond door 'grens'-Grieken. Dat wil zeggen Grieken aan de andere kant van de Olympus. De inwoners waren beduidend minder geciviliseerd dan de Grieken in de stadstaten van het zuiden.
Zijn vader benoemde de filosoof Aristoteles tot zijn leermeester, van wie volgens sommigen zijn levenslange liefde voor poëzie (vooral Homerus) stamde. Hij en Alexander bleven lang bevriend, maar uiteindelijk (toen Alexander 30 jaar oud was) keerden ze zich tegen elkaar, waarop Alexander de vriendschap verbrak. Dit kwam omdat Alexanders vriend Callisthenes was overleden door een overdosis gif. (Callisthenes was de neef van Aristoteles. En zo dacht Aristoteles dat Alexander Callisthenes had vermoord).
De jonge Alexander kon uitstekend paardrijden en leidde op jonge leeftijd al een deel van zijn vaders leger ("de Punt": cavalerie) onder meer in de beslissende Slag bij Chaeronea (338 v.Chr.).
In 336 v.Chr. werd Philippus vermoord door Pausanias, een verontwaardigde jongeman die een van zijn minnaars was geweest. De moord was op de bruiloft van zijn dochter Cleopatra. Zowel Alexander als Olympias waren tegen de bruiloft, terwijl geen van hen beiden Philippus hadden vermoord. De moordenaar werd op diezelfde avond gedood. Er werd een onderzoek gestart door Aristoteles om de aanhangers te vinden. Pas in 330 v.Chr. was het onderzoek afgerond.
*.
Bevestiging van de macht in Griekenland.
Onder Philippus had Macedonië al diplomatiek en militair gezien de leiding gekregen over Griekenland definitief na de Slag bij Chaeronea. Toen de dood van Philippus de Grieken ter ore kwam, meenden zij dat onder diens onervaren zoon de Macedonische hegemonie snel zou eindigen, maar na een onverwachte inval van Alexander moesten zij zich toch weer onderwerpen. Hierbij richtte hij in Thebe een bloedbad aan. Daarvoor nog trok hij ten strijde tegen de opstandige gebieden Thracië en Illyrië, in het noorden van Macedonië. Alexander de Grote zou ook de meest bekende cynisme filosofiecynicus uit de oudheid ontmoet hebben in Athene, namelijk Diogenes van Sinope. Alexander vroeg hem of hij iets nodig had en Diogenes vroeg hem, een stapje opzij te doen, om hem het zonlicht niet te benemen.Bij zijn troonbestijging liet hij meteen zijn neef Amyntas IV veroordelen.
*.
Onderwerping van Perzië.
Rijk van Alexander de Grote bij zijn dood.In 334 v.Chr. begon Alexander aan zijn beroemde veldtocht tegen Perzië. De eerste twee jaar richtte hij zich op Perzië, dat toen een groot gebied beheerste in het Midden-Oosten. Zijn vader had al dit plan opgevat, terwijl ook de Grieken er warm voor liepen om eindelijk met de Perzische erfvijand af te rekenen. Alexander veroverde eerst Klein-Azië. In de ooit door Griekse kolonisten gestichte steden (zoals Halicarnassus) in Klein-Azië zou Alexander vaak als bevrijder worden gezien.
Hij versloeg een Perzisch legertje bij de rivier de Granicus en veroverde daarna stad na stad. Na anderhalf jaar (herfst 333 v.Chr.) versloeg hij de Perzen bij Issus. De Perzische koning liet zich in een engte lokken, tussen het gebergte en de zee, waar hij weinig had aan zijn numerieke overmacht; kwalitatief waren de Macedoniërs hem de baas.
Na Issos rukte Alexander op naar het zuiden, richting Libanon en Egypte om eerst deze gebieden te bezetten zodat de Perzen hem later niet in de rug konden aanvallen. Aan de voor de Libanese kust gelegen eilandstad Tyrus stelde hij een ultimatum om vrijwillig toegang te geven voor hem en zijn leger. De handelslieden van Tyrus hadden daar geen interesse in en waanden zich onaantastbaar op hun goed beveiligde eiland. Maar Alexander liet een dam aanleggen tot bij de stadsmuren en na een lange belegering wisten zijn soldaten de muren te veroveren. Woedend over het verzet dat Alexander veel tijd had gekost liet hij zijn manschappen de stad plunderen en verwoesten. De bevolking werd grotendeels uitgemoord en de overlevenden als slaaf verkocht. Hierna trok Alexander naar Jeruzalem dat hem na het inmiddels bekend geworden lot van Tyrus wijselijk vrije doortocht verleende. In Egypte werd Alexander als bevrijder ontvangen en kostte het hem niet veel moeite om zijn gezag te vestigen. Hij liet zich als nieuwe Farao eer bewijzen en liet de eerste plannen opstellen voor de bouw van de nieuwe stad Alexandrië aan de monding van de Nijl. Hierna richtte Alexander zich weer naar het oostelijke Perzische kernland om dit definitief te verslaan.
Hij rukte verder op naar het oosten, waar het kwam tot de Slag bij Gaugamela, op 1 oktober 331 v.Chr. Darius III werd weer verslagen, maar wist te ontkomen. Later werd hij alsnog vermoord door een van zijn eigen generaals. Daarna veroverde Alexander de Perzische steden Babylon en Persepolis, de gebieden Medië en Scythië en de steden Susa, Herat en Samarkand. Hij sloot een vriendschapsverbond met het koninkrijk Khorazm bij de Oxusrivier in 328 v.Chr, dat werd beschouwd als een woestijnachtig gebied. Bij archeologische opgravingen bleek echter dat in die tijd bij deze rivier een grote irrigatiecultuur bestond.
*.
De begroeting van Alexander in de Siwa Oase.
Toen Alexander in Egypte aankwam met zijn leger, werd hij binnengehaald als redder en tot Farao gekroond. Wie weet hoe de Farao gezien werd door de Egyptenaren, begrijpt dat Alexander in hun ogen vanaf dat moment de op aarde gereïncarneerde oppergod was. Dat de Grieken die Alexander vergezelden dat ongetwijfeld anders zagen, behoeft geen betoog.
In Egypte bevond zich diep in de woestijn een Oase met een wereldberoemd orakel. Dit orakel van Amon werd al eeuwen ook door Grieken bezocht om het hun vragen voor te leggen. De priesters daar spraken Grieks met die bezoekers. En het orakel was bekend komen te staan als het orakel van Zeus-Amon. Zeus was immers de oppergod, maar dan van de Grieken. Men caterde dus voor zijn klanten op een manier die de potentiële klanten aansprak.
Alexander besloot ook het Orakel van Zeus-Amon te bezoeken. Hij trok met een select groepje van makkers door de woestijn naar Siwa om zijn vraag aan het orakel voor te leggen. Bij aankomst van Alexander in Siwa werd hij begroet door de hogepriester met de Griekse woorden 'oh zoon van Zeus'. En aangezien Alexander de Farao van deze hogepriester was en als Farao de manifestatie van de oppergod Amon op Aarde, was die begroeting niet meer dan beleefd. Dit was het tweede moment waarop het lijkt dat Alexander als god begroet werd. Wederom een kwestie van plaatselijke gebruiken - niets anders dan een cultureel bepaald verschil, dat door de Grieken echter anders werd uitgelegd.
*.
Wat vroeg Alexander de Grote aan het Zeus-Amon orakel.
Overigens weet niemand, wat nu die vraag was die Alexander hier stelde aan Zeus-Amon. Hij ging helemaal alleen naar binnen en kwam later tevreden met het antwoord naar buiten. Maar hij heeft nooit aan iemand verteld, althans zover wij weten, wat zijn vraag nu was. Er is in de afgelopen 23 eeuwen veel gespeculeerd over die vraag. Misschien ligt het antwoord in de wijze waarop de Grieken over leven en dood dachten. Grieken leefden in hun idee voort door hun daden, die ook eeuwen later nog bezongen en beschreven werden. Het leven na de dood, het hiernamaals, was, in de Griekse gedachte, een gruwelijke wereld, waar een mens nog maar een schim, een zwak aftreksel was van zichzelf. Voortleven deed men alleen in heldendichten die verhaalden over iemands roemvolle daden. En een Griek streefde ernaar om zich in zo'n heldendicht voor eeuwen en eeuwen bezongen te zien.
Op grond van deze gedachte is het mogelijk, dat Alexander aan Zeus-Amon heeft gevraagd of hij 'eeuwig' zou voortleven. Gezien het feit dat hij met de verovering van het Perzische Rijk en het Egyptische Rijk, naast het Griekse Rijk wat hij van zijn vader geërfd had, de beroemdste mens van zijn tijd was, heeft het orakel zonder twijfel met een volmondig 'ja' geantwoord. En dat antwoord is juist gebleken. De roem van Alexander, en daarmee Alexander zelf, leeft nog steeds voort.
*.
Begin van het Hellenisme.
Het was Alexanders plan om Griekenland en Perzië niet alleen militair, maar ook cultureel te verenigen. Hij introduceerde aan zijn hof in de voormalige Perzische hoofdsteden Babylon, Persepolis en Susa Perzische kledij en gewoonten. Een ervan was de proskynesis, het zich in het stof werpen voor een een hogergeplaatste. De Grieken verafschuwden dit, wat Alexanders populariteit danig ondermijnde. Ook trouwde hij met enkele prinsessen uit het voormalige Perzische rijk, te weten Roxane van Bactrië, Darius' dochter Statira en Ochus' dochter Parysatis. Hoewel zijn beste vriend en erastes (minnaar) Hephaestion als de liefde van zijn leven wordt beschouwd, verwekte Alexander bij Roxane vermoedelijk Alexander IV ("Aegus") (323 - 309 v.Chr.). Hij had ook nog een bastaardzoon, Herakles (327 - 309 v.Chr.). Tevens dwong Alexander veel van zijn officieren met Perzische vrouwen te trouwen.
*.
India.
Alexander de Grote op een munt (ca. 325 v.Chr.)In 327 v.Chr. trok Alexander naar India. Hij wilde "tot het einde van de wereld" zijn tocht voortzetten, wat, zo meende hij, bij de uitmonding van de Ganges was. Hij versloeg bij de rivier de Hyadaspes in de Punjab, die tegenwoordig Jhelum heet, de Indiase vorst Porus, maar uiteindelijk weigerden zijn soldaten verder te gaan vanwege de maandenlange tropische regenval. De dramatische terugtocht, onder meer door de Gedrosische woestijn in het Afghaans-Iraanse grensgebied, kostte duizenden van zijn mannen het leven.
Rond deze tijd stierf Alexanders beroemde paard Bucephalus ("koeienkop"), waarover de legende ging dat het afstamde van de woeste paarden van Diomedes, getemd door Herakles in zijn achtste werk.
*.
Alexanders dood.
Alexander maakte plannen voor veldtochten naar het Arabische schiereiland en tegen Carthago, maar in 323 v.Chr. stierf hij op 32-jarige leeftijd in het paleis van Nebukadnezar II in Babylon aan een plotselinge koorts. Mogelijk is een overdosis nieskruid dat in die tijd dikwijls werd voorgeschreven tegen psychische aandoeningen, hem fataal geworden.
Een andere gedachte is dat Alexander, die voor hij deze laatste keer Babylon binnentrok, verbleef in een kamp in de moerassen rond Babylon, een aandoening aan zijn longen heeft opgelopen. Dit zou hebben geresulteerd in een longontsteking, die hem fataal is geworden. Voor de theorie van de longontsteking pleit ook het feit dat Alexander enige tijd daarvoor een pijl in zijn borstkas had gekregen bij de verovering van een stad. Alexander was vanzelfsprekend zelf met zijn generaals en soldaten de muur overgeklommen om de stad te veroveren en had daarbij de verwonding opgelopen. Daarvan leek hij te zijn genezen, maar het is niet onmogelijk dat zijn longen toch een zwakke plek waren gebleven.
Rond Alexanders dood zijn veel raadsels, waarvan sommigen aan de legendevorming van Alexander als god hebben bijgedragen. Zo is er het verhaal dat de balsemers van zijn lichaam pas dagen na zijn dood, terwijl de generaals vochten over de erfenis van Alexander, bij zijn lichaam kwamen. Maar dat dit vreemd genoeg, in het zeer warme Babylon, niet aan het ontbinden was. Indien Alexander een tijd schijndood is geweest, of in coma lag, zou dat verklaren waarom het ontbindingsproces nog niet in gang was gezet. De veer die voor Alexanders mond was gehouden om te kijken of hij nog ademhaalde, had niet bewogen. Maar als hij bijvoorbeeld een longontsteking heeft gehad, kan zijn ademhaling zeer oppervlakkig en moeilijk waarneembaar zijn geweest. Het goddelijke is dus in twijfel te trekken, naar alle waarschijnlijkheid was het een gebrek aan medische kennis van die tijd.
*.
Na zijn dood.
Bij zijn overlijden strekte Alexanders rijk zich in oost-westelijke richting zo'n 4000 km uit. De grote afstanden droegen, samen met het feit dat het in relatief korte tijd tot stand was gekomen, bij aan het snelle uiteenvallen ervan. In eerste instantie werd er een soort staatsraad gevormd, bestaande uit de voornaamste generaals van Alexander, zijn moeder, zijn halfbroer Philippus Arrhidaeus en enkele raadgevers, om de zaken waar te nemen voor de beoogde opvolger Alexanders jonge zoon Alexander IV. Al snel trokken de sterkste generaals de werkelijke macht naar zich toe. Deze generaals bekend als de "Diadochen", bevochten elkaar hevig, wat uiteindelijk ook velen in Alexanders omgeving het leven kostte: zijn moeder Olympias, zijn vrouw Roxane (Perzisch: Rhoxane), zijn zoons Alexander IV en Heracles, zijn zus Cleopatra, zijn halfzus Eurydice, zijn halfbroer Philippus Arrhidaeus en de meeste van zijn hoogste officieren werden uiteindelijk vermoord. In eerste instantie viel zijn rijk uiteen in vier delen, na verdere ontwikkelingen drie en uiteindelijk twee.
*.
Legendevorming.
Alexander tijdens de Slag bij Issus (333 v. Chr) vechtend tegen Koning Darius III (niet zichtbaar), detail van de AlexandermozaïekDe legendevorming rond Alexander de Grote is aanzienlijk. Hierboven is al genoemd zijn zogenaamde afstamming van Zeus. Tevens zou het Orakel van Delphi hem onoverwinnelijk genoemd hebben. In Europa en delen van het westen van Azië wordt hij veelal als held en geniaal veldheer gezien, maar in Iran geldt hij als vernietiger van hun eerste grote rijk en verwoester van Persepolis. Uit vele culturen, van de Britse tot verschillende culturen in Zuidoost Azië, zijn legenden over hem bewaard gebleven, waarin hij dan soms wordt afgebeeld als lokale vorst.
Bij de Minangkabau van West-Sumatra bestaat een legende dat één van zijn nakomelingen met zijn boot op de Gunung Merapi bleef steken (toen alleen met de top boven de zee uitstekend). Zijn nakomelingen bevolkten later de Minanglanden, zo vertelt de legende. De koningen van de Minangkabau claimden afstamming van Iskandar Zulkarnain (zie hieronder).
In het oosten wordt hij vaak als "Iskander" aangeduid. Onder de klassieke geschiedschrijvers die over zijn veldtochten verhalen zijn Arrianus, Plutarchus en Quintus Curtius. Beroemd is ook zijn methode om de legendarische Gordiaanse knoop te ontwarren, te weten met zijn zwaard. Alexander wordt in de Koran (Soera De Nachtreis, Vers 82) Dhoulkarnain (de tweehoornige) genoemd.
*.
Van Alexander wordt beweerd, dat hij het scheren zou ingevoerd hebben, opdat tegenstanders zijn soldaten tijdens het gevecht niet bij de baard zouden kunnen grijpen. Scheren zou in zijn leger uitgevoerd zijn met de wapens. Afbeeldingen tonen Alexander zonder baard, terwijl Griekse helden en Goden dikwijls baarden dragen.
*.
Alexanders karakter.
Oude geschriften over Alexander zijn weinig objectief, bedoeld òf om hem op te hemelen òf om hem door het slijk te halen, zodat we weinig zeker weten over zijn karakter. Zo vermoordde hij zijn vriend Cleitus tijdens een ruzie bij een drinkgelag, iets waar hij later veel spijt van had. Ook liet hij Philotas en diens vader Parmenion vermoorden, die weigerden details van een samenzwering tegen hem te onthullen, maar dat kan ook als verstandig worden aangemerkt. De filosoof Anaxarchos zou, toen Alexander zichzelf te veel als god begon te zien, gezegd hebben, wijzende op zijn bloedende vinger: "Zie hier het bloed van een sterveling, niet van een god." In andere versies van het verhaal zou Alexander dit juist zelf hebben gezegd tegen een overdreven onderdanige soldaat.
Recent is men meer gaan letten op de negatieve kanten van Alexander: vooral A.B. Bosworth was hier als wetenschapper zeer belangrijk:.
"We moeten ophouden ons Alexander voor te stellen als Alexander "de Grote": de jonge, charismatische veroveraar, die de wereld wou vergrieksen en cultuur brengen, en waarover zoveel anekdotes bestaan; eerder moeten we ons hem voorstellen als een brutale vechtjas, die talloze stammen op zijn weg uitmoordde, zich op talloze zuippartijen ziek dronk en daarop agressief werd. Hij was zonder een greintje respect voor de onderworpen gebieden; zijn beleid beperkte zich tot genadeloze repressie en miste elke visie op lange termijn. Wie zich niet onvoorwaardelijk onderwierp, hoefde vaak niet meer op genade te rekenen, wat de anekdotes dan ook vertellen. Bijvoorbeeld bij de verovering van Tyrus werd bijna de gehele bevolking uitgemoord omdat de stad zich verzette tegen annexatie. Ook het lot van Persepolis was niet beter. In Griekenland zelf was het lot van een opstandige stad trouwens even gruwelijk zoals bij de verwoesting van Thebe bleek. De vergelijking met Attila de Hun of Dzjengis Khan, berucht om hun wreedheid, is misschien dan ook meer op zijn plaats dan die met de blonde halfgod. Alexander "de Gruwelijke" is misschien wel meer op zijn plaats.".
Aldus de mening van Bosworth. Volgens andere historici moet men dit echter in de context van die tijd zien. Veroveraars en machthebbers waren nooit mensen die het bij het opbouwen van een imperium nauw met de 'mensenrechten' namen en daarbij genadeloos voor tegenstanders en onwilligen waren. In een volgende fase, als het Imperium eenmaal tot stand is gekomen, komt er door een sterk centraal gezag pas ruimte voor handel en kunst om tot bloei te komen.
Alexander wordt als leerling van Aristoteles en door de beelden die van hem als Griekse halfgod zijn gemaakt in de beeldvorming vooral gezien als de stichter van het Hellenisme. Dat kwam echter pas na zijn dood tot volle wasdom. Ook na de dood van Dzjengis Khan brak onder diens opvolgers een bloeiperiode voor het veroverde rijk aan.
*.
Nog steeds omstreden blijft Alexanders seksuele geaardheid; was hij hetero-, homo of biseksueel? Niet alleen trouwde hij drie keer met een vrouw, tevens hield Alexander er diverse vriendjes op na. Hephaestion zou in Alexanders wereld de meest dierbare persoon in zijn leven zijn. Maar ook dit moeten we in de tijdsgeest plaatsen; in het oude Griekenland (en dus in Alexander's tijd ook Makedonië) was de mannen-, of beter gezegd de knapenliefde een normale zaak. Opmerkelijk zou dan wel zijn dat Hephaestion altijd zoveel voor hem is blijven betekenen.
*.
Alexanders erfenis.
Alexanders veroveringen leidden tot een grote verspreiding van de Griekse taal en cultuur, tot in India toe. Hier kan men nog de Griekse invloed zien in bijvoorbeeld beeldhouwwerk en architectuur. De periode na zijn dood wordt dan ook het Hellenistische tijdperk genoemd. Andersom werden ook de Grieken beïnvloed door wat zij in het Oosten aantroffen, bijvoorbeeld door de Babylonische astrologie, religies en andere oosterse cultuuruitingen.
*.
Invloed van Alexander.
Maar ook begonnen de nieuwe Griekse machthebbers de weelderige levensstijl van de oosterse potentaten te imiteren wat vroeger onder de Grieken zeker afgekeurd zou zijn. Het koningschap nam ook een goddelijk air aan. Dit was gebruikelijk in Perzië en Egypte waar de koning gezien werd als een levende god op de troon. Dit aspect kwam via het hellenisme ook terecht bij de latere Romeinse keizers die tenslotte ook goddelijke eer opeisten.
Alexander was ook van grote invloed op de economie. Zo stimuleerde hij de handel door havens en wegen aan te leggen en nieuwe steden te stichten. Ook van belang was de economische impuls die uitging van de verdeling van de Perzische kostbaarheden, die daarvoor nutteloos in schatkelders hadden gelegen. Hij liet namelijk een groot gedeelte van de Perzische schatkist omsmelten en tot muntgeld slaan en stimuleerde zo flink de geldeconomie.
Ten slotte waren Alexanders tochten feitelijk ook wetenschappelijke expedities, op onder meer geografisch, geschiedkundig en biologisch gebied. Hiervan profiteerde bijvoorbeeld Aristoteles die geregeld verslagen over voordien onbekende zaken toegestuurd kreeg. Hierdoor werd het Griekse wereldbeeld aanzienlijk verruimd.
Tijdens zijn regering werden er vele steden naar hem genoemd, waarvan Alexandrië in Egypte de bekendste is. Ook van grote betekenis was dat door de hellenisering van het Midden-Oosten het Grieks als lingua franca gebruikt werd waardoor rond het begin van de jaartelling de meeste bewoners dit konden verstaan. Hierdoor kon het jonge christendom zich snel verspreiden en wortel schieten.
*.
Trivia.
*.
Fictie.
- Louis Couperus, Iskander, de roman van Alexander de Grote Nijgh & van Ditmar mcmxxiv 3e druk.
- Valerio Massimo Manfredi, Alexander De Grote (2004 Luithingh Sijthoff B.V, Amsterdam).
- Doeschka Meijsing, De tweede man, roman rond de historische Alexander de Grote en een hedendaagse persoon met dezelfde naam (2000).
- Willem Jan Otten, Alexander. Tragedie van het succes in vier bedrijven, toneelstuk over Alexanders jacht op Dareios. Het Toneel Speelt, 2006.
- Mary Renault, Fire from Heaven, London: Longman Group (1970) (Vuur uit de hemel, Van Holkema en Warendorf).
- Mary Renault, The Persian boy, London: Longman Group (1972) (De Perzische jongen, Van Holkema en Warendorf).
*.
Films.
De bekendste film over Alexander de Grote is Oliver Stone's productie "Alexander" uit 2004 met onder andere Colin Farrell in de titelrol, en verder met onder meer Angelina Jolie, Val Kilmer, Jared Leto, Christopher Plummer en Anthony Hopkins in de voornaamste rollen.
*.
Muziek.
Het laatste nummer van het album "Somewhere in time" van Iron Maiden (1986) heet "Alexander the Great", de tekst bestaat uit een uittreksel uit zijn daden.
*.
Externe links.
- Alexander the Great of Macedonia: from history to eternity.
- Plutarchus: The Life of Alexander.
- Alexander in de archeologie.
- Genealogie van Alexander.
- Biografie van Alexander met de nadruk op zijn mannelijke geliefden.
*.
Bronnen, noten en/of referentiesBronnen, noten en/of referenties:.
Voetnoten.
1. Plutarchus, Alexander 3.5-8. N.G.L. Hammond, Sources for Alexander the Great: An Analysis of Plutarch's Life and Arrian's Anabasis Alexandrou, Cambridge, 1993, pp. 18-20.
2. J. Lendering, A contemporary Babylonian account of the death of Alexander, Livius.org (2002-2008).
*.
Literatuur.
- Lucius Flavius Arrianus, Alexander de Grote; het verhaal van zijn verovering van het Perzische rijk. Amsterdam: Ambo, 2005. ISBN 90 263 1922 3.
- Johann Gustav Droysen, Alexander de Groote. Den Haag: Boek en Periodiek, 1946.
- Robin Lane Fox, Alexander de Grote. Amsterdam: Agon, 1993. ISBN 90 5157 146 1.
- Jona Lendering, Alexander de Grote. De ondergang van het Perzische Rijk. Amsterdam: Atheneum, 2004. ISBN 90 253 3144 0.
Uit dit huwelijk een zoon:1
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Herakles | | | | | | 0 | 0 |
tr. (2)
met
Mentor van Rhodos.
tr. (3)
met
Memnon van Rhodos.
Pharnabazos I van Daskyleion
Pharnabazos I van Daskyleion.
- Vader:
Artabazos II van Daskyleion1, zn. van Pharnabazos II van Daskyleion en Apama van Perzië, geb. in 389 BC1,1,1, satrap (gouverneur) te Daskyleion [Per] van 362 BC tot 353 BC, satrap te Baktrien [Per] van 362 BC tot 327 BC, gouverneur te Sogdien [Per] van 327 BC tot 325 BC, ovl. (ongeveer 64 jaar oud) in 325 BC1,1, tr. (2) met Nn von Rhodos. Uit dit huwelijk een dochter., tr. (1).
Korrhagos van Traciè
Korrhagos van Traciè.
een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Stratonike | | | | | | 1 | 1 |
Phila van Macedonië
Phila van Macedonië1, geb. na 306 BC1,1.
- Vader:
Demetrios I (Demtros I) van Macedonië1, zn. van Antigonos I van Macedonië en Stratonike van Traciè, geb. 1,1,1, koning te Macedonië [Gri] in 306 BC, ovl. 1,1, tr. (1) met Phila I van Macedonië, dr. van Antipater I van Macedonië en Nn. Uit dit huwelijk 2 kinderen., tr. (2) met Eurydike 1. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (4) met Deidameia van Epiros. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (5) met Lanassa van Syrakus. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (7) met Ptolemais van Egypte. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (8) met Leaina 1. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (9) met Kratesipolis 1. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3).
- Moeder:
Lamia N2,1,2,1, fluitist, wordt in de slag van Salamis gevangen genomen,
Hetaere, courtisanes,
Hetaere (Oud-Grieks: hetaíra; vrouwelijke vorm van hetairos, wat makker, kameraad, vriend betekent) was een eufemisme voor courtisanes, die hun beroep voornamelijk uitoefenden in Korinthe en Athene.
*
Oorsprong
In Korinthe werden zij met de eredienst van Aphrodite verbonden. In Athene werden ze door een verordening van Solon geïntroduceerd, die hiermee hoopte om erger kwaad te vervangen dat de huwelijksband en de kuisheid van huishoudelijke leven in gevaar bracht. De betrekkingen van ongetrouwde mannen met hetairai werden in geen geval als onzedelijk beschouwd. Voor getrouwde mannen was het wel ongepast, maar men werd na de Peloponnesische oorlog hierin steeds lakser net als in andere zaken.
*
Slavinnen en vrije vrouwen
De hetairai die in speciale etablissementen werkten en die aan de staat een belasting moesten betalen, waren allen slavinnen. Maar er waren anderzijds ook vrouwen - hetairai in de engere zin van het woord - die onafhankelijk werkten. Deze waren vooral buitenlanders en vrouwelijke vrijgelatenen. Het was echter volkomen onaanvaardbaar dat een dochter van een Atheense burger een hetaere werd.
*
Rol in Athene
De belangrijke positie die de hetairai innamen in het sociale leven van Athene na de Peloponnesische oorlog kan men duidelijk opmaken uit de late Attische komedie, waar de meeste plotten van de stukken draaiden om de avonturen van een hetaere. Daar men uit gewoonte alle fatsoenlijke vrouwen en meisjes uitsloot van de mannenwereld, waren hetairai het enige vrouwelijke element in deze besloten wereld. Velen van hen werden bekend doordat ze vaak artistiek en intellectueel hoog ontwikkeld waren (enigszins te vergelijken met de Japanse geisha's), anders dan gewone vrouwelijke burgers die van opleiding waren uitgesloten door hun afgezonderd leven.
*
Omdat de Griekse mannen verondersteld waren zich in het openbaar nooit in gezelschap van hun echtgenote te vermaken, werd het gezelschap van hetaeren erg gewaardeerd: zij werden zelfs als enige gelijkwaardige gesprekspartners erkend bij symposia, waar over filosofie, kunst en politiek werd gesproken. Uiteraard zullen de hetaeren zich niet enkel tot intellectueel hoogstaande gesprekken hebben beperkt. Zo waren zij zelfs in staat vooraanstaande mannen aan te trekken. Aspasia van Milete maakte van haar huis te Athene het ontmoetingspunt van de beroemdste mannen van haar tijd, onder meer zelfs Sokrates en Perikles, die zijn vrouw verliet om haar te huwen.
*
Vermaarde hetaeren
- de Atheense Phryne, die model stond voor de beeldhouwer Praxiteles. Naar verluidt zou zij tijdens een proces, waarin haar leven op het spel stond, op verzoek van haar verdediger Hyperides haar borsten ontbloot hebben voor de rechters, die vertederd door de aanblik van al dat fraais weigerden het doodvonnis uit te spreken.
- de eveneens Atheense Thaïs, die Alexander de Grote op zijn veldtocht volgde en naar men beweerde hem tijdens een feest had uitgedaagd om Persepolis in brand te steken. Zij werd later de levensgezellin van Ptolemaeus I.
- Aspasia, met wie Pericles in concubinaat leefde, werd door zijn tegenstanders in de regel ook minachtend een hetaere genoemd.
*
Referentie: O. Seyffert, art. Hetæræ, in O. Seyffert, Dictionary of Classical Antiquities, Londen, 1894, p. 293.
Ovl. na 306 BC1,1, tr. (1) met Ptolemaios I Soter I van Egypte. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Eurydike
Eurydike 1, geb. in 330 BC1,1, ovl. (ongeveer 23 jaar oud) in 307 BC1,1.
tr.
met
Demetrios I (Demtros I) van Macedonië1, zn. van Antigonos I van Macedonië en Stratonike van Traciè, geb. 1,1,1, koning te Macedonië [Gri] in 306 BC, ovl. 1,1, tr. (1) met Phila I van Macedonië. Uit dit huwelijk 2 kinderen, tr. (3) met Lamia N2,1. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (4) met Deidameia van Epiros. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (5) met Lanassa van Syrakus. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (7) met Ptolemais van Egypte. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (8) met Leaina 1. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (9) met Kratesipolis 1. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Uit dit huwelijk een zoon:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Korrhagos | *-305 | | | | | 0 | 0 |
Deidameia van Epiros
Deidameia van Epiros.
tr.
met
Demetrios I (Demtros I) van Macedonië1, zn. van Antigonos I van Macedonië en Stratonike van Traciè, geb. 1,1,1, koning te Macedonië [Gri] in 306 BC, ovl. 1,1, tr. (1) met Phila I van Macedonië. Uit dit huwelijk 2 kinderen, tr. (2) met Eurydike 1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (3) met Lamia N2,1. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (5) met Lanassa van Syrakus. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (7) met Ptolemais van Egypte. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (8) met Leaina 1. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (9) met Kratesipolis 1. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Uit dit huwelijk een zoon:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Alexander | | | | | | 0 | 0 |
Lanassa van Syrakus
Lanassa van Syrakus.
tr.
met
Demetrios I (Demtros I) van Macedonië1, zn. van Antigonos I van Macedonië en Stratonike van Traciè, geb. 1,1,1, koning te Macedonië [Gri] in 306 BC, ovl. 1,1, tr. (1) met Phila I van Macedonië. Uit dit huwelijk 2 kinderen, tr. (2) met Eurydike 1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (3) met Lamia N2,1. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (4) met Deidameia van Epiros. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (7) met Ptolemais van Egypte. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (8) met Leaina 1. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (9) met Kratesipolis 1. Uit dit huwelijk geen kinderen.
')}
