Genealogie van NazatenDeVries en anderen
Smerdis van Perzië
Smerdis van Perzië.


Aantekeningen bij Smerdis van Perzië.
Smerdis is de naam van een (vergeten) koning van het Perzische Rijk.
In feite was Smerdis niet zijn echte naam: het is de Griekse verbastering van het (Oud)-Perzische Bardiya. Smerdis of Smerdies komt voor bij de Griekse dichters Alcaeus en Anacreon. Eenduidigheid over de naam is er echter niet: Ctesias (Pers. 8) noemde hem Tonyoxarces, Xenophon (Cyropaedia Vin. 7. ii) gebruikt de dezelfde naam als Ctesias, maar veranderde de schrijfwijze enigszins in Tanooxares. Er zijn nog twee andere namen voor Smerdis bekend: Mergis (Junianus Justinus i. 9) en Mardos (Aeschylus, Perzen 774).
Smerdis was de naam van de tweede zoon van Cyrus II, maar deze werd door zijn oudere broer Cambyses II in het geheim vermoord.
De Smerdis die in 521 (of 522) v.Chr. aan de macht kwam, was vrijwel zeker een oplichter. Zijn ware naam was Gaumata, en hij was een Medische magiër (priester). Hij was op een of andere manier te weten gekomen wat er met de echte Smerdis gebeurd was, en maakte van de afwezigheid van koning Cambyses II gebruik om zich uit te geven voor diens eertijds populaire broer, op wie hij, als we Herodotus mogen geloven, sprekend geleek. Hij wist bovendien dat slechts weinig mensen in Perzië van de moord op de hoogte waren, en dat de meerderheid geloofde dat de echte Smerdis nog in leven was. Volgens de Behistuninscriptie zou hij ook de meeste 'lastige getuigen', die de ware toedracht kenden, laten vermoorden, waardoor de overigen wijselijk hun mond hielden.
Hij maakte zich populair door naar alle inwoners van het rijk de boodschap te zenden dat hij voor drie jaar vrijstelling van krijgsdienst en van belastingen zou afkondigen als ze hem tot koning uitriepen. Hetgeen dan ook zó gebeurde … In zijn rol van 'koning Smerdis' vertoonde de magiër zich zo weinig mogelijk in het openbaar, maar gezien de strenge hofetiquette verwonderde dat eigenlijk niemand.
Hij bleef slechts zeven maanden aan de macht, tot hij door een toeval werd ontmaskerd. Een van de haremvrouwen ontdekte in bed dat de 'koning' geen oorschelpen meer had. Door zijn lange haardracht was dit steeds verborgen gebleven. Toen dit uitlekte zwoeren zeven Perzische edelen samen om hem uit de weg te ruimen, wellicht ook omdat hij plannen had om bepaalde bezittingen van de adel te onteigenen ten voordele van het volk. In een geleide uitbarsting van woede, keerde het volk zich echter tegen alle magiërs en vele van hen werden vermoord….
De wettige koning Cambyses kon zijn eigen eerherstel niet beleven. Op weg om met de bedrieger af te rekenen, overleed hij, zonder wettige opvolger, aan de gevolgen van een verwonding. Volgens Herodotus lieten de Perzen toen een godsoordeel beslissen over de vraag wie de nieuwe koning zou worden. Dat werd Darius I, een ver familielid van Cyrus I. In de Behistuninscriptie verklaart Darius dat hij zelf "met de hulp van de god Ahura Mazda de magiër Gautama doodde en door de genade van Ahura Mazda koning werd.".

  • Vader:
    Cyrus II Ook: Kyros II van Perzië1, zn. van Cambyses I van Anschan en Mandana van Medien, 1, begr. te Pasargadee [Irn] Pasargadae is een archeologische vindplaats in Iran. De stad ligt ongeveer 87km ten noordoosten van de historische stad Persepolis. Het was de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroege Perzische Rijk). De stad is gebouwd door Cyrus II en bleef hoofdstad totdat Darius I Persepolis tot zijn hoofdstad benoemde.
    Het rijk van Cyrus strekte zich uit van de Middellandse Zee tot Centraal-Azië en India en was waarschijnlijk het eerste rijk van die grootte. De architectuur van de stad weerspiegelt de variëteit van de verschillende culturen die in het rijk leefden.
    De archeologische site beslaat 160 hectare. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn het mausoleum van Cyrus II, het fort Tall-e Takht en het koninklijk paleis.
    Tuinen van Pasargadae
    De ruïnes in Pasargadae, zoals de "tuinen" van Cyrus de Grote vormden een rijke oase te midden van het dorre landschap en waren aangelegd volgens een geometrisch patroon. Kalkstenen waterleidingen met een gezamenlijke lengte van meer dan 900 meter voerden water door de tuin, waarin zich om de 15 meter kleine vijvers bevonden. Deze leidingen hadden slechts een decoratieve functie; de irrigatie werd via open greppels verzorgd. Tot de vegetatie behoorden fruit- en cipressebomen, geurige wilde grassen en inheemse bloemen: lelies, rozen en jasmijn. Pasargadae, diende als voorbeeld voor tuinen die andere rijke Perzen lieten aanleggen. Maar zowel voor rijke als voor arme Perzen gold een tuin als iets wat de hemel het dichtst benaderde; het woord "paradijs" is dan ook afgeleid van pairidaeza, het Perzische woord voor "ommuurde tuin".
    *
    Werelderfgoed
    Pasargadae is door UNESCO in 2003 tot werelderfgoed verklaard, tr. (2) met zijn tante Amytis van Medie. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Niethiti 2. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (1).
 

tr.
met

Nn .

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Parmys*-525     1 1 



Bronnen:
1.Afgeschermd, Wikipedia
2.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Nn van Perzië
Nn van Perzië, geb. circa 550 BC, ovl. (minstens 26 jaar oud) tussen 524 BC en 523 BC.


Aantekeningen bij Nn van Perzië.
Het verhaal wil dat zij na een trab in haar buik van Kambyses spontaan hoogzwanger raakt .

  • Vader:
    Cyrus II Ook: Kyros II van Perzië1, zn. van Cambyses I van Anschan en Mandana van Medien, 1, begr. te Pasargadee [Irn] Pasargadae is een archeologische vindplaats in Iran. De stad ligt ongeveer 87km ten noordoosten van de historische stad Persepolis. Het was de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroege Perzische Rijk). De stad is gebouwd door Cyrus II en bleef hoofdstad totdat Darius I Persepolis tot zijn hoofdstad benoemde.
    Het rijk van Cyrus strekte zich uit van de Middellandse Zee tot Centraal-Azië en India en was waarschijnlijk het eerste rijk van die grootte. De architectuur van de stad weerspiegelt de variëteit van de verschillende culturen die in het rijk leefden.
    De archeologische site beslaat 160 hectare. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn het mausoleum van Cyrus II, het fort Tall-e Takht en het koninklijk paleis.
    Tuinen van Pasargadae
    De ruïnes in Pasargadae, zoals de "tuinen" van Cyrus de Grote vormden een rijke oase te midden van het dorre landschap en waren aangelegd volgens een geometrisch patroon. Kalkstenen waterleidingen met een gezamenlijke lengte van meer dan 900 meter voerden water door de tuin, waarin zich om de 15 meter kleine vijvers bevonden. Deze leidingen hadden slechts een decoratieve functie; de irrigatie werd via open greppels verzorgd. Tot de vegetatie behoorden fruit- en cipressebomen, geurige wilde grassen en inheemse bloemen: lelies, rozen en jasmijn. Pasargadae, diende als voorbeeld voor tuinen die andere rijke Perzen lieten aanleggen. Maar zowel voor rijke als voor arme Perzen gold een tuin als iets wat de hemel het dichtst benaderde; het woord "paradijs" is dan ook afgeleid van pairidaeza, het Perzische woord voor "ommuurde tuin".
    *
    Werelderfgoed
    Pasargadae is door UNESCO in 2003 tot werelderfgoed verklaard, tr. (2) met zijn tante Amytis van Medie. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Niethiti 2. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (1).
 

tr.
met

Cambyses II Ook: Kambyses II van Perzië2,1, zn. van Cyrus II van Perzië en Kassandane van Perzië, geb. circa 555 BC2,2,2,1, koning te Perzië [Per] van 529 BC tot 522 BC, koning te Egypte [Egy] van 525 BC tot 522 BC, ovl. (ongeveer 33 jaar oud) in mrt 521 BC2 Elders wordt juli 522 genoemd2, tr. (2) met zijn halfzus Atossa van Perzië2. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Phaidyme van Perzië. Uit dit huwelijk geen kinderen.

 



Aantekeningen bij Cambyses II van Perzië.
Cambyses II (Grieks ?aµß?s?? / Kambyses, Oud-Perzisch Kambudschiya), uit het huis der Achaemeniden, was koning van het Perzische Rijk van 529 tot aan zijn dood in 522 v.Chr. Hij was één van de twee zonen van Cyrus II, de grondlegger van het Oud-Perzische Rijk. De andere zoon was Bardiya, die in de Griekse bronnen ook Smerdis genoemd werd.
Het is bij Griekse geschiedschrijvers een traditie om de regering van alle Perzische koningen na Cyrus de Grote in termen van decadentie te omschrijven, hetgeen in hun ogen onvermijdelijk moest leiden tot de verovering door Alexander de Grote. Zo is ook Cambyses II de geschiedenis ingegaan als in ieder opzicht de antipode van zijn vader. In werkelijkheid is zijn regering enkel bekend door het relaas van Herodotus, die vooral zijn Egyptische veldtocht beschrijft. Slechts archeologische bronnen kunnen dit beeld enigszins nuanceren.
Reeds gedurende de regering van zijn vader werd Cambyses belast met het beheer over sommige gebiedsdelen, en gedurende diens veldtochten in het oosten trad hij waarschijnlijk op als regent van het koninkrijk. Het lag dan ook in de lijn van de verwachtingen dat hij Cyrus na diens dood ook opvolgde. Toch werd het gezag van de jonge koning niet algemeen aanvaard, en in de eerste jaren van zijn regering had hij te kampen met talrijke opstanden. Blijkbaar was zijn jongere broer Bardiya erg geliefd bij het volk, terwijl Cambyses zelf zich geen illusies hoefde te maken over zijn populariteit.
Pas in 525 voelde hij zich stevig genoeg in het zadel zitten om aan een veldtocht in Egypte te beginnen. Deze campagne lag in het verlengde van Cyrus' politieke ambities: Egypte was de enige georganiseerde natie in het Nabije Oosten die nog niet door Perzië onderworpen was. Zijn broer Bardiya vormde echter een ernstige bedreiging tijdens een langdurige afwezigheid. Hij werd dus discreet uit de weg geruimd, waarna de koning de handen vrij had voor de veldtocht. De toenmalige farao Amasis had intussen een verbond gesloten met de Griekse eilanden en vooral met de eilandstaat Samos, waar de tiran Polycrates heerste. De Grieken moesten hem met hun schepen een tegengewicht bezorgen tegen de Feniciërs, die onder Perzische heerschappij stonden. Cambyses koos echter een moeilijke landweg door de Sinaïwoestijn: daartoe nam hij Bedoeïenen in dienst, die zijn leger dagelijks van water moesten voorzien. In Egypte was Amasis intussen opgevolgd door zijn zoon Psammetichus III, die zich reeds bij het eerste treffen gewonnen gaf. De opperbevelhebber van de Egyptische vloot, Udjahorresnet, zou zelfs overgelopen zijn naar het Perzische kamp. Trouw aan de methoden van zijn vader liet Cambyses zich uitroepen tot koning van het veroverde gebied. Volgens Herodotus zou hij zich toen schuldig gemaakt hebben aan heiligschennend gedrag tegenover de Egyptische godsdienst: hij zou tempels ontheiligd en geplunderd, en de priesterklasse vervolgd hebben. Zeker is dat hij het inkomen van de heiligdommen aan banden heeft gelegd, en op die manier voltooide hij een oude machtsstrijd tussen de farao's en de priesterklasse.
De hoofdstad Memphis leek hem een geschikte uitvalsbasis voor de verovering van Carthago en het westelijke Middellandse Zeegebied. De Fenicische vloot weigerde echter alle medewerking aan een aanval tegen hun volksgenoten in hun oude kolonie, en daarom moest Cambyses opnieuw voor een landweg kiezen. Hij zond een leger (50.000 man?) uit, dat voor eeuwig zou verdwijnen in de zandvlakten van de Lybische woestijn. Ook een poging om Nubië, een gemakkelijke prooi, te veroveren zou grotendeels mislukken wegens onvoldoende voorbereiding. Reeds tijdens zijn jeugdjaren had Cambyses vaak last van epileptische aanvallen, maar de mislukking van zijn twee laatste veldtochten schijnt zijn geest zo volledig ontredderd te hebben, dat bijgelovige zielen dit weten aan een vervloeking door de Egyptische priesters. Nadat hij met de resten van zijn leger naar Memphis teruggekeerd was, begon hij daar een paranoïde schrikbewind te voeren. Hij liet politieke tegenstanders, familieleden, vrienden en medewerkers (waaronder Croesus en de voormalige koning Psammetichus III) ombrengen. Als toppunt van heiligschennis vermeldt Herodotus dat hij in een vlaag van waanzin de heilige Apis-stier eigenhandig zou gedood hebben. Aannemelijker is dat de stier toevallig stierf tijdens de periode van verovering, en dat Cambyses het dode dier op de aangewezen manier liet mummificeren en begraven lijkt door de recente archeologie bevestigd te worden. Hij zou zelfs de schade, die zijn troepen eerder aan tempels hadden aangericht, vergoed hebben.
*.
Zijn lange afwezigheid uit Perzië zou de koning fataal worden. Een paleisrevolutie dwong hem in 522 naar het oosten terug te keren, nadat een Medische magiër, genaamd Gaumata, zich had uitgegeven voor Bardiya / Smerdis, de populaire broer die Cambyses in het geheim had laten vermoorden. Deze bedrieger had de Perzische bevolking gouden bergen beloofd en werd dan ook prompt tot koning uitgeroepen. Op weg om met de bedrieger af te rekenen bracht Cambyses zichzelf per ongeluk een onschuldige verwonding toe, volgens Herodotus precies op dezelfde plaats waar hij eerder de Apis-stier had gedood. Maar de wonde raakte geïnfecteerd met koudvuur, waaraan de koning overleed. Daarop werd de "pseudo-Bardiya" voor korte tijd koning van Perzië. Deze versie wordt bevestigd door de Behistuninscriptie die vermeldt "dat Cambyses stierf door zichzelf te verwonden.".
*.
Referentie: J-D. Brignoli, Cambyse, le dilapideur de l'hérirage?, in Histoire Ancienne 12 (L'Empire perse de Cyrus à Alexandre) (2007), pp. 18-19.


Bronnen:
1.Afgeschermd, Wikipedia
2.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
Cambyses II van Perzië
 
Cambyses II Ook: Kambyses II van Perzië1,2, geb. circa 555 BC1,1,1,2, koning te Perzië [Per] van 529 BC tot 522 BC, koning te Egypte [Egy] van 525 BC tot 522 BC, ovl. (ongeveer 33 jaar oud) in mrt 521 BC1 Elders wordt juli 522 genoemd1.



Aantekeningen bij Cambyses II van Perzië.
Cambyses II (Grieks ?aµß?s?? / Kambyses, Oud-Perzisch Kambudschiya), uit het huis der Achaemeniden, was koning van het Perzische Rijk van 529 tot aan zijn dood in 522 v.Chr. Hij was één van de twee zonen van Cyrus II, de grondlegger van het Oud-Perzische Rijk. De andere zoon was Bardiya, die in de Griekse bronnen ook Smerdis genoemd werd.
Het is bij Griekse geschiedschrijvers een traditie om de regering van alle Perzische koningen na Cyrus de Grote in termen van decadentie te omschrijven, hetgeen in hun ogen onvermijdelijk moest leiden tot de verovering door Alexander de Grote. Zo is ook Cambyses II de geschiedenis ingegaan als in ieder opzicht de antipode van zijn vader. In werkelijkheid is zijn regering enkel bekend door het relaas van Herodotus, die vooral zijn Egyptische veldtocht beschrijft. Slechts archeologische bronnen kunnen dit beeld enigszins nuanceren.
Reeds gedurende de regering van zijn vader werd Cambyses belast met het beheer over sommige gebiedsdelen, en gedurende diens veldtochten in het oosten trad hij waarschijnlijk op als regent van het koninkrijk. Het lag dan ook in de lijn van de verwachtingen dat hij Cyrus na diens dood ook opvolgde. Toch werd het gezag van de jonge koning niet algemeen aanvaard, en in de eerste jaren van zijn regering had hij te kampen met talrijke opstanden. Blijkbaar was zijn jongere broer Bardiya erg geliefd bij het volk, terwijl Cambyses zelf zich geen illusies hoefde te maken over zijn populariteit.
Pas in 525 voelde hij zich stevig genoeg in het zadel zitten om aan een veldtocht in Egypte te beginnen. Deze campagne lag in het verlengde van Cyrus' politieke ambities: Egypte was de enige georganiseerde natie in het Nabije Oosten die nog niet door Perzië onderworpen was. Zijn broer Bardiya vormde echter een ernstige bedreiging tijdens een langdurige afwezigheid. Hij werd dus discreet uit de weg geruimd, waarna de koning de handen vrij had voor de veldtocht. De toenmalige farao Amasis had intussen een verbond gesloten met de Griekse eilanden en vooral met de eilandstaat Samos, waar de tiran Polycrates heerste. De Grieken moesten hem met hun schepen een tegengewicht bezorgen tegen de Feniciërs, die onder Perzische heerschappij stonden. Cambyses koos echter een moeilijke landweg door de Sinaïwoestijn: daartoe nam hij Bedoeïenen in dienst, die zijn leger dagelijks van water moesten voorzien. In Egypte was Amasis intussen opgevolgd door zijn zoon Psammetichus III, die zich reeds bij het eerste treffen gewonnen gaf. De opperbevelhebber van de Egyptische vloot, Udjahorresnet, zou zelfs overgelopen zijn naar het Perzische kamp. Trouw aan de methoden van zijn vader liet Cambyses zich uitroepen tot koning van het veroverde gebied. Volgens Herodotus zou hij zich toen schuldig gemaakt hebben aan heiligschennend gedrag tegenover de Egyptische godsdienst: hij zou tempels ontheiligd en geplunderd, en de priesterklasse vervolgd hebben. Zeker is dat hij het inkomen van de heiligdommen aan banden heeft gelegd, en op die manier voltooide hij een oude machtsstrijd tussen de farao's en de priesterklasse.
De hoofdstad Memphis leek hem een geschikte uitvalsbasis voor de verovering van Carthago en het westelijke Middellandse Zeegebied. De Fenicische vloot weigerde echter alle medewerking aan een aanval tegen hun volksgenoten in hun oude kolonie, en daarom moest Cambyses opnieuw voor een landweg kiezen. Hij zond een leger (50.000 man?) uit, dat voor eeuwig zou verdwijnen in de zandvlakten van de Lybische woestijn. Ook een poging om Nubië, een gemakkelijke prooi, te veroveren zou grotendeels mislukken wegens onvoldoende voorbereiding. Reeds tijdens zijn jeugdjaren had Cambyses vaak last van epileptische aanvallen, maar de mislukking van zijn twee laatste veldtochten schijnt zijn geest zo volledig ontredderd te hebben, dat bijgelovige zielen dit weten aan een vervloeking door de Egyptische priesters. Nadat hij met de resten van zijn leger naar Memphis teruggekeerd was, begon hij daar een paranoïde schrikbewind te voeren. Hij liet politieke tegenstanders, familieleden, vrienden en medewerkers (waaronder Croesus en de voormalige koning Psammetichus III) ombrengen. Als toppunt van heiligschennis vermeldt Herodotus dat hij in een vlaag van waanzin de heilige Apis-stier eigenhandig zou gedood hebben. Aannemelijker is dat de stier toevallig stierf tijdens de periode van verovering, en dat Cambyses het dode dier op de aangewezen manier liet mummificeren en begraven lijkt door de recente archeologie bevestigd te worden. Hij zou zelfs de schade, die zijn troepen eerder aan tempels hadden aangericht, vergoed hebben.
*.
Zijn lange afwezigheid uit Perzië zou de koning fataal worden. Een paleisrevolutie dwong hem in 522 naar het oosten terug te keren, nadat een Medische magiër, genaamd Gaumata, zich had uitgegeven voor Bardiya / Smerdis, de populaire broer die Cambyses in het geheim had laten vermoorden. Deze bedrieger had de Perzische bevolking gouden bergen beloofd en werd dan ook prompt tot koning uitgeroepen. Op weg om met de bedrieger af te rekenen bracht Cambyses zichzelf per ongeluk een onschuldige verwonding toe, volgens Herodotus precies op dezelfde plaats waar hij eerder de Apis-stier had gedood. Maar de wonde raakte geïnfecteerd met koudvuur, waaraan de koning overleed. Daarop werd de "pseudo-Bardiya" voor korte tijd koning van Perzië. Deze versie wordt bevestigd door de Behistuninscriptie die vermeldt "dat Cambyses stierf door zichzelf te verwonden.".
*.
Referentie: J-D. Brignoli, Cambyse, le dilapideur de l'hérirage?, in Histoire Ancienne 12 (L'Empire perse de Cyrus à Alexandre) (2007), pp. 18-19.

  • Vader:
    Cyrus II Ook: Kyros II van Perzië2, zn. van Cambyses I van Anschan en Mandana van Medien, 2, begr. te Pasargadee [Irn] Pasargadae is een archeologische vindplaats in Iran. De stad ligt ongeveer 87km ten noordoosten van de historische stad Persepolis. Het was de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroege Perzische Rijk). De stad is gebouwd door Cyrus II en bleef hoofdstad totdat Darius I Persepolis tot zijn hoofdstad benoemde.
    Het rijk van Cyrus strekte zich uit van de Middellandse Zee tot Centraal-Azië en India en was waarschijnlijk het eerste rijk van die grootte. De architectuur van de stad weerspiegelt de variëteit van de verschillende culturen die in het rijk leefden.
    De archeologische site beslaat 160 hectare. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn het mausoleum van Cyrus II, het fort Tall-e Takht en het koninklijk paleis.
    Tuinen van Pasargadae
    De ruïnes in Pasargadae, zoals de "tuinen" van Cyrus de Grote vormden een rijke oase te midden van het dorre landschap en waren aangelegd volgens een geometrisch patroon. Kalkstenen waterleidingen met een gezamenlijke lengte van meer dan 900 meter voerden water door de tuin, waarin zich om de 15 meter kleine vijvers bevonden. Deze leidingen hadden slechts een decoratieve functie; de irrigatie werd via open greppels verzorgd. Tot de vegetatie behoorden fruit- en cipressebomen, geurige wilde grassen en inheemse bloemen: lelies, rozen en jasmijn. Pasargadae, diende als voorbeeld voor tuinen die andere rijke Perzen lieten aanleggen. Maar zowel voor rijke als voor arme Perzen gold een tuin als iets wat de hemel het dichtst benaderde; het woord "paradijs" is dan ook afgeleid van pairidaeza, het Perzische woord voor "ommuurde tuin".
    *
    Werelderfgoed
    Pasargadae is door UNESCO in 2003 tot werelderfgoed verklaard, tr. (2) met zijn tante Amytis van Medie. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Niethiti 1. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (1).
 

tr. (1)
met

Nn van Perzië, dr. van Cyrus II van Perzië en Kassandane van Perzië, geb. circa 550 BC, ovl. (minstens 26 jaar oud) tussen 524 BC en 523 BC.


Aantekeningen bij Nn van Perzië.
Het verhaal wil dat zij na een trab in haar buik van Kambyses spontaan hoogzwanger raakt .

tr. (2)
met

Atossa van Perzië1, dr. van Cyrus II van Perzië en Niethiti, geb. circa 545 BC1,1, ovl. (minstens 46 jaar oud) na 499 BC1,1, tr. (2) met Gaumata 1,2. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië. Uit dit huwelijk 5 kinderen.

tr. (3)
met

Phaidyme van Perzië.


Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia

Dossier:

Atossa van Perzië
Atossa van Perzië1, geb. circa 545 BC1,1, ovl. (minstens 46 jaar oud) na 499 BC1,1.

  • Vader:
    Cyrus II Ook: Kyros II van Perzië2, zn. van Cambyses I van Anschan en Mandana van Medien, 2, begr. te Pasargadee [Irn] Pasargadae is een archeologische vindplaats in Iran. De stad ligt ongeveer 87km ten noordoosten van de historische stad Persepolis. Het was de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroege Perzische Rijk). De stad is gebouwd door Cyrus II en bleef hoofdstad totdat Darius I Persepolis tot zijn hoofdstad benoemde.
    Het rijk van Cyrus strekte zich uit van de Middellandse Zee tot Centraal-Azië en India en was waarschijnlijk het eerste rijk van die grootte. De architectuur van de stad weerspiegelt de variëteit van de verschillende culturen die in het rijk leefden.
    De archeologische site beslaat 160 hectare. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn het mausoleum van Cyrus II, het fort Tall-e Takht en het koninklijk paleis.
    Tuinen van Pasargadae
    De ruïnes in Pasargadae, zoals de "tuinen" van Cyrus de Grote vormden een rijke oase te midden van het dorre landschap en waren aangelegd volgens een geometrisch patroon. Kalkstenen waterleidingen met een gezamenlijke lengte van meer dan 900 meter voerden water door de tuin, waarin zich om de 15 meter kleine vijvers bevonden. Deze leidingen hadden slechts een decoratieve functie; de irrigatie werd via open greppels verzorgd. Tot de vegetatie behoorden fruit- en cipressebomen, geurige wilde grassen en inheemse bloemen: lelies, rozen en jasmijn. Pasargadae, diende als voorbeeld voor tuinen die andere rijke Perzen lieten aanleggen. Maar zowel voor rijke als voor arme Perzen gold een tuin als iets wat de hemel het dichtst benaderde; het woord "paradijs" is dan ook afgeleid van pairidaeza, het Perzische woord voor "ommuurde tuin".
    *
    Werelderfgoed
    Pasargadae is door UNESCO in 2003 tot werelderfgoed verklaard, tr. (1) met Kassandane van Perzië1. Uit dit huwelijk 3 kinderen, tr. (2) met zijn tante Amytis van Medie. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3).
 

tr. (1)
met

Cambyses II Ook: Kambyses II van Perzië1,2, zn. van Cyrus II van Perzië en Kassandane van Perzië, geb. circa 555 BC1,1,1,2, koning te Perzië [Per] van 529 BC tot 522 BC, koning te Egypte [Egy] van 525 BC tot 522 BC, ovl. (ongeveer 33 jaar oud) in mrt 521 BC1 Elders wordt juli 522 genoemd1, tr. (1) met zijn zus Nn van Perzië. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Phaidyme van Perzië. Uit dit huwelijk geen kinderen.

 



Aantekeningen bij Cambyses II van Perzië.
Cambyses II (Grieks ?aµß?s?? / Kambyses, Oud-Perzisch Kambudschiya), uit het huis der Achaemeniden, was koning van het Perzische Rijk van 529 tot aan zijn dood in 522 v.Chr. Hij was één van de twee zonen van Cyrus II, de grondlegger van het Oud-Perzische Rijk. De andere zoon was Bardiya, die in de Griekse bronnen ook Smerdis genoemd werd.
Het is bij Griekse geschiedschrijvers een traditie om de regering van alle Perzische koningen na Cyrus de Grote in termen van decadentie te omschrijven, hetgeen in hun ogen onvermijdelijk moest leiden tot de verovering door Alexander de Grote. Zo is ook Cambyses II de geschiedenis ingegaan als in ieder opzicht de antipode van zijn vader. In werkelijkheid is zijn regering enkel bekend door het relaas van Herodotus, die vooral zijn Egyptische veldtocht beschrijft. Slechts archeologische bronnen kunnen dit beeld enigszins nuanceren.
Reeds gedurende de regering van zijn vader werd Cambyses belast met het beheer over sommige gebiedsdelen, en gedurende diens veldtochten in het oosten trad hij waarschijnlijk op als regent van het koninkrijk. Het lag dan ook in de lijn van de verwachtingen dat hij Cyrus na diens dood ook opvolgde. Toch werd het gezag van de jonge koning niet algemeen aanvaard, en in de eerste jaren van zijn regering had hij te kampen met talrijke opstanden. Blijkbaar was zijn jongere broer Bardiya erg geliefd bij het volk, terwijl Cambyses zelf zich geen illusies hoefde te maken over zijn populariteit.
Pas in 525 voelde hij zich stevig genoeg in het zadel zitten om aan een veldtocht in Egypte te beginnen. Deze campagne lag in het verlengde van Cyrus' politieke ambities: Egypte was de enige georganiseerde natie in het Nabije Oosten die nog niet door Perzië onderworpen was. Zijn broer Bardiya vormde echter een ernstige bedreiging tijdens een langdurige afwezigheid. Hij werd dus discreet uit de weg geruimd, waarna de koning de handen vrij had voor de veldtocht. De toenmalige farao Amasis had intussen een verbond gesloten met de Griekse eilanden en vooral met de eilandstaat Samos, waar de tiran Polycrates heerste. De Grieken moesten hem met hun schepen een tegengewicht bezorgen tegen de Feniciërs, die onder Perzische heerschappij stonden. Cambyses koos echter een moeilijke landweg door de Sinaïwoestijn: daartoe nam hij Bedoeïenen in dienst, die zijn leger dagelijks van water moesten voorzien. In Egypte was Amasis intussen opgevolgd door zijn zoon Psammetichus III, die zich reeds bij het eerste treffen gewonnen gaf. De opperbevelhebber van de Egyptische vloot, Udjahorresnet, zou zelfs overgelopen zijn naar het Perzische kamp. Trouw aan de methoden van zijn vader liet Cambyses zich uitroepen tot koning van het veroverde gebied. Volgens Herodotus zou hij zich toen schuldig gemaakt hebben aan heiligschennend gedrag tegenover de Egyptische godsdienst: hij zou tempels ontheiligd en geplunderd, en de priesterklasse vervolgd hebben. Zeker is dat hij het inkomen van de heiligdommen aan banden heeft gelegd, en op die manier voltooide hij een oude machtsstrijd tussen de farao's en de priesterklasse.
De hoofdstad Memphis leek hem een geschikte uitvalsbasis voor de verovering van Carthago en het westelijke Middellandse Zeegebied. De Fenicische vloot weigerde echter alle medewerking aan een aanval tegen hun volksgenoten in hun oude kolonie, en daarom moest Cambyses opnieuw voor een landweg kiezen. Hij zond een leger (50.000 man?) uit, dat voor eeuwig zou verdwijnen in de zandvlakten van de Lybische woestijn. Ook een poging om Nubië, een gemakkelijke prooi, te veroveren zou grotendeels mislukken wegens onvoldoende voorbereiding. Reeds tijdens zijn jeugdjaren had Cambyses vaak last van epileptische aanvallen, maar de mislukking van zijn twee laatste veldtochten schijnt zijn geest zo volledig ontredderd te hebben, dat bijgelovige zielen dit weten aan een vervloeking door de Egyptische priesters. Nadat hij met de resten van zijn leger naar Memphis teruggekeerd was, begon hij daar een paranoïde schrikbewind te voeren. Hij liet politieke tegenstanders, familieleden, vrienden en medewerkers (waaronder Croesus en de voormalige koning Psammetichus III) ombrengen. Als toppunt van heiligschennis vermeldt Herodotus dat hij in een vlaag van waanzin de heilige Apis-stier eigenhandig zou gedood hebben. Aannemelijker is dat de stier toevallig stierf tijdens de periode van verovering, en dat Cambyses het dode dier op de aangewezen manier liet mummificeren en begraven lijkt door de recente archeologie bevestigd te worden. Hij zou zelfs de schade, die zijn troepen eerder aan tempels hadden aangericht, vergoed hebben.
*.
Zijn lange afwezigheid uit Perzië zou de koning fataal worden. Een paleisrevolutie dwong hem in 522 naar het oosten terug te keren, nadat een Medische magiër, genaamd Gaumata, zich had uitgegeven voor Bardiya / Smerdis, de populaire broer die Cambyses in het geheim had laten vermoorden. Deze bedrieger had de Perzische bevolking gouden bergen beloofd en werd dan ook prompt tot koning uitgeroepen. Op weg om met de bedrieger af te rekenen bracht Cambyses zichzelf per ongeluk een onschuldige verwonding toe, volgens Herodotus precies op dezelfde plaats waar hij eerder de Apis-stier had gedood. Maar de wonde raakte geïnfecteerd met koudvuur, waaraan de koning overleed. Daarop werd de "pseudo-Bardiya" voor korte tijd koning van Perzië. Deze versie wordt bevestigd door de Behistuninscriptie die vermeldt "dat Cambyses stierf door zichzelf te verwonden.".
*.
Referentie: J-D. Brignoli, Cambyse, le dilapideur de l'hérirage?, in Histoire Ancienne 12 (L'Empire perse de Cyrus à Alexandre) (2007), pp. 18-19.

tr. (2)
met

Gaumata 1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van vrijdag 1 jul 522 BC tot zaterdag 29 sep 522 BC, ovl. te Pasargadea [Tur] op zondag 29 sep 521 BC Elders wordt 522 v.Chr. genoemd.


Aantekeningen bij Gaumata .
Gaumata (andere bronnen vermelden de naam Bardiya) is de echte naam van de oplichter die in 521 v.Chr. een korte tijd de Perzische koning is geweest. De voorganger van Gaumata is Cambyses II en die is in maart van dat jaar onder mysterieuze omstandigheden gesneuveld.
Gaumata is dus een oplichter, hij behoort niet tot de familie van de Achaemeniden, maar kan het volk ervan overtuigen dat hij Smerdis is, de zoon van Cyrus II: het volk denkt dus dat hij de zoon van een koning is en daardoor recht heeft op de troon. Darius I ontdekt echter de ware identiteit en vermoordt Gaumata, nog in het jaar 521 v.Chr.
Darius I wordt de nieuwe koning, maar zijn troonsbestijging markeert het begin van een grote opstand, die het Perzische Rijk 2 jaar lang zal uiteenscheuren.
Volgens de Behistuninscriptie drijft Darius I Gaumata naar het fort Sikayauvatish in de provincie Nisaya in Medië en doodt hem daar.

tr. (3)
met

Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen, tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen.

 



Aantekeningen bij Dareios I (De Grote) van Perzië.
Darius de Grote (Perzisch: ??????/Dâriûsh, Oud-Perzisch: Darayavaush, Grieks ?a?e???/Dareios), zoon van Hystaspes, was van 522 v.Chr. tot 485 v.Chr. koning van Perzië, uit het huis der Achaemeniden.
*.
Bronnen.
De hoofdbron over het leven van Darius I de Grote zijn zijn eigen inscripties, vooral de Behistuninscriptie, waarin hij vertelt hoe hij koning kon worden en daarna hij vele opstanden onderdrukte. Verder zijn er nog de verhalen die de Griekse auteurs Herodotus en Ctesias opschreven, en waarvan onduiddelijk is waarop ze zijn gebaseerd.[1] Beïnvloeding door de Behistuninscriptie is voor Herodotus weliswaar bewezen, maar de precieze wijze waarop dit gebeurde is nog niet opgehelderd.
*.
Staatsgreep.
Darius was de zoon van Hystaspes en beweert familie te zijn geweest van Cyrus II, de stichter van het Perzische Rijk. Er bestaat twijfel over Darius' relatie tot laatstgenoemde; zelf behoort hij echter zeker tot het huis der Achaemeniden.
Wanneer Cambyses II in maart van het jaar 521 v.Chr. onder voor ons onduidelijke omstandigheden om het leven komt, kan Gaumata, onder de naam Smerdis, de troon opeisen, bewerend de zoon van Cyrus II te zijn, die ook Smerdis heette. Darius beweert “met de hulp van Ahuramazda” Smerdis als usurpator te hebben verslagen. Het is onduidelijk hoe legitiem Gaumata's heerschappij was; hoe dat ook zij, Darius regeert vanaf september 521 v.Chr.
Darius werd bij zijn (contra)coup geholpen door zes Perzische edelen. Volgens een inscriptie van Darius uit Susa (DSz) waren zijn vader, Hystaspes en zelfs zijn grootvader Arsames op het moment van zijn staatsgreep nog in leven. Hoewel zij ouder waren en volgens sommige oosterse rechtssystemen méér aanspraak hadden op de troon,[2] kregen zij die niet. Wel moet opgemerkt worden dat Darius, na de dood van Smerdis, met diens weduwe Atossa huwde, wellicht om zijn greep op de troop te versterken. (Atossa werd de moeder van Xerxes I, de opvolger van Darius.).
*.
De dubbele staatsgreep deed een ware schokgolf door het rijk gaan: een aantal oostelijke rijksdelen begon een opstand tegen de Perzische overheersing. Deze revolte trof onder meer Susiana, Babylonië, Medië, Sagartië en Margiana. Zelfs in Perzië zelf, de thuisbasis van Darius, was er een opstandeling - Vahyazdata - die het voorbeeld van Smerdis overnam en zich voor het volk voordeed als de echte troonopvolger. Darius voerde weliswaar het bevel over het koninklijke leger van Cambyses, dat bestond uit Perzen en Meden, maar alleen door de kwaliteiten van ook andere veldheren kon hij alle opstanden neerslaan. Pas in 521 v.Chr. was het centraal gezag hersteld.
*.
Regering.
Koning Darius de GroteTijdens zijn regering zou blijken dat Darius een goede bestuurder en organisator was. De tijd dat het Achaemenidische rijk veroverde en uitbreidde was voorbij: de oorlogen die Darius ondernam waren enkel bedoeld om zijn rijk natuurlijke grenzen te geven, net zoals we dat zien bij de Romeinse keizer Augustus. Deze grenzen konden dan gemakkelijk verdedigd worden tegen de invallen van rondtrekkende volkeren. Zo voerde hij oorlog tegen de naties van het Zwarte Zee-gebied en Armenië om de grens van het rijk op de Kaukasus te laten lopen.
Op bestuursvlak bleek hij een waardige opvolger te zijn van Cyrus II: de organisatie van zijn rijk en het vastleggen van de tributen die verwonnen volkeren elk jaar tot bij hem moesten brengen worden beschreven door Herodotus, (Historiën, 3.90). Darius verdeelde het Perzische Rijk in ruwweg twintig provincies of satrapieën, met elk een gouverneur of Satraap aan het hoofd. Deze functie was erfelijk en was grotendeels autonoom, zodat elke regio zijn eigen wetten, tradities en uitvoerende macht kon hebben, zonder dat de Perzen zich daarbij te veel moeiden. Toch moest elke satrapie elk jaar een tribuut in de vorm van goud, zilver of luxeproducten brengen.
*.
Er is wel aangenomen dat Darius, die in zijn inscripties vaak de hulp van de oppergod Ahuramazda aanroept, monotheïst zou zijn geweest, of althans de vele goden van de oude wereld zou hebben kunnen beschouwen als manifestaties van één opperwezen. Hij zou zelfs een aanhanger van de profeet Zarathustra zijn geweest, maar hierover is toch wel enige twijfel mogelijk.[3].
Hij trachtte tegelijkertijd de gunst van zijn onderdanen te winnen en gaf ze de religieuze vrijheid: hij stond de Joden toe om de Tempel van Jeruzalem te bouwen (hij gaf daar zelfs geld voor). In Egypte verscheen zijn naam op de tempels die hij bouwde in Memphis, Edfu en de Grote Oase (Fajoem). Hij verplaatste de hogepriester van Sais, Tzahor, naar Susa en gaf hem de absolute macht om het ‘huis van het leven’ (de grote medische school in Sais) te reorganiseren.
*.
In de Egyptische tradities wordt hij als een van de grootste weldoeners en wetgevers beschouwd, die het land ooit gehad heeft. Hij gedroeg zich op diezelfde manier t.o.v. de Griek en de Griekse heiligdommen. Hij verleende bijvoorbeeld de vrijheid aan belastingen aan het Heiligdom van Apollon; hierdoor kozen alle Griekse orakels in Asia Minor (Klein-Azië) en Europa de kant van Darius tijdens de Perzische Oorlogen. Zij probeerden de Grieken ervan te overtuigen om geen verzet te bieden, tevergeefs (zie verder).
*.
Darius staat ook bekend om de introductie van een muntstelsel gebaseerd op de Dareik ("goudstuk"). In theorie zou dit overal in het rijk geldig moeten zijn, maar archeologische munten bevestigen dat het vooral in de westelijke satrapieën circuleerde.
Darius wilde vermoedelijk de handel in zijn rijk stimuleren. Daarvoor stuurde hij bijvoorbeeld ook de Carische bevelhebber Scylax op een expeditie naar Kabul en langs de Indus. Deze expeditie verkende de Indische Oceaan van de monding van de Indus tot Suez, in Egypte. Daar liet Darius een kanaal graven van de Nijl tot de Rode Zee, zodat Perzische handelaars van de Persis tot in de Middellandse Zee konden varen. Dit kanaal liet dan ook toe dat hij relaties met Carthago kon onderhouden en dat hij de kusten van Sicilië en Italië kon verkennen.
Rond 514 v.Chr. ondernam Darius een veldtocht tegen Scythië, een nomadenvolk dat ten noorden van het Perzische Rijk woonde. Een groot leger stak de Bosporus over, onderwierp het oosten van Thracië en stak de Donau over. De rede van deze veldtocht was waarschijnlijk het aanvallen van de nomadenvolkeren, om zo een vrede te forceren op de noordelijke grens van het rijk. Dit was gebaseerd op een fout geografische denkbeeld. De Perzen dachten dat hun rijk als het ware rond de Zwarte Zee en de Kaspische Zee was gekruld en dat ze zo, door de Zwarte Zee te blijven volgen, vrij snel terug op Perzisch grondgebied zouden zijn. Een veldtocht die was ondernomen op deze grond, kon slechts falen: na enkele weken door vlaktes van het huidige Oekraïne te hebben rondgetrokken, keerde de expeditie terug (volgens Herodotus bereikte Darius de Volga!).
Hoewel het Europese deel van Griekenland zich zeer betrokken voelde met de kusten van Asia Minor en bevolkingsgroepen van nog vrije staten van Griekenland voorturend Darius’ hulp in riepen, bemoeide Darius zich niet met de Grieken. De Perzische Oorlogen werden zelfs begonnen door de Grieken zelf: de hulp die Athene en Eretria aan de Ionische opstand gaven, zorgden ervoor dat Darius niet anders kon dan een strafexpeditie te sturen naar die twee steden. Maar de eerste, die van Mardonius, faalde toen de vloot in een storm bij het voorgebergte Athos verging, terwijl het leger dat door Datis in 490 v.Chr. werd uitgestuurd om in Athene de pro-Perzische tyran Hippias aan de macht te brengen, bij Marathon werd verslagen.
Nog voor Darius een derde expeditie kon sturen, brak er (in 486 v.Chr.) een opstand in Egypte uit. De grote koning stierf het volgende jaar, in oktober 485, na zesendertig jaar lang koning geweest te zijn. Hij liet de strafexpeditie na aan Xerxes, zijn zoon en opvolger.
*.
Voetnoten:.
1. De bronnen achter het relaas van Herodotus worden behandeld in verschillende hoofdstukken van Brill's Companion to Herodotus (2002). Voor Ctesias, zie bijvoorbeeld Jan P. Stronk, "Ctesias of Cnidus, a Reappraissal" in: Mnemosyne 60 (2007) 25-58.
2. Zo liet Belsazar na zijn staatsgreep in Babylonië zijn vader Nabonidus koning worden.
3. Tot degenen die Darius' Zoroastrisme voor feit aannemen, behoorde onder meer Mary Boyce; tot degenen die twijfel koesterden, Heleen Sancisi-Weerdenburg.
*.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Histoire de l' Empire Perse (1995).
Links: Behistun inscription; Achaemenid Royal; Inscriptions: Darius I the Great; Darius I the Great.

Uit dit huwelijk 5 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Xerxes I*-521  †-465  563 7 
2 Achaemenes*-519  †-459 Papremis [Per] 600 0 
3 Masistes*-517     0 0 
4 Hystaspes*-515     0 0 
5 Candravarnna*-513     1 0 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia

Phaidyme van Perzië
Phaidyme van Perzië.

tr.
met

Cambyses II Ook: Kambyses II van Perzië1,2, zn. van Cyrus II van Perzië en Kassandane van Perzië, geb. circa 555 BC1,1,1,2, koning te Perzië [Per] van 529 BC tot 522 BC, koning te Egypte [Egy] van 525 BC tot 522 BC, ovl. (ongeveer 33 jaar oud) in mrt 521 BC1 Elders wordt juli 522 genoemd1, tr. (1) met zijn zus Nn van Perzië. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met zijn halfzus Atossa van Perzië1, dr. van Cyrus II van Perzië en Niethiti. Uit dit huwelijk geen kinderen.

 



Aantekeningen bij Cambyses II van Perzië.
Cambyses II (Grieks ?aµß?s?? / Kambyses, Oud-Perzisch Kambudschiya), uit het huis der Achaemeniden, was koning van het Perzische Rijk van 529 tot aan zijn dood in 522 v.Chr. Hij was één van de twee zonen van Cyrus II, de grondlegger van het Oud-Perzische Rijk. De andere zoon was Bardiya, die in de Griekse bronnen ook Smerdis genoemd werd.
Het is bij Griekse geschiedschrijvers een traditie om de regering van alle Perzische koningen na Cyrus de Grote in termen van decadentie te omschrijven, hetgeen in hun ogen onvermijdelijk moest leiden tot de verovering door Alexander de Grote. Zo is ook Cambyses II de geschiedenis ingegaan als in ieder opzicht de antipode van zijn vader. In werkelijkheid is zijn regering enkel bekend door het relaas van Herodotus, die vooral zijn Egyptische veldtocht beschrijft. Slechts archeologische bronnen kunnen dit beeld enigszins nuanceren.
Reeds gedurende de regering van zijn vader werd Cambyses belast met het beheer over sommige gebiedsdelen, en gedurende diens veldtochten in het oosten trad hij waarschijnlijk op als regent van het koninkrijk. Het lag dan ook in de lijn van de verwachtingen dat hij Cyrus na diens dood ook opvolgde. Toch werd het gezag van de jonge koning niet algemeen aanvaard, en in de eerste jaren van zijn regering had hij te kampen met talrijke opstanden. Blijkbaar was zijn jongere broer Bardiya erg geliefd bij het volk, terwijl Cambyses zelf zich geen illusies hoefde te maken over zijn populariteit.
Pas in 525 voelde hij zich stevig genoeg in het zadel zitten om aan een veldtocht in Egypte te beginnen. Deze campagne lag in het verlengde van Cyrus' politieke ambities: Egypte was de enige georganiseerde natie in het Nabije Oosten die nog niet door Perzië onderworpen was. Zijn broer Bardiya vormde echter een ernstige bedreiging tijdens een langdurige afwezigheid. Hij werd dus discreet uit de weg geruimd, waarna de koning de handen vrij had voor de veldtocht. De toenmalige farao Amasis had intussen een verbond gesloten met de Griekse eilanden en vooral met de eilandstaat Samos, waar de tiran Polycrates heerste. De Grieken moesten hem met hun schepen een tegengewicht bezorgen tegen de Feniciërs, die onder Perzische heerschappij stonden. Cambyses koos echter een moeilijke landweg door de Sinaïwoestijn: daartoe nam hij Bedoeïenen in dienst, die zijn leger dagelijks van water moesten voorzien. In Egypte was Amasis intussen opgevolgd door zijn zoon Psammetichus III, die zich reeds bij het eerste treffen gewonnen gaf. De opperbevelhebber van de Egyptische vloot, Udjahorresnet, zou zelfs overgelopen zijn naar het Perzische kamp. Trouw aan de methoden van zijn vader liet Cambyses zich uitroepen tot koning van het veroverde gebied. Volgens Herodotus zou hij zich toen schuldig gemaakt hebben aan heiligschennend gedrag tegenover de Egyptische godsdienst: hij zou tempels ontheiligd en geplunderd, en de priesterklasse vervolgd hebben. Zeker is dat hij het inkomen van de heiligdommen aan banden heeft gelegd, en op die manier voltooide hij een oude machtsstrijd tussen de farao's en de priesterklasse.
De hoofdstad Memphis leek hem een geschikte uitvalsbasis voor de verovering van Carthago en het westelijke Middellandse Zeegebied. De Fenicische vloot weigerde echter alle medewerking aan een aanval tegen hun volksgenoten in hun oude kolonie, en daarom moest Cambyses opnieuw voor een landweg kiezen. Hij zond een leger (50.000 man?) uit, dat voor eeuwig zou verdwijnen in de zandvlakten van de Lybische woestijn. Ook een poging om Nubië, een gemakkelijke prooi, te veroveren zou grotendeels mislukken wegens onvoldoende voorbereiding. Reeds tijdens zijn jeugdjaren had Cambyses vaak last van epileptische aanvallen, maar de mislukking van zijn twee laatste veldtochten schijnt zijn geest zo volledig ontredderd te hebben, dat bijgelovige zielen dit weten aan een vervloeking door de Egyptische priesters. Nadat hij met de resten van zijn leger naar Memphis teruggekeerd was, begon hij daar een paranoïde schrikbewind te voeren. Hij liet politieke tegenstanders, familieleden, vrienden en medewerkers (waaronder Croesus en de voormalige koning Psammetichus III) ombrengen. Als toppunt van heiligschennis vermeldt Herodotus dat hij in een vlaag van waanzin de heilige Apis-stier eigenhandig zou gedood hebben. Aannemelijker is dat de stier toevallig stierf tijdens de periode van verovering, en dat Cambyses het dode dier op de aangewezen manier liet mummificeren en begraven lijkt door de recente archeologie bevestigd te worden. Hij zou zelfs de schade, die zijn troepen eerder aan tempels hadden aangericht, vergoed hebben.
*.
Zijn lange afwezigheid uit Perzië zou de koning fataal worden. Een paleisrevolutie dwong hem in 522 naar het oosten terug te keren, nadat een Medische magiër, genaamd Gaumata, zich had uitgegeven voor Bardiya / Smerdis, de populaire broer die Cambyses in het geheim had laten vermoorden. Deze bedrieger had de Perzische bevolking gouden bergen beloofd en werd dan ook prompt tot koning uitgeroepen. Op weg om met de bedrieger af te rekenen bracht Cambyses zichzelf per ongeluk een onschuldige verwonding toe, volgens Herodotus precies op dezelfde plaats waar hij eerder de Apis-stier had gedood. Maar de wonde raakte geïnfecteerd met koudvuur, waaraan de koning overleed. Daarop werd de "pseudo-Bardiya" voor korte tijd koning van Perzië. Deze versie wordt bevestigd door de Behistuninscriptie die vermeldt "dat Cambyses stierf door zichzelf te verwonden.".
*.
Referentie: J-D. Brignoli, Cambyse, le dilapideur de l'hérirage?, in Histoire Ancienne 12 (L'Empire perse de Cyrus à Alexandre) (2007), pp. 18-19.


Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia

Mardonis van Perzië
Mardonis van Perzië.

tr.
met

Artozastra van Perzië1, dr. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Artabama van Perzië, geb. circa 515 BC1,1.


Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Amytis van Medie
Amytis van Medie, geb. circa 580 BC, ovl. (minstens 26 jaar oud) na 554 BC.

  • Vader:
    Astyages van Medie1, zn. van Kyaxares I van Medie en Nn, geb. circa 620 BC1,1,1,
    Koning van de Meden te Medië [Med],
    De Meden waren een Iraans volk. Ze stichtten het rijk Medië in het noorden van het huidige Iran. Hun rijk bestond van 728 v.Chr. tot 550 v.Chr.
    Hun eerste leider was Fraortes, die zijn stammen verenigde en de Assyriërs verdreef. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Deiokes. Deiokes geldt als de stichter van het rijk. Zijn hoofdstad was Ekbatana.
    In 614 v.Chr. versloegen de Meden de Assyriërs definitief en verwoestten hun hoofdstad Assur. In 612 v.Chr. werd de stad Nineve verwoest.
    De taal die zij spraken behoorde tot de Iraanse tak van de Indo-Europese talen en was verwant met het Oud-Perzisch.
    Zij werden in 550 v.Chr. verslagen door de Achaemeniden onder leiding van Cyrus II.
    *
    'Meden van nu'
    De taal van de Meden behoorde waarschijnlijk tot de noordwestelijke tak van de Iraanse taalfamilie. Tot die groep behoren ook het huidige Koerdisch en het Beloetsji in Pakistan. Het huidige Perzisch (farsi) hoort daarentegen tot de zuidwestelijke tak van de familie.
    *
    Waar kennen we ze van?
    Het meest bekend is dit volk geworden door de uitdrukking: Een wet van Meden en Perzen. Daniël 6:16
    Ovl. (Ongeveer 66 jaar oud) in 554 BC1,1, tr. (1) met Nn 1. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (2).
 

tr.
met

Cyrus II Ook: Kyros II van Perzië2, zn. van Cambyses I van Anschan en Mandana van Medien, 2, begr. te Pasargadee [Irn] Pasargadae is een archeologische vindplaats in Iran. De stad ligt ongeveer 87km ten noordoosten van de historische stad Persepolis. Het was de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroege Perzische Rijk). De stad is gebouwd door Cyrus II en bleef hoofdstad totdat Darius I Persepolis tot zijn hoofdstad benoemde.
Het rijk van Cyrus strekte zich uit van de Middellandse Zee tot Centraal-Azië en India en was waarschijnlijk het eerste rijk van die grootte. De architectuur van de stad weerspiegelt de variëteit van de verschillende culturen die in het rijk leefden.
De archeologische site beslaat 160 hectare. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn het mausoleum van Cyrus II, het fort Tall-e Takht en het koninklijk paleis.
Tuinen van Pasargadae
De ruïnes in Pasargadae, zoals de "tuinen" van Cyrus de Grote vormden een rijke oase te midden van het dorre landschap en waren aangelegd volgens een geometrisch patroon. Kalkstenen waterleidingen met een gezamenlijke lengte van meer dan 900 meter voerden water door de tuin, waarin zich om de 15 meter kleine vijvers bevonden. Deze leidingen hadden slechts een decoratieve functie; de irrigatie werd via open greppels verzorgd. Tot de vegetatie behoorden fruit- en cipressebomen, geurige wilde grassen en inheemse bloemen: lelies, rozen en jasmijn. Pasargadae, diende als voorbeeld voor tuinen die andere rijke Perzen lieten aanleggen. Maar zowel voor rijke als voor arme Perzen gold een tuin als iets wat de hemel het dichtst benaderde; het woord "paradijs" is dan ook afgeleid van pairidaeza, het Perzische woord voor "ommuurde tuin".
*
Werelderfgoed
Pasargadae is door UNESCO in 2003 tot werelderfgoed verklaard, tr. (1) met Kassandane van Perzië1. Uit dit huwelijk 3 kinderen, tr. (3) met Niethiti 1. Uit dit huwelijk een dochter.

 



Aantekeningen bij Cyrus II van Perzië.
Cyrus II de Grote (in de Bijbel Kores genaamd) is de stichter van het Perzische Rijk. Hij stamt uit de dynastie van de Achaemeniden, die het Perzische Rijk regeerde.
*.
Biografie.
Afgaande op het verslag van de Griekse auteur Herodotus van Halicarnassus volgde Cyrus in 559 zijn vader Cambyses op als vorst in de gebieden die door de Perzen werden bewoond, en waarover zijn familieleden vermoedelijk al een aantal generaties regeerden. Zij deden dat als vazal van het machtige rijk van de Meden.
Cyrus slaagde er echter in tegen zijn leenheer Astyages in opstand te komen en de Meden te verslaan. Daardoor werd hij in 550 koning van Meden en Perzen; hij beheerste daardoor een gebied dat min of meer samenvalt met het huidige Iran en het oosten van Turkije. Nu begon een reeks veroveringen die dit rijk deden uitgroeien tot het grootste wereldrijk tot dan. Babylon, Palestina, Egypte, Bactrië, Klein-Azië en de Centraal-Aziatische steppenomaden moesten zijn gezag erkennen. Hij liet tevens de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroegere Perzische Rijk) bouwen, Pasargadae genaamd, deze lag ongeveer 87 km ten noordoosten van de historische stad Persepolis.
In 542 v.Chr.[1] overwon hij Croesus, koning der Lydiërs. De verovering van het Lydische koninkrijk bracht ook de annexatie van de Griekse steden op de kust van Klein-Azië met zich mee. Dit was het gevolg van hun opportunistische neutraliteitspolitiek: nadat ze geweigerd hadden zich bij Cyrus aan te sluiten, deden zij ook geen inspanning om Croesus te helpen. Herodotus veronderstelde dat de nederlaag van Croesus tegen Cyrus als gevolg van een doorlopende en onvermijdelijke reeks voorvallen leidde tot het grote conflict tussen Oost en West.
De veroveringen werd gevolgd door die van het Neo-Babylonische Rijk, dat nog steeds een ernstige bedreiging vormde voor het Perzische Rijk. Babylon, in die tijd de culturele hoofdstad van de wereld, werd verdedigd door koning Nabonidus en zijn kroonprins Belsazar. Na een jaar vol bloedige gevechten, waarvan de Naboniduskroniek verslag doet, versloeg Cyrus Nabonidus in oktober 539 bij Opis; twee weken later deed hij zijn intrede in de stad. Volgens Cyrus eigen propaganda, bekend uit de Cyruscylinder, werd hij verwelkomd door de inwoners, die ontstemd zouden zijn geweest over de religieuze politiek van de laatste Babylonische koning. Hoeveel hier van waar is, valt niet uit te maken. Wel staat vast dat Cyrus sindsdien ook de titel "koning van Babylonië" voerde.
Cyrus heeft aan verschillende vijanden genade geschonken. Een van de koningen die hij versloeg, zou zelfs nog vijftien jaar zijn staatssecretaris zijn geweest. Na zijn machtsovername stuurde Cyrus onverwijld de godenbeelden en andere religieuze voorwerpen van de verschillende Mesopotamische steden terug, die door de Babylonische koningen vroeger waren geroofd en naar de hoofdstad gesleept. Er is vaak geopperd dat ook de Joden de uit de tempel geroofde voorwerpen terugkregen. Velen die destijds naar Babylonië verbannen waren, zouden toestemming hebben gekregen om naar hun vaderland terug te keren, waarmee een einde kwam aan de "Babylonische ballingschap".[2].
Middeleeuwse afbeelding van Jean Fouquet met daarop Cyrus II en de jodenNa de inname van Babylon trok Cyrus verder om zijn noordoostelijke grens te beveiligen. Zijn doel was het koninkrijk van de Massageten, een van die Aziatische nomadenstammen in de buurt van de Kaspische Zee, die een voortdurende bedreiging vormden voor de meer geëvolueerde sedentaire volkeren in het Rijk. Volgens Herodotus vond Cyrus de dood tijdens deze campagne; andere auteurs noemen andere doodsoorzaken. In elk geval nam zijn zoon Cambyses II in augustus 530 v.Chr. de macht over.
Cyrus wordt genoemd in de Bijbel. Hij wordt daar Kores of Cores genoemd. Behalve in het boek Ezra (waar hij veelvuldig wordt genoemd) wordt ook melding van hem gemaakt in Jesaja 44:28 en 45:1. Daar is geprofeteerd dat Cyrus de stad Babylon zal veroveren, en wordt hij betiteld als herder en gezalfde des Heren. In Daniël 10:1 wordt hij genoemd als koning der Perzen, die in Babylon regeert.
*.
Een oordeel….
De figuur van Cyrus 'de Grote' sprak levendig tot de verbeelding van latere geslachten. Zijn uitzonderlijke bekwaamheid als legeraanvoerder én zijn verondestelde religieuze tolerantie -die in de praktijk niet groter was dan die van andere oosterse vorsten- gaven aanleiding tot het ontstaan van een rijke legendencyclus rond zijn persoon. In het werk van Herodotus komt hij naar voren als een legendarische persoonlijkheid, van wie de historische realiteit dreigt verloren te gaan in een overvloed van volkse verhalen. In Xenophons Cyropaedia is hij zelfs geen wezen van vlees en bloed, maar een ideaalbeeld van deugdzaamheid (van Griekse deugden nog wel) en zijn (grotendeels fictieve) ervaringen leveren stof voor een (Griekse) vorstenspiegel.
Dit positieve Griekse beeld werd als het ware "geflankeerd" door het beeld van de Joden. Van hen verwierf hij de blijvende dankbaarheid, omdat hij hun zou hebben toegestaan uit de gevangenschap huiswaarts te keren, en de heilige voorwerpen die Nebukadnezar had gestolen uit de tempel te Jeruzalem mee terug te nemen.[3].
Hij gold daardoor niet alleen -terecht- als de stichter van het grootste wereldrijk vóór de Romeinse, maar zou ook een visionair vorst zijn geweest met ideeën omtrent een ideaal bestuur, zoals de wereld nog niet eerder had gekend, en die pas weer zouden opkomen bij Alexander de Grote. Hij was zowel een organisator als een veroveraar, en hij gold als wijs en tolerant genoeg om de overwonnen volken hun eigen manier van leven en hun godsdienst te laten behouden. Deze opvattingen bezorgen hem tot heden de naam van de meest liberale vorst uit de Oudheid.
*.
Bronnen:.
- P. Briant, (2002) From Cyrus to Alexander. History of the Persian Empire.
- J-D. Brignoli, Cyrus le Grand. La Fondation d'un Empire, in Histoire Ancienne 12 (L'Empire perse de Cyrus à Alexandre) (2007), pp. 8-17.
*.
Voetnoten:.
1. De vaak genoemde datum 547 is gebaseerd op een verkeerde interpretatie van de zogenaamde Naboniduskroniek. Zie R. Rollinger, "The Median 'Empire', the End of Urartu, and Cyrus' Campaign in 547" in: Proceedings of the First International Conference on Ancient Cultural Relations between Iran and West Asia (2004).
2. Deze interpretatie is onlangs ter discussie gesteld door Diana Edelman, The Origins of the 'Second' Temple. Persian Imperial Policy and the Rebuilding of Jerusalem (2005).
3. Zie het hierboven genoemde boek van Diana Edelman voor de weerlegging van dit idee.


Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia

Niethiti
Niethiti 1, geb. circa 570 BC, ovl. (minstens 41 jaar oud) na 529 BC1,1.

 

tr.
met

Cyrus II Ook: Kyros II van Perzië2, zn. van Cambyses I van Anschan en Mandana van Medien, 2, begr. te Pasargadee [Irn] Pasargadae is een archeologische vindplaats in Iran. De stad ligt ongeveer 87km ten noordoosten van de historische stad Persepolis. Het was de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroege Perzische Rijk). De stad is gebouwd door Cyrus II en bleef hoofdstad totdat Darius I Persepolis tot zijn hoofdstad benoemde.
Het rijk van Cyrus strekte zich uit van de Middellandse Zee tot Centraal-Azië en India en was waarschijnlijk het eerste rijk van die grootte. De architectuur van de stad weerspiegelt de variëteit van de verschillende culturen die in het rijk leefden.
De archeologische site beslaat 160 hectare. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn het mausoleum van Cyrus II, het fort Tall-e Takht en het koninklijk paleis.
Tuinen van Pasargadae
De ruïnes in Pasargadae, zoals de "tuinen" van Cyrus de Grote vormden een rijke oase te midden van het dorre landschap en waren aangelegd volgens een geometrisch patroon. Kalkstenen waterleidingen met een gezamenlijke lengte van meer dan 900 meter voerden water door de tuin, waarin zich om de 15 meter kleine vijvers bevonden. Deze leidingen hadden slechts een decoratieve functie; de irrigatie werd via open greppels verzorgd. Tot de vegetatie behoorden fruit- en cipressebomen, geurige wilde grassen en inheemse bloemen: lelies, rozen en jasmijn. Pasargadae, diende als voorbeeld voor tuinen die andere rijke Perzen lieten aanleggen. Maar zowel voor rijke als voor arme Perzen gold een tuin als iets wat de hemel het dichtst benaderde; het woord "paradijs" is dan ook afgeleid van pairidaeza, het Perzische woord voor "ommuurde tuin".
*
Werelderfgoed
Pasargadae is door UNESCO in 2003 tot werelderfgoed verklaard, tr. (1) met Kassandane van Perzië1. Uit dit huwelijk 3 kinderen, tr. (2) met zijn tante Amytis van Medie, dr. van Astyages van Medie en Aryenis van Lydië. Uit dit huwelijk geen kinderen.

 



Aantekeningen bij Cyrus II van Perzië.
Cyrus II de Grote (in de Bijbel Kores genaamd) is de stichter van het Perzische Rijk. Hij stamt uit de dynastie van de Achaemeniden, die het Perzische Rijk regeerde.
*.
Biografie.
Afgaande op het verslag van de Griekse auteur Herodotus van Halicarnassus volgde Cyrus in 559 zijn vader Cambyses op als vorst in de gebieden die door de Perzen werden bewoond, en waarover zijn familieleden vermoedelijk al een aantal generaties regeerden. Zij deden dat als vazal van het machtige rijk van de Meden.
Cyrus slaagde er echter in tegen zijn leenheer Astyages in opstand te komen en de Meden te verslaan. Daardoor werd hij in 550 koning van Meden en Perzen; hij beheerste daardoor een gebied dat min of meer samenvalt met het huidige Iran en het oosten van Turkije. Nu begon een reeks veroveringen die dit rijk deden uitgroeien tot het grootste wereldrijk tot dan. Babylon, Palestina, Egypte, Bactrië, Klein-Azië en de Centraal-Aziatische steppenomaden moesten zijn gezag erkennen. Hij liet tevens de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroegere Perzische Rijk) bouwen, Pasargadae genaamd, deze lag ongeveer 87 km ten noordoosten van de historische stad Persepolis.
In 542 v.Chr.[1] overwon hij Croesus, koning der Lydiërs. De verovering van het Lydische koninkrijk bracht ook de annexatie van de Griekse steden op de kust van Klein-Azië met zich mee. Dit was het gevolg van hun opportunistische neutraliteitspolitiek: nadat ze geweigerd hadden zich bij Cyrus aan te sluiten, deden zij ook geen inspanning om Croesus te helpen. Herodotus veronderstelde dat de nederlaag van Croesus tegen Cyrus als gevolg van een doorlopende en onvermijdelijke reeks voorvallen leidde tot het grote conflict tussen Oost en West.
De veroveringen werd gevolgd door die van het Neo-Babylonische Rijk, dat nog steeds een ernstige bedreiging vormde voor het Perzische Rijk. Babylon, in die tijd de culturele hoofdstad van de wereld, werd verdedigd door koning Nabonidus en zijn kroonprins Belsazar. Na een jaar vol bloedige gevechten, waarvan de Naboniduskroniek verslag doet, versloeg Cyrus Nabonidus in oktober 539 bij Opis; twee weken later deed hij zijn intrede in de stad. Volgens Cyrus eigen propaganda, bekend uit de Cyruscylinder, werd hij verwelkomd door de inwoners, die ontstemd zouden zijn geweest over de religieuze politiek van de laatste Babylonische koning. Hoeveel hier van waar is, valt niet uit te maken. Wel staat vast dat Cyrus sindsdien ook de titel "koning van Babylonië" voerde.
Cyrus heeft aan verschillende vijanden genade geschonken. Een van de koningen die hij versloeg, zou zelfs nog vijftien jaar zijn staatssecretaris zijn geweest. Na zijn machtsovername stuurde Cyrus onverwijld de godenbeelden en andere religieuze voorwerpen van de verschillende Mesopotamische steden terug, die door de Babylonische koningen vroeger waren geroofd en naar de hoofdstad gesleept. Er is vaak geopperd dat ook de Joden de uit de tempel geroofde voorwerpen terugkregen. Velen die destijds naar Babylonië verbannen waren, zouden toestemming hebben gekregen om naar hun vaderland terug te keren, waarmee een einde kwam aan de "Babylonische ballingschap".[2].
Middeleeuwse afbeelding van Jean Fouquet met daarop Cyrus II en de jodenNa de inname van Babylon trok Cyrus verder om zijn noordoostelijke grens te beveiligen. Zijn doel was het koninkrijk van de Massageten, een van die Aziatische nomadenstammen in de buurt van de Kaspische Zee, die een voortdurende bedreiging vormden voor de meer geëvolueerde sedentaire volkeren in het Rijk. Volgens Herodotus vond Cyrus de dood tijdens deze campagne; andere auteurs noemen andere doodsoorzaken. In elk geval nam zijn zoon Cambyses II in augustus 530 v.Chr. de macht over.
Cyrus wordt genoemd in de Bijbel. Hij wordt daar Kores of Cores genoemd. Behalve in het boek Ezra (waar hij veelvuldig wordt genoemd) wordt ook melding van hem gemaakt in Jesaja 44:28 en 45:1. Daar is geprofeteerd dat Cyrus de stad Babylon zal veroveren, en wordt hij betiteld als herder en gezalfde des Heren. In Daniël 10:1 wordt hij genoemd als koning der Perzen, die in Babylon regeert.
*.
Een oordeel….
De figuur van Cyrus 'de Grote' sprak levendig tot de verbeelding van latere geslachten. Zijn uitzonderlijke bekwaamheid als legeraanvoerder én zijn verondestelde religieuze tolerantie -die in de praktijk niet groter was dan die van andere oosterse vorsten- gaven aanleiding tot het ontstaan van een rijke legendencyclus rond zijn persoon. In het werk van Herodotus komt hij naar voren als een legendarische persoonlijkheid, van wie de historische realiteit dreigt verloren te gaan in een overvloed van volkse verhalen. In Xenophons Cyropaedia is hij zelfs geen wezen van vlees en bloed, maar een ideaalbeeld van deugdzaamheid (van Griekse deugden nog wel) en zijn (grotendeels fictieve) ervaringen leveren stof voor een (Griekse) vorstenspiegel.
Dit positieve Griekse beeld werd als het ware "geflankeerd" door het beeld van de Joden. Van hen verwierf hij de blijvende dankbaarheid, omdat hij hun zou hebben toegestaan uit de gevangenschap huiswaarts te keren, en de heilige voorwerpen die Nebukadnezar had gestolen uit de tempel te Jeruzalem mee terug te nemen.[3].
Hij gold daardoor niet alleen -terecht- als de stichter van het grootste wereldrijk vóór de Romeinse, maar zou ook een visionair vorst zijn geweest met ideeën omtrent een ideaal bestuur, zoals de wereld nog niet eerder had gekend, en die pas weer zouden opkomen bij Alexander de Grote. Hij was zowel een organisator als een veroveraar, en hij gold als wijs en tolerant genoeg om de overwonnen volken hun eigen manier van leven en hun godsdienst te laten behouden. Deze opvattingen bezorgen hem tot heden de naam van de meest liberale vorst uit de Oudheid.
*.
Bronnen:.
- P. Briant, (2002) From Cyrus to Alexander. History of the Persian Empire.
- J-D. Brignoli, Cyrus le Grand. La Fondation d'un Empire, in Histoire Ancienne 12 (L'Empire perse de Cyrus à Alexandre) (2007), pp. 8-17.
*.
Voetnoten:.
1. De vaak genoemde datum 547 is gebaseerd op een verkeerde interpretatie van de zogenaamde Naboniduskroniek. Zie R. Rollinger, "The Median 'Empire', the End of Urartu, and Cyrus' Campaign in 547" in: Proceedings of the First International Conference on Ancient Cultural Relations between Iran and West Asia (2004).
2. Deze interpretatie is onlangs ter discussie gesteld door Diana Edelman, The Origins of the 'Second' Temple. Persian Imperial Policy and the Rebuilding of Jerusalem (2005).
3. Zie het hierboven genoemde boek van Diana Edelman voor de weerlegging van dit idee.

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Atossa*-545  †-499  463 5 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia
Xerxes I van Perzië
 
Xerxes I van Perzië1,2, geb. circa 521 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van 486 BC tot 465 BC, koning te Egypte [Egy] van 486 BC tot 465 BC, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 465 BC1,2,1,2.



Aantekeningen bij Xerxes I van Perzië.
Xerxes I (Perzisch: ????????) was sjah van het Perzische Rijk van 485 - 465 v.Chr. tijdens de dynastie van de Achaemeniden. Xerxes (??????) is de Griekse versie van zijn naam; in Ester, een van de feestrollen uit de Bijbel, wordt hij Ahasveros genoemd. Zijn eerste vrouw wordt Vasthi genoemd; Griekse bronnen noemen daarnaast koningin Amestris.
*.
Jeugd en troonsbestijging.
Xerxes I afgebeeld in Persepolis, staand achter de troon van zijn vader, Darius IXerxes was de zoon van Darius I en Atossa uit het huis van de Achaemeniden. Voordat Xerxes in de tweede helft van november 485 op de troon kwam, was hij jarenlang onderkoning geweest in Babylon en zijn ervaring daar maakte hem tot een kundig bestuurder. In de, merendeels op Griekse bronnen gebaseerde, geschiedschrijving wordt hij vaak als zwakkeling voorgesteld, die door de eunuchen van het hof werd gedomineerd, hoewel een auteur als Herodotus van Halicarnassus Xerxes ook een zekere koninklijke grandeur niet ontzegt.
Zoals in het oude Nabije Oosten gebruikelijk ging de troonsbestijging vergezeld met opstanden. In de eerste plaats was daar Bactrië, vanwaaruit zijn broer Ariamenes een revolte lijkt te hebben georganiseerd. Deze werd op een onbekend moment aan het begin van Xerxes' regering onderdrukt. Zijn broer mocht het leven behouden nadat hij Xerxes in het openbaar erkend had.
Een opstand in Egypte leidde mogelijk tot moeilijkheden in Jeruzalem. Xerxes maakte echter persoonlijk een eind aan de Egyptische opstand; de datum is opnieuw onduidelijk.
Meer zekerheid is er over de opstand in Babylonië, die gedateerd kan worden in 482 v.Chr. In de zomer eiste Bel-shimani de troon van Babylon op, en een maand later voegde Shamash-eriba zich bij hem. Volgens Herodotus werd de satraap Zopyrus bij deze opstand gedood; deze man wordt echter niet genoemd in het rijke spijkerschiftmateriaal. Uiteindelijk werd de opstand in bloed gesmoord. Dat het merendeel der archieven abrupt ten einde komt, bewijst de hardhandigheid van het optreden.[1].
[bewerk] Griekse oorlog.
Hoewel Xerxes van de Grieken alle Ionische kolonisten al onder zijn gezag had, was zijn vader er niet in geslaagd om de rest, in Griekenland zelf, ook aan zich te onderwerpen. Eerst probeerde Xerxes met wat machtsvertoon de grip op de Grieken wat te vergroten, maar in 480 v.Chr. trok hij met een leger door Klein-Azië naar de streek rond Troje, waar hij de Hellespont overbrugde en overstak.
De Grieken besloten dat het Perzische leger alleen op de landengte van Korinthe tegen te houden zou zijn en trokken daar inderhaast hun legers samen. Zo trok Xerxes door Thessalië naar het zuiden en kreeg overal aarde en water aangeboden (een teken van onderwerping), behalve van het kleine Plataeae en Thespiae. De oorlog leek zo goed als gewonnen.
Bij de bergpas van Thermopylae, nog ten noorden van Athene, kwam echter de eerste onaangename verrassing. Rond de 4.000 Grieken onder Leonidas hielden langer stand dan voorzien, al werden ze uiteindelijk na verraad onder de voet gelopen. Hetzelfde gold voor Artemisium, waar de Griekse vloot onverwacht lang stand hield. (Hoewel Herodotus duidelijk laat merken dat de Grieken het zwaar te verduren kregen, werd de driedaagse zeeslag later beschouwd als Griekse overwinning.).
Eind september werd Athene ingenomen en geplunderd, maar op de 29e werd de Perzische vloot verslagen in de haven van Athene (zeeslag bij Salamis). Omdat het enorme Perzische leger nu niet meer voldoende kon worden bevoorraad -daarvoor was een transportvloot noodzakelijk- trok Xerxes zijn troepen terug. Met de buit uit Athene kon Xerxes zijn gezicht redden en als triomfator terugkeren.
Xerxes keerde dus terug naar Sardis in Klein-Azië. Een onbeantwoorde vraag is waarom hij zijn vloot, die nog altijd zeer talrijk was en kon worden opgekalefaterd, ontbond en veel troepen terugtrok. De slagen bij Thermopylae, Artemisium en Salamis, hoezeer die ook tot de verbeelding van het nageslacht hebben gesproken, waren namelijk niet strategisch doorslaggevend. De recentelijk herhaalde hypothese dat hij de troepen nodig had om een opstand te onderdrukken[2][3] is inmiddels op chronologische gronden weerlegd.
Toch vormden deze confrontaties ter zee en te land een keerpunt in de oorlog. De Griekse stadstaten spraken namelijk af het niet langer alleen op te nemen tegen de Perzen, maar een gezamenlijk leger op te bouwen. Xerxes I had een van zijn bevelhebbers, Mardonius, de leiding gegeven over het veroverde gebied, en deze probeerde nu met diplomatieke middelen uit de impasse te komen. Mardonius verzocht via Alexander I van Macedonië de Atheners om een wapenstilstand. Dezen verwierpen dit aanbod en kregen hulp van de Spartanen. Wat volgde was de slag bij Plataeae (479 v. Chr) die, onder het bevel van Pausanias I (opvolger van de bij Thermopylae gesneuvelde, koning Leonidas), werd gewonnen door de Grieken. Mardonius werd hierbij gedood. Korte tijd later vielen de Grieken de resten van de Perzische vloot aan op het Ionische schiereiland Mycale, doodden alle Perzen en vernietigden wat restte van de Perzische vloot.
[bewerk] Latere regering.
Volgens Griekse bronnen ging het na deze nederlaag bergafwaarts met Xerxes. Hij zou zijn interesse voor de politiek hebben verloren, zou in allerlei liefdesperikelen verstrikt zijn geraakt en liet het bestuur over aan de eunuch Aspamitres. Het is moeilijk uit te maken wat waar is van deze beweringen. De Babylonische archieven, die een ander licht zouden kunnen werpen op deze gebeurtenissen, geven weinig informatie over de tijd na 484 v.Chr. Wat wél duidelijk is, is dat er grootschalige bouwprojecten plaatsvonden, onder meer in de hoofdstad Parsa (Persepolis).
Ook het Bijbelboek Esther suggereert dat Xerxes ("Ahasveros") de controle verloor: de voorname hoveling Haman zou in 473 hebben voorgenomen alle Joden uit te roeien. Door een interventie van koningin Esther liep het uiteindelijk goed af. De Joden herdenken dit nog altijd als het Poeriemfeest.
De Grieken gingen in deze jaren in de aanval. Athene nam de leiding en Cimon zeilde in 466 v.Chr. naar Carië om de kust van Klein-Azië onder Atheense invloed te brengen. Bij de monding van de Eurymedon werden de Perzen opnieuw verslagen en dat kostte Xerxes vrijwel al zijn voormalige Griekse onderdanen.
Het jaar daarop werd Xerxes in zijn slaapkamer vermoord door de bevelhebber van zijn lijfwacht Artabanus en Aspamitres. Ook de kroonprins Darius werd door Artebanus uit de weg geruimd. Hij probeerde tevens Darius' jongere broer Artaxerxes te doden maar deze wist van zich te verdedigen en Artebanus te doden. Zo werd Artaxerxes koning van Perzië.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Historie de l' empire Perse. De Cyrus a Alexandre (1996 Paris).
- Peter Green, The Greco-Persian wars (1996, Berkeley).
Links:.
- Achaemenid Royal Inscriptions: Xerxes: Xerxes' inscripties.
- Xerxes: Factsheet.
Voetnoten:.
1. C. Waerzeggers, 'The Babylonian Revolts Against Xerxes and the "End of Archives"' in: Archiv für Orientforschung 50 (2003/2004), 150-173.
2. Tom Holland, Persian Fire (2005), waarin hij niet aangeeft wat zijn bron is.
3. P. Briant, La date des révoltes Babyloniennes contre Xerxès in: Studia Iranica 21 (1992) 7-20. Uit het onderzoek van Waerzeggers (zie boven) blijkt dat dit niet juist kan zijn.

  • Vader:
    Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen, tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen, tr. (2).
 

tr. (1), (gesch. in 483 BC)
met

Amestris van Perzië1, geb. circa 520 BC1,1, ovl. (ongeveer 95 jaar oud) circa 425 BC1,1.


Aantekeningen bij Amestris van Perzië.
Volgens het boek Ester wordt zij verstoten, als ze weigert voor de koning te verschijnen.

Uit dit huwelijk 3 zonen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Artaxerxes I*-497  †-424  734 6 
2 Dareios*-500  †-465  350 0 
3 Hystaspes*-498  †-465  330 0 

tr. (2)
met

Hadassah van Israël1,3, dr. van Abichajil van Israël, geb. circa 500 BC1,3 Poeriem (Hebreeuws: ?????) is een joods feest. Het uit de Oud-Perzische taal afkomstige woord 'poer' betekent 'lot', reden waarom Poeriem ook wel het Lotenfeest wordt genoemd. Het wordt gevierd op de 14 adar in de joodse kalender en valt daarmee in het vroege voorjaar. In steden die in de tijd van de Tweede Tempel ommuurd waren viert men Poeriem een dag later, op 15 adar, het zogeheten Sjoesjan Poeriem; heden ten dage is dit enkel in Jeruzalem het geval. In de Tenach is de inzetting van dit feest terug te vinden in het boek Ester hoofdstuk 9:20-23.
Op dit feest herdenkt men in het jodendom dat op deze dag(en) het lot van het Joodse volk, dat in de vijfde eeuw v.Chr. in ballingschap leefde in het Perzische Rijk, een wending nam en het van uitroeiing werd gered. Dit wordt beschreven in het verhaal van Est(h)er dat in het gelijknamige boek uit de Tenach staat beschreven. Koning Achasjveros (Xerxes) had de Jodin Ester (haar Hebreeuwse naam was Hadassa) tot vrouw genomen en daarmee werd zij ook koningin. Haar oom Mordechai was ter ore gekomen dat de Perzische antisemitische hoveling Haman een complot aan het smeden was om de Joden uit te roeien. Haman had daarvoor naar Perzisch gebruik door middel van een lot bepaald op welke dag hij dit wilde doen. Mordechai deelde dit aan Ester mee en dankzij haar hoge positie wist zij dit aan haar gemaal de Perzische koning over te brengen zodat er op tijd tegenmaatregelen konden worden genomen. Het resultaat was dat Haman met zijn zoons en verdere trawanten zelf ter dood werden gebracht en deze potentiële doemdag voor de Joden veranderde in een feestdag1,3,1,3, ovl. (minstens 26 jaar oud) na 474 BC1,3,1,3, begr. te Hamadan [Irn]1,1.


Aantekeningen bij Hadassah van Israël.
In het boek van Ester komt zij voor als heldin. Ze verhindert in het jaar 474 v.Chr. met haar oom Modechai de moord op alle Joden in het rijk. Ter herinnering aan dit feit wordt jaarlijks het Purimfeest gevierd.
*.
Poeriem (Hebreeuws: ?????) is een joods feest. Het uit de Oud-Perzische taal afkomstige woord 'poer' betekent 'lot', reden waarom Poeriem ook wel het Lotenfeest wordt genoemd. Het wordt gevierd op de 14 adar in de joodse kalender en valt daarmee in het vroege voorjaar. In steden die in de tijd van de Tweede Tempel ommuurd waren viert men Poeriem een dag later, op 15 adar, het zogeheten Sjoesjan Poeriem; heden ten dage is dit enkel in Jeruzalem het geval. In de Tenach is de inzetting van dit feest terug te vinden in het boek Ester hoofdstuk 9:20-23.
Op dit feest herdenkt men in het jodendom dat op deze dag(en) het lot van het Joodse volk, dat in de vijfde eeuw v.Chr. in ballingschap leefde in het Perzische Rijk, een wending nam en het van uitroeiing werd gered. Dit wordt beschreven in het verhaal van Est(h)er dat in het gelijknamige boek uit de Tenach staat beschreven. Koning Achasjveros (Xerxes) had de Jodin Ester (haar Hebreeuwse naam was Hadassa) tot vrouw genomen en daarmee werd zij ook koningin. Haar oom Mordechai was ter ore gekomen dat de Perzische antisemitische hoveling Haman een complot aan het smeden was om de Joden uit te roeien. Haman had daarvoor naar Perzisch gebruik door middel van een lot bepaald op welke dag hij dit wilde doen. Mordechai deelde dit aan Ester mee en dankzij haar hoge positie wist zij dit aan haar gemaal de Perzische koning over te brengen zodat er op tijd tegenmaatregelen konden worden genomen. Het resultaat was dat Haman met zijn zoons en verdere trawanten zelf ter dood werden gebracht en deze potentiële doemdag voor de Joden veranderde in een feestdag.

tr. (3)
met

Nn .

Uit dit huwelijk 4 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Tithrauses*-495  †-465  300 0 
2 Artarios*-490     0 0 
3 Menostanes*-490  †-424  660 0 
4 Amytis*-485     0 0 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.De Franken, Edward James, Baarn [Ut], 1988
3.Afgeschermd, Wikipedia

Dossier:

Achaemenes van Perzië
Achaemenes van Perzië1, geb. circa 519 BC1,1,1, satrap te Egypte [Egy] Hij is gevallen in de strijd., ovl. (ongeveer 60 jaar oud) te Papremis [Per] in 459 BC1,1.

  • Vader:
    Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (2).
 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia

Masistes van Perzië
Masistes van Perzië1, geb. circa 517 BC1,1,1, satrap te Baktrië [Irn].

  • Vader:
    Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (2).
 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia

Hystaspes van Perzië
Hystaspes van Perzië1, geb. circa 515 BC1,1.

  • Vader:
    Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (2).
 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia

Candravarnna van Perzië
Candravarnna van Perzië1, geb. circa 513 BC1,1.

  • Vader:
    Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen, tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen, tr. (2).
 

tr.
met

Maurya van Taxila1, geb. circa 520 BC1,1,1, satrap te Taxila [Pak].


Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia

Amestris van Perzië
Amestris van Perzië1, geb. circa 520 BC1,1, ovl. (ongeveer 95 jaar oud) circa 425 BC1,1.


Aantekeningen bij Amestris van Perzië.
Volgens het boek Ester wordt zij verstoten, als ze weigert voor de koning te verschijnen.

tr, (gesch. in 483 BC)
met

Xerxes I van Perzië1,2, zn. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Atossa van Perzië, geb. circa 521 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van 486 BC tot 465 BC, koning te Egypte [Egy] van 486 BC tot 465 BC, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 465 BC1,2,1,2, tr. (2) met Hadassah van Israël1,3. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Nn . Uit dit huwelijk 4 kinderen.

 



Aantekeningen bij Xerxes I van Perzië.
Xerxes I (Perzisch: ????????) was sjah van het Perzische Rijk van 485 - 465 v.Chr. tijdens de dynastie van de Achaemeniden. Xerxes (??????) is de Griekse versie van zijn naam; in Ester, een van de feestrollen uit de Bijbel, wordt hij Ahasveros genoemd. Zijn eerste vrouw wordt Vasthi genoemd; Griekse bronnen noemen daarnaast koningin Amestris.
*.
Jeugd en troonsbestijging.
Xerxes I afgebeeld in Persepolis, staand achter de troon van zijn vader, Darius IXerxes was de zoon van Darius I en Atossa uit het huis van de Achaemeniden. Voordat Xerxes in de tweede helft van november 485 op de troon kwam, was hij jarenlang onderkoning geweest in Babylon en zijn ervaring daar maakte hem tot een kundig bestuurder. In de, merendeels op Griekse bronnen gebaseerde, geschiedschrijving wordt hij vaak als zwakkeling voorgesteld, die door de eunuchen van het hof werd gedomineerd, hoewel een auteur als Herodotus van Halicarnassus Xerxes ook een zekere koninklijke grandeur niet ontzegt.
Zoals in het oude Nabije Oosten gebruikelijk ging de troonsbestijging vergezeld met opstanden. In de eerste plaats was daar Bactrië, vanwaaruit zijn broer Ariamenes een revolte lijkt te hebben georganiseerd. Deze werd op een onbekend moment aan het begin van Xerxes' regering onderdrukt. Zijn broer mocht het leven behouden nadat hij Xerxes in het openbaar erkend had.
Een opstand in Egypte leidde mogelijk tot moeilijkheden in Jeruzalem. Xerxes maakte echter persoonlijk een eind aan de Egyptische opstand; de datum is opnieuw onduidelijk.
Meer zekerheid is er over de opstand in Babylonië, die gedateerd kan worden in 482 v.Chr. In de zomer eiste Bel-shimani de troon van Babylon op, en een maand later voegde Shamash-eriba zich bij hem. Volgens Herodotus werd de satraap Zopyrus bij deze opstand gedood; deze man wordt echter niet genoemd in het rijke spijkerschiftmateriaal. Uiteindelijk werd de opstand in bloed gesmoord. Dat het merendeel der archieven abrupt ten einde komt, bewijst de hardhandigheid van het optreden.[1].
[bewerk] Griekse oorlog.
Hoewel Xerxes van de Grieken alle Ionische kolonisten al onder zijn gezag had, was zijn vader er niet in geslaagd om de rest, in Griekenland zelf, ook aan zich te onderwerpen. Eerst probeerde Xerxes met wat machtsvertoon de grip op de Grieken wat te vergroten, maar in 480 v.Chr. trok hij met een leger door Klein-Azië naar de streek rond Troje, waar hij de Hellespont overbrugde en overstak.
De Grieken besloten dat het Perzische leger alleen op de landengte van Korinthe tegen te houden zou zijn en trokken daar inderhaast hun legers samen. Zo trok Xerxes door Thessalië naar het zuiden en kreeg overal aarde en water aangeboden (een teken van onderwerping), behalve van het kleine Plataeae en Thespiae. De oorlog leek zo goed als gewonnen.
Bij de bergpas van Thermopylae, nog ten noorden van Athene, kwam echter de eerste onaangename verrassing. Rond de 4.000 Grieken onder Leonidas hielden langer stand dan voorzien, al werden ze uiteindelijk na verraad onder de voet gelopen. Hetzelfde gold voor Artemisium, waar de Griekse vloot onverwacht lang stand hield. (Hoewel Herodotus duidelijk laat merken dat de Grieken het zwaar te verduren kregen, werd de driedaagse zeeslag later beschouwd als Griekse overwinning.).
Eind september werd Athene ingenomen en geplunderd, maar op de 29e werd de Perzische vloot verslagen in de haven van Athene (zeeslag bij Salamis). Omdat het enorme Perzische leger nu niet meer voldoende kon worden bevoorraad -daarvoor was een transportvloot noodzakelijk- trok Xerxes zijn troepen terug. Met de buit uit Athene kon Xerxes zijn gezicht redden en als triomfator terugkeren.
Xerxes keerde dus terug naar Sardis in Klein-Azië. Een onbeantwoorde vraag is waarom hij zijn vloot, die nog altijd zeer talrijk was en kon worden opgekalefaterd, ontbond en veel troepen terugtrok. De slagen bij Thermopylae, Artemisium en Salamis, hoezeer die ook tot de verbeelding van het nageslacht hebben gesproken, waren namelijk niet strategisch doorslaggevend. De recentelijk herhaalde hypothese dat hij de troepen nodig had om een opstand te onderdrukken[2][3] is inmiddels op chronologische gronden weerlegd.
Toch vormden deze confrontaties ter zee en te land een keerpunt in de oorlog. De Griekse stadstaten spraken namelijk af het niet langer alleen op te nemen tegen de Perzen, maar een gezamenlijk leger op te bouwen. Xerxes I had een van zijn bevelhebbers, Mardonius, de leiding gegeven over het veroverde gebied, en deze probeerde nu met diplomatieke middelen uit de impasse te komen. Mardonius verzocht via Alexander I van Macedonië de Atheners om een wapenstilstand. Dezen verwierpen dit aanbod en kregen hulp van de Spartanen. Wat volgde was de slag bij Plataeae (479 v. Chr) die, onder het bevel van Pausanias I (opvolger van de bij Thermopylae gesneuvelde, koning Leonidas), werd gewonnen door de Grieken. Mardonius werd hierbij gedood. Korte tijd later vielen de Grieken de resten van de Perzische vloot aan op het Ionische schiereiland Mycale, doodden alle Perzen en vernietigden wat restte van de Perzische vloot.
[bewerk] Latere regering.
Volgens Griekse bronnen ging het na deze nederlaag bergafwaarts met Xerxes. Hij zou zijn interesse voor de politiek hebben verloren, zou in allerlei liefdesperikelen verstrikt zijn geraakt en liet het bestuur over aan de eunuch Aspamitres. Het is moeilijk uit te maken wat waar is van deze beweringen. De Babylonische archieven, die een ander licht zouden kunnen werpen op deze gebeurtenissen, geven weinig informatie over de tijd na 484 v.Chr. Wat wél duidelijk is, is dat er grootschalige bouwprojecten plaatsvonden, onder meer in de hoofdstad Parsa (Persepolis).
Ook het Bijbelboek Esther suggereert dat Xerxes ("Ahasveros") de controle verloor: de voorname hoveling Haman zou in 473 hebben voorgenomen alle Joden uit te roeien. Door een interventie van koningin Esther liep het uiteindelijk goed af. De Joden herdenken dit nog altijd als het Poeriemfeest.
De Grieken gingen in deze jaren in de aanval. Athene nam de leiding en Cimon zeilde in 466 v.Chr. naar Carië om de kust van Klein-Azië onder Atheense invloed te brengen. Bij de monding van de Eurymedon werden de Perzen opnieuw verslagen en dat kostte Xerxes vrijwel al zijn voormalige Griekse onderdanen.
Het jaar daarop werd Xerxes in zijn slaapkamer vermoord door de bevelhebber van zijn lijfwacht Artabanus en Aspamitres. Ook de kroonprins Darius werd door Artebanus uit de weg geruimd. Hij probeerde tevens Darius' jongere broer Artaxerxes te doden maar deze wist van zich te verdedigen en Artebanus te doden. Zo werd Artaxerxes koning van Perzië.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Historie de l' empire Perse. De Cyrus a Alexandre (1996 Paris).
- Peter Green, The Greco-Persian wars (1996, Berkeley).
Links:.
- Achaemenid Royal Inscriptions: Xerxes: Xerxes' inscripties.
- Xerxes: Factsheet.
Voetnoten:.
1. C. Waerzeggers, 'The Babylonian Revolts Against Xerxes and the "End of Archives"' in: Archiv für Orientforschung 50 (2003/2004), 150-173.
2. Tom Holland, Persian Fire (2005), waarin hij niet aangeeft wat zijn bron is.
3. P. Briant, La date des révoltes Babyloniennes contre Xerxès in: Studia Iranica 21 (1992) 7-20. Uit het onderzoek van Waerzeggers (zie boven) blijkt dat dit niet juist kan zijn.

Uit dit huwelijk 3 zonen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Artaxerxes I*-497  †-424  734 6 
2 Dareios*-500  †-465  350 0 
3 Hystaspes*-498  †-465  330 0 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.De Franken, Edward James, Baarn [Ut], 1988
3.Afgeschermd, Wikipedia

Hadassah van Israël
Hadassah van Israël1,2, geb. circa 500 BC1,2 Poeriem (Hebreeuws: ?????) is een joods feest. Het uit de Oud-Perzische taal afkomstige woord 'poer' betekent 'lot', reden waarom Poeriem ook wel het Lotenfeest wordt genoemd. Het wordt gevierd op de 14 adar in de joodse kalender en valt daarmee in het vroege voorjaar. In steden die in de tijd van de Tweede Tempel ommuurd waren viert men Poeriem een dag later, op 15 adar, het zogeheten Sjoesjan Poeriem; heden ten dage is dit enkel in Jeruzalem het geval. In de Tenach is de inzetting van dit feest terug te vinden in het boek Ester hoofdstuk 9:20-23.
Op dit feest herdenkt men in het jodendom dat op deze dag(en) het lot van het Joodse volk, dat in de vijfde eeuw v.Chr. in ballingschap leefde in het Perzische Rijk, een wending nam en het van uitroeiing werd gered. Dit wordt beschreven in het verhaal van Est(h)er dat in het gelijknamige boek uit de Tenach staat beschreven. Koning Achasjveros (Xerxes) had de Jodin Ester (haar Hebreeuwse naam was Hadassa) tot vrouw genomen en daarmee werd zij ook koningin. Haar oom Mordechai was ter ore gekomen dat de Perzische antisemitische hoveling Haman een complot aan het smeden was om de Joden uit te roeien. Haman had daarvoor naar Perzisch gebruik door middel van een lot bepaald op welke dag hij dit wilde doen. Mordechai deelde dit aan Ester mee en dankzij haar hoge positie wist zij dit aan haar gemaal de Perzische koning over te brengen zodat er op tijd tegenmaatregelen konden worden genomen. Het resultaat was dat Haman met zijn zoons en verdere trawanten zelf ter dood werden gebracht en deze potentiële doemdag voor de Joden veranderde in een feestdag1,2,1,2, ovl. (minstens 26 jaar oud) na 474 BC1,2,1,2, begr. te Hamadan [Irn]1,1.


Aantekeningen bij Hadassah van Israël.
In het boek van Ester komt zij voor als heldin. Ze verhindert in het jaar 474 v.Chr. met haar oom Modechai de moord op alle Joden in het rijk. Ter herinnering aan dit feit wordt jaarlijks het Purimfeest gevierd.
*.
Poeriem (Hebreeuws: ?????) is een joods feest. Het uit de Oud-Perzische taal afkomstige woord 'poer' betekent 'lot', reden waarom Poeriem ook wel het Lotenfeest wordt genoemd. Het wordt gevierd op de 14 adar in de joodse kalender en valt daarmee in het vroege voorjaar. In steden die in de tijd van de Tweede Tempel ommuurd waren viert men Poeriem een dag later, op 15 adar, het zogeheten Sjoesjan Poeriem; heden ten dage is dit enkel in Jeruzalem het geval. In de Tenach is de inzetting van dit feest terug te vinden in het boek Ester hoofdstuk 9:20-23.
Op dit feest herdenkt men in het jodendom dat op deze dag(en) het lot van het Joodse volk, dat in de vijfde eeuw v.Chr. in ballingschap leefde in het Perzische Rijk, een wending nam en het van uitroeiing werd gered. Dit wordt beschreven in het verhaal van Est(h)er dat in het gelijknamige boek uit de Tenach staat beschreven. Koning Achasjveros (Xerxes) had de Jodin Ester (haar Hebreeuwse naam was Hadassa) tot vrouw genomen en daarmee werd zij ook koningin. Haar oom Mordechai was ter ore gekomen dat de Perzische antisemitische hoveling Haman een complot aan het smeden was om de Joden uit te roeien. Haman had daarvoor naar Perzisch gebruik door middel van een lot bepaald op welke dag hij dit wilde doen. Mordechai deelde dit aan Ester mee en dankzij haar hoge positie wist zij dit aan haar gemaal de Perzische koning over te brengen zodat er op tijd tegenmaatregelen konden worden genomen. Het resultaat was dat Haman met zijn zoons en verdere trawanten zelf ter dood werden gebracht en deze potentiële doemdag voor de Joden veranderde in een feestdag.

tr.
met

Xerxes I van Perzië1,3, zn. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Atossa van Perzië, geb. circa 521 BC1,3,1,3,1,3, koning te Perzië [Per] van 486 BC tot 465 BC, koning te Egypte [Egy] van 486 BC tot 465 BC, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 465 BC1,3,1,3, tr. (1) met Amestris van Perzië1. Uit dit huwelijk 3 zonen, tr. (3) met Nn . Uit dit huwelijk 4 kinderen.

 



Aantekeningen bij Xerxes I van Perzië.
Xerxes I (Perzisch: ????????) was sjah van het Perzische Rijk van 485 - 465 v.Chr. tijdens de dynastie van de Achaemeniden. Xerxes (??????) is de Griekse versie van zijn naam; in Ester, een van de feestrollen uit de Bijbel, wordt hij Ahasveros genoemd. Zijn eerste vrouw wordt Vasthi genoemd; Griekse bronnen noemen daarnaast koningin Amestris.
*.
Jeugd en troonsbestijging.
Xerxes I afgebeeld in Persepolis, staand achter de troon van zijn vader, Darius IXerxes was de zoon van Darius I en Atossa uit het huis van de Achaemeniden. Voordat Xerxes in de tweede helft van november 485 op de troon kwam, was hij jarenlang onderkoning geweest in Babylon en zijn ervaring daar maakte hem tot een kundig bestuurder. In de, merendeels op Griekse bronnen gebaseerde, geschiedschrijving wordt hij vaak als zwakkeling voorgesteld, die door de eunuchen van het hof werd gedomineerd, hoewel een auteur als Herodotus van Halicarnassus Xerxes ook een zekere koninklijke grandeur niet ontzegt.
Zoals in het oude Nabije Oosten gebruikelijk ging de troonsbestijging vergezeld met opstanden. In de eerste plaats was daar Bactrië, vanwaaruit zijn broer Ariamenes een revolte lijkt te hebben georganiseerd. Deze werd op een onbekend moment aan het begin van Xerxes' regering onderdrukt. Zijn broer mocht het leven behouden nadat hij Xerxes in het openbaar erkend had.
Een opstand in Egypte leidde mogelijk tot moeilijkheden in Jeruzalem. Xerxes maakte echter persoonlijk een eind aan de Egyptische opstand; de datum is opnieuw onduidelijk.
Meer zekerheid is er over de opstand in Babylonië, die gedateerd kan worden in 482 v.Chr. In de zomer eiste Bel-shimani de troon van Babylon op, en een maand later voegde Shamash-eriba zich bij hem. Volgens Herodotus werd de satraap Zopyrus bij deze opstand gedood; deze man wordt echter niet genoemd in het rijke spijkerschiftmateriaal. Uiteindelijk werd de opstand in bloed gesmoord. Dat het merendeel der archieven abrupt ten einde komt, bewijst de hardhandigheid van het optreden.[1].
[bewerk] Griekse oorlog.
Hoewel Xerxes van de Grieken alle Ionische kolonisten al onder zijn gezag had, was zijn vader er niet in geslaagd om de rest, in Griekenland zelf, ook aan zich te onderwerpen. Eerst probeerde Xerxes met wat machtsvertoon de grip op de Grieken wat te vergroten, maar in 480 v.Chr. trok hij met een leger door Klein-Azië naar de streek rond Troje, waar hij de Hellespont overbrugde en overstak.
De Grieken besloten dat het Perzische leger alleen op de landengte van Korinthe tegen te houden zou zijn en trokken daar inderhaast hun legers samen. Zo trok Xerxes door Thessalië naar het zuiden en kreeg overal aarde en water aangeboden (een teken van onderwerping), behalve van het kleine Plataeae en Thespiae. De oorlog leek zo goed als gewonnen.
Bij de bergpas van Thermopylae, nog ten noorden van Athene, kwam echter de eerste onaangename verrassing. Rond de 4.000 Grieken onder Leonidas hielden langer stand dan voorzien, al werden ze uiteindelijk na verraad onder de voet gelopen. Hetzelfde gold voor Artemisium, waar de Griekse vloot onverwacht lang stand hield. (Hoewel Herodotus duidelijk laat merken dat de Grieken het zwaar te verduren kregen, werd de driedaagse zeeslag later beschouwd als Griekse overwinning.).
Eind september werd Athene ingenomen en geplunderd, maar op de 29e werd de Perzische vloot verslagen in de haven van Athene (zeeslag bij Salamis). Omdat het enorme Perzische leger nu niet meer voldoende kon worden bevoorraad -daarvoor was een transportvloot noodzakelijk- trok Xerxes zijn troepen terug. Met de buit uit Athene kon Xerxes zijn gezicht redden en als triomfator terugkeren.
Xerxes keerde dus terug naar Sardis in Klein-Azië. Een onbeantwoorde vraag is waarom hij zijn vloot, die nog altijd zeer talrijk was en kon worden opgekalefaterd, ontbond en veel troepen terugtrok. De slagen bij Thermopylae, Artemisium en Salamis, hoezeer die ook tot de verbeelding van het nageslacht hebben gesproken, waren namelijk niet strategisch doorslaggevend. De recentelijk herhaalde hypothese dat hij de troepen nodig had om een opstand te onderdrukken[2][3] is inmiddels op chronologische gronden weerlegd.
Toch vormden deze confrontaties ter zee en te land een keerpunt in de oorlog. De Griekse stadstaten spraken namelijk af het niet langer alleen op te nemen tegen de Perzen, maar een gezamenlijk leger op te bouwen. Xerxes I had een van zijn bevelhebbers, Mardonius, de leiding gegeven over het veroverde gebied, en deze probeerde nu met diplomatieke middelen uit de impasse te komen. Mardonius verzocht via Alexander I van Macedonië de Atheners om een wapenstilstand. Dezen verwierpen dit aanbod en kregen hulp van de Spartanen. Wat volgde was de slag bij Plataeae (479 v. Chr) die, onder het bevel van Pausanias I (opvolger van de bij Thermopylae gesneuvelde, koning Leonidas), werd gewonnen door de Grieken. Mardonius werd hierbij gedood. Korte tijd later vielen de Grieken de resten van de Perzische vloot aan op het Ionische schiereiland Mycale, doodden alle Perzen en vernietigden wat restte van de Perzische vloot.
[bewerk] Latere regering.
Volgens Griekse bronnen ging het na deze nederlaag bergafwaarts met Xerxes. Hij zou zijn interesse voor de politiek hebben verloren, zou in allerlei liefdesperikelen verstrikt zijn geraakt en liet het bestuur over aan de eunuch Aspamitres. Het is moeilijk uit te maken wat waar is van deze beweringen. De Babylonische archieven, die een ander licht zouden kunnen werpen op deze gebeurtenissen, geven weinig informatie over de tijd na 484 v.Chr. Wat wél duidelijk is, is dat er grootschalige bouwprojecten plaatsvonden, onder meer in de hoofdstad Parsa (Persepolis).
Ook het Bijbelboek Esther suggereert dat Xerxes ("Ahasveros") de controle verloor: de voorname hoveling Haman zou in 473 hebben voorgenomen alle Joden uit te roeien. Door een interventie van koningin Esther liep het uiteindelijk goed af. De Joden herdenken dit nog altijd als het Poeriemfeest.
De Grieken gingen in deze jaren in de aanval. Athene nam de leiding en Cimon zeilde in 466 v.Chr. naar Carië om de kust van Klein-Azië onder Atheense invloed te brengen. Bij de monding van de Eurymedon werden de Perzen opnieuw verslagen en dat kostte Xerxes vrijwel al zijn voormalige Griekse onderdanen.
Het jaar daarop werd Xerxes in zijn slaapkamer vermoord door de bevelhebber van zijn lijfwacht Artabanus en Aspamitres. Ook de kroonprins Darius werd door Artebanus uit de weg geruimd. Hij probeerde tevens Darius' jongere broer Artaxerxes te doden maar deze wist van zich te verdedigen en Artebanus te doden. Zo werd Artaxerxes koning van Perzië.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Historie de l' empire Perse. De Cyrus a Alexandre (1996 Paris).
- Peter Green, The Greco-Persian wars (1996, Berkeley).
Links:.
- Achaemenid Royal Inscriptions: Xerxes: Xerxes' inscripties.
- Xerxes: Factsheet.
Voetnoten:.
1. C. Waerzeggers, 'The Babylonian Revolts Against Xerxes and the "End of Archives"' in: Archiv für Orientforschung 50 (2003/2004), 150-173.
2. Tom Holland, Persian Fire (2005), waarin hij niet aangeeft wat zijn bron is.
3. P. Briant, La date des révoltes Babyloniennes contre Xerxès in: Studia Iranica 21 (1992) 7-20. Uit het onderzoek van Waerzeggers (zie boven) blijkt dat dit niet juist kan zijn.


Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia
3.De Franken, Edward James, Baarn [Ut], 1988

Nn
Nn .

tr.
met

Xerxes I van Perzië1,2, zn. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Atossa van Perzië, geb. circa 521 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van 486 BC tot 465 BC, koning te Egypte [Egy] van 486 BC tot 465 BC, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 465 BC1,2,1,2, tr. (1) met Amestris van Perzië1. Uit dit huwelijk 3 zonen, tr. (2) met Hadassah van Israël1,3, dr. van Abichajil van Israël. Uit dit huwelijk geen kinderen.

 



Aantekeningen bij Xerxes I van Perzië.
Xerxes I (Perzisch: ????????) was sjah van het Perzische Rijk van 485 - 465 v.Chr. tijdens de dynastie van de Achaemeniden. Xerxes (??????) is de Griekse versie van zijn naam; in Ester, een van de feestrollen uit de Bijbel, wordt hij Ahasveros genoemd. Zijn eerste vrouw wordt Vasthi genoemd; Griekse bronnen noemen daarnaast koningin Amestris.
*.
Jeugd en troonsbestijging.
Xerxes I afgebeeld in Persepolis, staand achter de troon van zijn vader, Darius IXerxes was de zoon van Darius I en Atossa uit het huis van de Achaemeniden. Voordat Xerxes in de tweede helft van november 485 op de troon kwam, was hij jarenlang onderkoning geweest in Babylon en zijn ervaring daar maakte hem tot een kundig bestuurder. In de, merendeels op Griekse bronnen gebaseerde, geschiedschrijving wordt hij vaak als zwakkeling voorgesteld, die door de eunuchen van het hof werd gedomineerd, hoewel een auteur als Herodotus van Halicarnassus Xerxes ook een zekere koninklijke grandeur niet ontzegt.
Zoals in het oude Nabije Oosten gebruikelijk ging de troonsbestijging vergezeld met opstanden. In de eerste plaats was daar Bactrië, vanwaaruit zijn broer Ariamenes een revolte lijkt te hebben georganiseerd. Deze werd op een onbekend moment aan het begin van Xerxes' regering onderdrukt. Zijn broer mocht het leven behouden nadat hij Xerxes in het openbaar erkend had.
Een opstand in Egypte leidde mogelijk tot moeilijkheden in Jeruzalem. Xerxes maakte echter persoonlijk een eind aan de Egyptische opstand; de datum is opnieuw onduidelijk.
Meer zekerheid is er over de opstand in Babylonië, die gedateerd kan worden in 482 v.Chr. In de zomer eiste Bel-shimani de troon van Babylon op, en een maand later voegde Shamash-eriba zich bij hem. Volgens Herodotus werd de satraap Zopyrus bij deze opstand gedood; deze man wordt echter niet genoemd in het rijke spijkerschiftmateriaal. Uiteindelijk werd de opstand in bloed gesmoord. Dat het merendeel der archieven abrupt ten einde komt, bewijst de hardhandigheid van het optreden.[1].
[bewerk] Griekse oorlog.
Hoewel Xerxes van de Grieken alle Ionische kolonisten al onder zijn gezag had, was zijn vader er niet in geslaagd om de rest, in Griekenland zelf, ook aan zich te onderwerpen. Eerst probeerde Xerxes met wat machtsvertoon de grip op de Grieken wat te vergroten, maar in 480 v.Chr. trok hij met een leger door Klein-Azië naar de streek rond Troje, waar hij de Hellespont overbrugde en overstak.
De Grieken besloten dat het Perzische leger alleen op de landengte van Korinthe tegen te houden zou zijn en trokken daar inderhaast hun legers samen. Zo trok Xerxes door Thessalië naar het zuiden en kreeg overal aarde en water aangeboden (een teken van onderwerping), behalve van het kleine Plataeae en Thespiae. De oorlog leek zo goed als gewonnen.
Bij de bergpas van Thermopylae, nog ten noorden van Athene, kwam echter de eerste onaangename verrassing. Rond de 4.000 Grieken onder Leonidas hielden langer stand dan voorzien, al werden ze uiteindelijk na verraad onder de voet gelopen. Hetzelfde gold voor Artemisium, waar de Griekse vloot onverwacht lang stand hield. (Hoewel Herodotus duidelijk laat merken dat de Grieken het zwaar te verduren kregen, werd de driedaagse zeeslag later beschouwd als Griekse overwinning.).
Eind september werd Athene ingenomen en geplunderd, maar op de 29e werd de Perzische vloot verslagen in de haven van Athene (zeeslag bij Salamis). Omdat het enorme Perzische leger nu niet meer voldoende kon worden bevoorraad -daarvoor was een transportvloot noodzakelijk- trok Xerxes zijn troepen terug. Met de buit uit Athene kon Xerxes zijn gezicht redden en als triomfator terugkeren.
Xerxes keerde dus terug naar Sardis in Klein-Azië. Een onbeantwoorde vraag is waarom hij zijn vloot, die nog altijd zeer talrijk was en kon worden opgekalefaterd, ontbond en veel troepen terugtrok. De slagen bij Thermopylae, Artemisium en Salamis, hoezeer die ook tot de verbeelding van het nageslacht hebben gesproken, waren namelijk niet strategisch doorslaggevend. De recentelijk herhaalde hypothese dat hij de troepen nodig had om een opstand te onderdrukken[2][3] is inmiddels op chronologische gronden weerlegd.
Toch vormden deze confrontaties ter zee en te land een keerpunt in de oorlog. De Griekse stadstaten spraken namelijk af het niet langer alleen op te nemen tegen de Perzen, maar een gezamenlijk leger op te bouwen. Xerxes I had een van zijn bevelhebbers, Mardonius, de leiding gegeven over het veroverde gebied, en deze probeerde nu met diplomatieke middelen uit de impasse te komen. Mardonius verzocht via Alexander I van Macedonië de Atheners om een wapenstilstand. Dezen verwierpen dit aanbod en kregen hulp van de Spartanen. Wat volgde was de slag bij Plataeae (479 v. Chr) die, onder het bevel van Pausanias I (opvolger van de bij Thermopylae gesneuvelde, koning Leonidas), werd gewonnen door de Grieken. Mardonius werd hierbij gedood. Korte tijd later vielen de Grieken de resten van de Perzische vloot aan op het Ionische schiereiland Mycale, doodden alle Perzen en vernietigden wat restte van de Perzische vloot.
[bewerk] Latere regering.
Volgens Griekse bronnen ging het na deze nederlaag bergafwaarts met Xerxes. Hij zou zijn interesse voor de politiek hebben verloren, zou in allerlei liefdesperikelen verstrikt zijn geraakt en liet het bestuur over aan de eunuch Aspamitres. Het is moeilijk uit te maken wat waar is van deze beweringen. De Babylonische archieven, die een ander licht zouden kunnen werpen op deze gebeurtenissen, geven weinig informatie over de tijd na 484 v.Chr. Wat wél duidelijk is, is dat er grootschalige bouwprojecten plaatsvonden, onder meer in de hoofdstad Parsa (Persepolis).
Ook het Bijbelboek Esther suggereert dat Xerxes ("Ahasveros") de controle verloor: de voorname hoveling Haman zou in 473 hebben voorgenomen alle Joden uit te roeien. Door een interventie van koningin Esther liep het uiteindelijk goed af. De Joden herdenken dit nog altijd als het Poeriemfeest.
De Grieken gingen in deze jaren in de aanval. Athene nam de leiding en Cimon zeilde in 466 v.Chr. naar Carië om de kust van Klein-Azië onder Atheense invloed te brengen. Bij de monding van de Eurymedon werden de Perzen opnieuw verslagen en dat kostte Xerxes vrijwel al zijn voormalige Griekse onderdanen.
Het jaar daarop werd Xerxes in zijn slaapkamer vermoord door de bevelhebber van zijn lijfwacht Artabanus en Aspamitres. Ook de kroonprins Darius werd door Artebanus uit de weg geruimd. Hij probeerde tevens Darius' jongere broer Artaxerxes te doden maar deze wist van zich te verdedigen en Artebanus te doden. Zo werd Artaxerxes koning van Perzië.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Historie de l' empire Perse. De Cyrus a Alexandre (1996 Paris).
- Peter Green, The Greco-Persian wars (1996, Berkeley).
Links:.
- Achaemenid Royal Inscriptions: Xerxes: Xerxes' inscripties.
- Xerxes: Factsheet.
Voetnoten:.
1. C. Waerzeggers, 'The Babylonian Revolts Against Xerxes and the "End of Archives"' in: Archiv für Orientforschung 50 (2003/2004), 150-173.
2. Tom Holland, Persian Fire (2005), waarin hij niet aangeeft wat zijn bron is.
3. P. Briant, La date des révoltes Babyloniennes contre Xerxès in: Studia Iranica 21 (1992) 7-20. Uit het onderzoek van Waerzeggers (zie boven) blijkt dat dit niet juist kan zijn.

Uit dit huwelijk 4 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Tithrauses*-495  †-465  300 0 
2 Artarios*-490     0 0 
3 Menostanes*-490  †-424  660 0 
4 Amytis*-485     0 0 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.De Franken, Edward James, Baarn [Ut], 1988
3.Afgeschermd, Wikipedia

Artaxerxes I van Perzië
Artaxerxes I van Perzië1,2, geb. circa 497 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van 465 BC tot 424 BC, koning te Egypte [Egy] van 464 BC tot 424 BC, ovl. (ongeveer 73 jaar oud) in 424 BC1,2,1,2.


Aantekeningen bij Artaxerxes I van Perzië.
Artakhshatra (Grieks: Artaxerxes), uit het huis der Achaemeniden, was koning van het Perzische Rijk van 465 tot aan zijn dood in 424 v.Chr. Hij komt voor in het Oude Testament van de Bijbel (Ezra en Nehemia. De Nederlandse naam is Artachsasta, de Griekse vorm hiervan is Artaxerxes, in het Perzisch heette hij Artakhshathra. Later werd hij ook Ardeshir genoemd.
Koning Xerxes I werd in 465 v.Chr. door een paar hovelingen vermoord, samen met zijn oudste zoon Darius. De jongste zoon wist evenwel te ontsnappen: hij besteeg de troon als Artaxerxes I en liet de schuldigen terechtstellen.
Deze paleisrevolutie sloot voor het Perzische Rijk een periode van expansie af. De veertigjarige regering van Artaxerxes I was betrekkelijk rustig en luidde een periode in waarbij de wapens zouden plaats maken voor de diplomatie. De betrekkingen met aartsvijand Griekenland werden in 449 v.Chr. genormaliseerd door de zogenaamde Calliasvrede, en wanneer kort daarop in Griekenland de Peloponnesische Oorlog uitbrak was Perzië van alle buitenlandse zorgen bevrijd. Tegelijkertijd begon bijna onmerkbaar het verval ….
Hoewel er geen grondgebied verloren ging tijdens Artaxerxes' regering, werd de algemene politiek toch ondermijnd door allerlei hofintriges, en de invloed van aristocratie en hovelingen groeide met de dag, in het nadeel van de koning. Dit had ernstige gevolgen, want het centrale bestuur had onder Darius I en Xerxes I de onderworpen bevolking een gevoel van culturele eenheid opgedrongen, wat leidde tot een culturele bloei en vermenging. Nu kwam echter door het verval van de macht van de koning dit proces steeds meer tot stilstand, wat leidde tot een culturele neergang en ontbinding van het rijk. Tevens was er ook sprake van financiële en militaire achteruitgang. Want de groei van de macht van de aristocratie {die de landerijen beheerde uit naam van de koning, verplicht was wanneer de koning dat wilde mannen te leveren en ook schatplichtig was} leidde ertoe dat ze zich ontdeden van hun militaire verplichtingen en minder mannen begonnen te leveren, waardoor de militaire kracht van het rijk afnam. En de financiële kracht begon ook af te nemen ten gevolge van de corruptie en het wanbeleid van het hof en de aristocratie. Ze begonnen staatsgeld te verkwisten, gigantische belasting te heffen en startten een wanbeleid in de steden wat leidde tot ontvolking van grote gebieden. Tevens had de corruptie, waaronder vermoedelijk vriendjespolitiek en het verkopen van ambten, een verzwakking van het politieke apparaat tot gevolg. Aan het begin van het bewind van Artaxerxes echter begon dit alleen maar vrijwel onmerkbaar en nam de kracht van het rijk maar een beetje af, maar tijdens de 40 jaar dat hij regeerde werd het rijk en de macht van de koning steeds iets merkbaarder zwakker en op het eind van zijn rusrige regering was het rijk veel minder sterk dan aan het begin van zijn regering. En later, ver na Artaxerxes, leidde dit zelfs tot de ineenstorting van het rijk.
Artaxerxes overleed op dezelfde dag als zijn echtgenote, in 424 v.Chr. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Xerxes II.

  • Vader:
    Xerxes I van Perzië1,3, zn. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Atossa van Perzië, geb. circa 521 BC1,3,1,3,1,3, koning te Perzië [Per] van 486 BC tot 465 BC, koning te Egypte [Egy] van 486 BC tot 465 BC, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 465 BC1,3,1,3, tr. (2) met Hadassah van Israël1,2. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Nn . Uit dit huwelijk 4 kinderen, tr. (1), (gesch. in 483 BC).
 

tr. (1)
met

Damaspia 1, ovl. in 424 BC1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Xerxes II*-475  †-423  510 0 

tr. (2)
met

Alogyne 1,1, zij is een Babylonsche concubine.

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Sogdianos*-475  †-423  510 0 

tr. (3)
met

Andia van Babylon1, dr. van Samas-Eriba van Babylon en Nn, geb. circa 495 BC1,1,1, concubine, haar afkomst is onzeker.

Uit dit huwelijk 2 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Parysatis     1 4 
2 Bagapaios*-468     0 0 

tr. (4)
met

Kosmartyne (Kosmartydene) 1, dr. van Bel-Simanni van Babylon en Nn, geb. circa 500 BC1,1,1, Babylonsche concubine, haar afkomst is onzeker.

Uit dit huwelijk 2 zonen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Dareios II*-475  †-404  711 4 
2 Arsistes*-473  †-425  480 0 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.Afgeschermd, Wikipedia
3.De Franken, Edward James, Baarn [Ut], 1988

Dareios van Perzië
Dareios van Perzië1, geb. circa 500 BC1,1, ovl. (ongeveer 35 jaar oud) in 465 BC1 Hij wordt ten onrechte aangeklaagd voor de dood van zijn vader en wordt door Artaxerxes gedood1.

  • Vader:
    Xerxes I van Perzië1,2, zn. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Atossa van Perzië, geb. circa 521 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van 486 BC tot 465 BC, koning te Egypte [Egy] van 486 BC tot 465 BC, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 465 BC1,2,1,2, tr. (2) met Hadassah van Israël1,3. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Nn . Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (1), (gesch. in 483 BC).
 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.De Franken, Edward James, Baarn [Ut], 1988
3.Afgeschermd, Wikipedia

Hystaspes van Perzië
Hystaspes van Perzië1, geb. circa 498 BC1,1,1,
Satrap van Baktrië,
Een sastrap is een gouverneur van een satrapie, de Perzische benaming voor een provincie.
Ovl. (Minstens 33 jaar oud) na 465 BC1,1.

  • Vader:
    Xerxes I van Perzië1,2, zn. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Atossa van Perzië, geb. circa 521 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van 486 BC tot 465 BC, koning te Egypte [Egy] van 486 BC tot 465 BC, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 465 BC1,2,1,2, tr. (2) met Hadassah van Israël1,3. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Nn . Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (1), (gesch. in 483 BC).
 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.De Franken, Edward James, Baarn [Ut], 1988
3.Afgeschermd, Wikipedia

Tithrauses van Perzië
Tithrauses van Perzië1, geb. circa 495 BC1,1,1, commandant van een vloot, ovl. (minstens 30 jaar oud) na 465 BC1,1.

  • Vader:
    Xerxes I van Perzië1,2, zn. van Dareios I (De Grote) van Perzië en Atossa van Perzië, geb. circa 521 BC1,2,1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van 486 BC tot 465 BC, koning te Egypte [Egy] van 486 BC tot 465 BC, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 465 BC1,2,1,2, tr. (1) met Amestris van Perzië1. Uit dit huwelijk 3 zonen., tr. (2) met Hadassah van Israël1,3. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3).
 



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.De Franken, Edward James, Baarn [Ut], 1988
3.Afgeschermd, Wikipedia
')}