Genealogie van NazatenDeVries en anderen
Keno (Kenesma)
Keno (Kenesma).


Aantekeningen bij Keno (Kenesma).
De familie Tom Brok (ook bekend als: tom Broke, tom Brook, tom Broek, ten Brok, ten Broke) is een machtige Oost-Friese hoofdelingsfamilie geweest, oospronkelijk afkomstig uit Norderland, het Brokermerland. De Friese familie probeert sinds de tweede helft van de 14e eeuw Oost-Friesland onder haar controle te krijgen. De familie sterft in 1435 uit.
•.
Oorspronkelijk Kenesma.
De oudste voorvader van de familie, Keno, stamt uit het geslacht Kenesma, welke zich later Tom Brok heeft genoemd. Keno behoort tot de jaarlijks gekozen vier Redjewen, ook wel consules genoemd. Hij laat in 1300 aan zijn zoon Hilmer een hof bij Engerhafe na. Dit geeft Hilmer het recht om zich rechter te noemen. Dit recht gaat later naar Burg Broke over.

tr.
met

Nn .

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Hilmer     


Anna Tamminga
in
Genealogie van Abel Tamminga.
Genealogie van Rypert Ripperda.
Parenteel van Abel Tamminga.
Parenteel van Lubbert Lewe.
Parenteel van Rypert Ripperda.

Anna (Anne) Tamminga, ovl. op maandag 11 okt 1604.

 

relatie (1)
met

Claes (Claas) Cater Tot Fraem, zn. van Luert Cater en Bawe Ripperda, ontvangt van zijn halfzusters Tiacke en Teede land gelegen te Harssens [Gr], hoofdeling Fraem (Fraam), Huizinge [Gr], ovl. in 1556.

Uit deze relatie een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Hille*1565  †1622  57

relatie (2)
met

Diederick (Derck, Derk) Coenders van Helpen, zn. van Evert Hendricks Coenders van Helpen en Willemtje (Willemina) Schaffer, geb. te Faan [Gr] op maandag 6 dec 1509, ovl. (74 jaar oud) te Leer (Dld) op maandag 4 jun 1584, tr. (1) met Joest Gaykema. Uit dit huwelijk een zoon.

Uit deze relatie 7 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Frederik*1541 Helpman [Gr.] †1618  77
Jodoca Coenders*1560     
Abel*1564 Marum [Gr] †1629  64
Gesa Coenders*1567     
Hendrik Coenders*1572     
Willem     
Allard Coenders  †1633   


Nn
Nn .

tr.
met

Letho 1, geb. in 3951,1,1, koning van de Longobarden tussen 430 en 470, ovl. (ongeveer 75 jaar oud) circa 4701,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Hildeoc*415  †478  63



Bronnen:
1.Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen


Anna Jarghers
in
Parenteel van Abel Tamminga.
Parenteel van Lubbert Lewe.
Parenteel van Rypert Ripperda.

Anna Jarghers.



Bronnen:
1.Officieren Regiment Nationalen nr. 2, J.v.Campen-1


Anna Dercks
Anna Dercks.

relatie
met

Ebelo Eppens.

Uit deze relatie een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Willem Noordbroek [Gr]    


Anna Mentkes
Anna Mentkes.


Aantekeningen bij Anna Mentkes.
Midwol- fol.468 - 9 februari 1700:.
H.V.Cornelis Roelfs en Itien Mentkes. Brg.: Jantien Cornelis, moeder; Jan tien Cornelis, moei; Jacob Derks, neef; Br.: Mentko Wijpkens, vader; Geu rt Wijpkens, oom; Jan Wobbes en Geertien Sijpkens (ehel.), halfzuster; Pi eter Sijpkens en Bunje Epkes (ehel.), halfbroer; Oewe Okkes en Jantien Si jpkes (ehel.), halfzuster; Anna Mentkes, zuster; Getuigen: Hindrik Jaco bs en mr. Boele Everts.Midwolda - fol.706 - 22 februarij 1710 - Herman Ja ns en Corneliske Cornelis (ehel.) zijn schuldig aan Garrelt Tobias, Geu rt Wijpkens en Roelef Stour, voogden over Anna Mentkes' dochter bij Abrah am Isaacs, als ook aan Anna Mentkes, getrouwd met Peter Hermans, 184 gl d. à 4%. Getuigen: mr. Geert Tiaarts en Hinderic Harkes.Nieuwolda Fol.3 21 - 26 mei 1717 - Geert Tjasses, Tjakke Egges en Wibbo Eilderts, als vol machten van het kerspellieden en «i»uitbruikeren«/i» der Nieuwolder lande n, lenen van Hitjo Gerrijts, Geurt Wijpkes en Peter Sijpkes, voogden ov er de nagelaten dochter van wijlen Abraham Izaaks en Anna Mentkes (gew.eh el.) 1050 car.gld. à 4%. Getuigen: Tjakko Rotgerts en Jan Hindrik Klimp.M idwolda- fol.760 - 25 oktober 1736 - Anna Mentkes, weduwe van Mattias Tid dens te Midwolda, aan de ene kant, en Pieter Eijses [Pieter Aijses] en Sw aantie Mattias [Swaantje Matties] (ehel.), te Midwolda, aan de andere kan t, regelen de nalatenschap van Mattias Tiddens, zijnde respectievelijk m an en vader. Mandelig is de plaats en het land te Oostwold voor Swaantie Mattias en Anna Mentkes voor haar kind Eefko Mattias, aangekocht van Henr icus Sissing, te weten 2/3 voor Swaantie Mattias en 1/3 voo het kind van Anna Mentkes. De weduwe krijgt de gehele inboedel en het huis en land te Oostwold destijds aangekocht van de weduwe van ds. Wigoldus Hoorn. Het li nnengoed en zilver zijn verdeeld. Pieter Aises zal aan zich behouden die goederen die zich reeds in zijn huis bevinden en als zodanig stonden verm eld in de opgestelde inventaris. Anna Mentkes moet daarenboven aan hem ui tkeren 244 gld. Getuigen: Wildrik Bottties [Wildrik Botjes] en Edso Hindr iks [Edzo Hindriks]

tr. (1) te Midwolda [Gr] op vrijdag 1 aug 1727 Midwolda - fol.510 - 1 augustus 1727:
H.V.Zijlvest Matthias Tiddens en Anna Mentkes, wed. Peter Hermans. Goede ren ongemeen, winst en verlies half om half, kinderen gelijk, indien hij eerder overlijdt dan zij, krijgt zij een kindsdeel, omgekeerd krijgt hij ook een kindsdeel. Brg.: Swaantje Matthias [Swaantje Matties] en Geesjen Matthias [Geesjen Matties], dochters; Reinder Renkes [Reinder Remkes] en Stijnten Tiddens (ehel.), zuster; Heero Jemmes en Imke Aises [Imke Aijsse s] (ehel.), halve neef; Cornelis Jans, aangetrouwde halve neef; Bartholt Onnen [Bartholt Onnes] en Grietje Melles (ehel.), halve nicht; Br.: Stijn tjen Abrahams, weduwe van Peter Jurjens, dochter; Geurt Wijpkens en Eef ke Jans (ehel.), oom; Roelef Cornelis en Bauwe Lupkes [Bouwe Lupkes] (ehe l.), neef; Wildrik Buttjes [Wildrik Botjes] en Eefke Peters (ehel.), nee f; Engel Lupkes en Trijntje Jans (ehel.), halve nicht; Tidde Peters [Tid do Pieters] en Sijben Tonnis, Doede Ounkes [Doe Uuckes] en Bouwe Peters [ Bouwe Pieters] en Deuwer Peters [Diewer Pieters], aangetrouwde kinderen. Getuigen: Tonnis Eppes en Hinderik Krul [Hindr. Crol]
met

Matthias Tiddes, zn. van Tide en Nn Nn, ovl. te Midwolda [Gr] in 1736, tr. (1) te Midwolda [Gr] op donderdag 15 mrt 1708 Midwolda- fol.648 - 15 maart 1708:
H.V.Thies Tiddes en Wobbigjen Hermannus. Brg.: Stijntien Tiddes, zuster; Teetie Heeres, nicht; Br.: solliciteur Reneman, aangehuwde oom en pr.vmd .; Hermannus Aises, sibbevoogd, en Trijntien Broers (ehel.), moei; Wubbe lt Hindriks en Eeke Hermanni (ehel.), nicht; Getuigen: Ritzo Jans en Tonn is Eppes met Wobbigje Hermannij, ovl. in 1727. Uit dit huwelijk 2 dochters.


Aantekeningen bij Matthias Tiddes.
Midwolda - fol.101 - 28 april 1714:.
Jurjen Thies en Ecke Willems (ehel.) lenen van zijlvest Matthias Tiddes en Wobbigjen Hermanni (ehel.) met Stijntjen Tiddes 300 gld. à 5%. Getuige n: mr. Hilbrant Alberts en Jan Hindriks.

tr. (2) te Midwolda [Gr] op donderdag 13 apr 1702 Midwolda- fol.521 - 13 april 1702:
H.V.Abraham Isaacs en Anna Mentkes. Brg.: Garrelt Tobias, Stijntien Tobi as en Jan Tobias, neven en nicht; Br.: Mentko Wijpkens, vader; Geurt Wijp kens, oom; Cornelis Roelofs en Itie Mentkes (ehel.), zuster; Jan Wobbes en Geertien Sijpkes (ehel.), Peter Sijpkes en Bonne Epkes (ehel.), Oewe O ckes en Jantien Sijpkes (ehel.), zwager, halfbroer en halfzusters; Getuig en: mr. Boele Everts en Jan Sluis
met

Abraham Isaacks.

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Stijntjen     

tr. (3) te Midwolda [Gr] op vrijdag 3 jan 1710 Midwolda - fol.696 - 3 januari 1710:
H.V.Peter Hermans en Anna Mentkes. Brg.: Luie Hermans, broer; Tammo Hindr iks en Geertien Hermans (ehel.), zuster; Br.: Mentco Wijpkens, vader; Pet er Sijpkens, halfbroer; Geurt Wijpkens, oom; Iitie Mentkes, zuster; Oewe Okkes, zwager; Hittie Gerrits en Stijntje Tobias, met Jan Tobias, neven en nicht; Getuigen: Hinderic Tholen en Roelef Stour
met

Pieter Hermans. De naam Harmans komt ook voor als Harmens.

Uit dit huwelijk 2 zonen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Harm*1710     
Menko  †1758   

tr. (4) te Midwolda [Gr] op zaterdag 26 jul 1738
met

Pieter Jan Smit.

Anna Van Oldenburg
 
Anna Van Oldenburg, geb. te Oldenburg [Deu] op donderdag 14 nov 1501, gravin te Oldenburg [Deu], ovl. (73 jaar oud) mogelijk te Emden (Dld) op maandag 10 nov 1575.



Aantekeningen bij Anna Van Oldenburg.

Anna van Oldenburg (Bron: WP).
Anna van Oldenburg is een dochter van Johan V van Oldenburg en van Anna van Anhalt-Zerbst. Zij huwt met Enno II van Oost-Friesland. Na zijn vroege dood in 1540 neemt zij het regentschap waar voor haar minderjarige zoons Edzard, Christoffel en Johan. Dit regentschap zal duren tot 1561. Zij krijgt daarbij de steun van de standen. Zelf gereformeerd, laat zij alle godsdienstige gezindten toe in het graafschap en het is slechts op vraag van de keizer dat zij in 1549 de wederdopers het grondgebied ontzegt. Anna hervormt verder de rechtspraak van Oost-Friesland in 1545. In 1556 laait nog even het conflict met Harlingerland op, maar Anna brengt de zaak voor het rijkskamergerecht en wint het geding. in 1558 schaft zij de primogenituur af in Oost-Friesland, waardoor haar drie zonen opvolginsgrecht krijgen. Vermoedelijk gebeurt dit om de invloed van het Huis Wasa in te perken. Catharina, de echtgenote van haar oudste zoon Edzard is immers een dochter van Gustaaf Wasa. Deze beslissing leidt tot een feitelijke tweedeling van het graafschap, temeer omdat Edzard luthers is en zijn broer Johan en Anna zelf aanhangers zijn van het calvinisme.

tr. (resp. 28 en 24 jaar oud) op donderdag 6 mrt 1530
met

Enno II Cirksena van Oost-Friesland1,2, zn. van Edsgardt I De Grote Cirksena van Ost-Friesland en Elisabeth van Rietberg Ansberg, geb. in aug 15051,2, graaf van Oost-Friesland tussen 1528 en 1540, ovl. (35 jaar oud) op dinsdag 24 sep 1540.

 



Aantekeningen bij Enno II Cirksena van Oost-Friesland.
Enno II van Oost-Friesland is een zoon van Edzard I van Oost-Friesland. Hij wordt in 1528 graaf van Oost-Friesland en regeert hij grootste deel van de tijd samen met zijn broer Johan I, die katholiek blijft, terwijl Enno luthers is.

Nachdem die Greetsieler Häuptlingsfamilie Cirksena die Vorherrschaft in Ostfriesland erlangt hatte, errichtete sie auch in Aurich eine Burg. 1561 verlegten die Cirksena, jetzt als Grafen, ihre Hauptresidenz hierher. Der Charakter einer Residenzstadt prägt Aurich bis heute. Eindrucksvoll ist besonders der Marstall der alten Schlossanlage (Bron: WP, Dld).
Enno II verliest Jeverland doordat hij de huwelijksafspraken van zijn vader niet is nagekomen. Enno en zijn broer Johan hebben moeten trouwen met de Jeverse erfdochters, maar Enno zich houdt zich niet aan de afspraak, waardoor Maria van Jever zich zwaar gekrenkt voelt en levenslang een vijand van Enno wordt. Zij zorgt er voor dat Jeverland na haar dood bij Oldenburg.
Enno doet bovendien vrijwillig afstand van Butjadingen bij zijn huwelijk met Anna van Oldenburg (1501-1575). Alleen Harlingerland blijft nu nog over, onder strijdlustige hoofdeling Balthasar Oomkens van Esens. Enno verjaagt Balthasar in 1530, maar deze keert terug en verwoest Oost-Friesland met behulp van het hertog van Gelre. Enno dient Balthasar opnieuw te erkennen als hoofdeling in Harlingerland. In deze Gelderse vete slaat Enno geen goed figuur. Enno speelt een belangrijke rol bij de aanvallen op vele Oost-Friese kloosters. Hij maakt hun bezittingen te gelde om zijn oorlogskas te spekken. Enno sterft op 35-jarige leeftijd en zijn echtgenote Anna neemt het regentschap waar voor hun zonen.
In 1530 laat graaf Enno II Cirksena de 'Alte Kanlei' bouwen. Deze dient eerst als stadhuis voor zijn broer Johann en wordt later gebruikt als raad- en wijnhuis voor de burgers van Aurich. Na 1732 worden de gebouwen gebruikt als woning voor ambtenaren en daarna wordt het de zetel van de landsraad. Sinds 1985 vinden we in het gebouw het historich museum van Aurich.

Uit dit huwelijk 7 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Jonkheer Rudolf     
Elisabeth*1531  †1555  24
Graaf Edzart II*1532 Greetsiel [Deu] †1599 Aurich [Deu] 6610 
Hedwig*1535  †1616  81
Anna*1534     
Christoffel*1536  †1566  30
Johan II*1538 Aurich [Deu] †1591 Stickhausen [Deu] 53



Bronnen:
1.Afgeschermd, Wikipedia
2.Krummhörn Greetsiel (Www.Greetsiel.De), Greetsiel

Dossier:


Anna de Blocq
Anna de Blocq, geb. in 1589, ovl. (ongeveer 77 jaar oud) te Leeuwarden [Fr] op vrijdag 16 jul 1666.

relatie
met

Livius Dr. van Scheltinga, zn. van Dirk Dr. Scheltinga en Catharina Tiara, ovl. te Leeuwarden [Fr] op zaterdag 17 dec 1650.

Uit deze relatie een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Daniel dr. De Blocq*1621 Leeuwarden [Fr] †1703  81


Anna Agneta Crommelin
Anna Agneta Crommelin, geb. in 1851, ovl. (ongeveer 79 jaar oud) in 1930.


Anna Alberda Van Bloemersma
in
Genealogie van Lubbert Lewe.
Genealogie van Reint Alberda.
Parenteel van Abel Tamminga.
Parenteel van Hendrik Clant.
Parenteel van Johan Rengers.
Parenteel van Lubbert Lewe.
Parenteel van Reint Alberda.
Parenteel van Rypert Ripperda.

Anna Alberda Van Bloemersma, geb. in 1782, ovl. (ongeveer 72 jaar oud) in 1854.

tr. (resp. ongeveer 20 en ongeveer 21 jaar oud) in 1802
met

Edzard Willem Lewe van Nijenstein2, zn. van Gerhard Lewe Van Nijenstein en Josina Petronella Alberda van Vennebroek, geb. in 17812, Heer van de borg 'Nijenstein', Zandeweer [Gr], ontvanger 'der in- en uitgaande regten en accijnsen' te Groningen [Gr], ovl. (ongeveer 39 jaar oud) te Groningen [Gr]1 op dinsdag 4 jan 18201.


Aantekeningen bij Edzard Willem Lewe van Nijenstein.

De borg Bijma.
De borg Bijma bij Faan in het Westerkwartier is eerst het bezit geweest van Rudolf de Mepsche. De borg wordt in 1712 geërfd door zijn moeder die de borg afstaat aan haar zoon. De Mepsche laat de oude borg slopen en laat vlak daarbij op het borgterrein een nieuwe borg bouwen. Op de nieuwe borg, meer in het bijzonder in het schathuis, worden de slachtoffers van De Mepsche vastgehouden en gemarteld. De Mepsche verkeert chronisch in geldnood en is in 1753 gedwongen om de borg te verkopen. Het huis en de rechten komen dan in handen van zijn zwager, Edzard Alberda van Bloemersma. Later wordt de borg bewoond door meerdere burgemeesters van de gemeente Oldekerk. Bijma heeft iets ten zuiden van Faan gestaan. Bij de borg heeft ook een kerkje gestaan. Van geen van beide resteert nog iets. De borg is gesloopt in 1860, het kerkje is al in 1826 gesloopt. Het gehele borgterrein is in 1957 afgegraven, waarbij ook de grachten gedempt zijn. Het enige dat resteert is het voormalige schathuis dat is verbouwd tot een boerderij en een deel van de oprijlaan. In een oorkonde uit 1392 wordt al gesproken over een hoofdeling in Faan. Deze, Menne Benyninghe woon waarschijnlijk op een voorloper van de late re borg. Sporen van het oudere bouwwerk zijn in 1957 aangetoond. De naam Bijma, of variaties als Bywema en Bijema, komt voor het eerst voor in de 16e eeuw. Bijma wordt onder meer genoemd als grietman, waarschijnlijk bewoond deze een voorloper van de latere borg. De laatste Bijma, Alijt Bijma sterft in het begin van de 17e eeuw. De borg, met de rechten, gaat dan over op haar zoon, Ernst Millinga. Later is er nog sprake van ene Hajo Enens.

Uit dit huwelijk 3 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Wendelina Cornera~1807 Groningen [Gr] †1889 Groningen [Gr] 82
Anna Gerhardina Lewe*1813  †1863  50
Edzard Jacob Lewe*1814  †1861  47



Bronnen:
1.BS Overlijdensregister Groningen, RHC GA, Collectie DTB, Groningen [Gr] (dinsdag 4 jan 1820 akte 13)
2.Afgeschermd, Wikipedia


Anna Alberts Tap
Anna Alberts Tap.

tr. none
met

Ulm Ebbes Pot (Ook: Pott).

Uit deze relatie een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Albertje*1836 Oude Pekela [Gr]    


Anna Alegunda Ripperda Van Vorden
in
Genealogie van Lubbert Lewe.
Parenteel van Lubbert Lewe.
Parenteel van Rypert Ripperda.

Anna Alegunda Ripperda Van Vorden, geb. te Peize [Dr] circa 1606.

relatie
met

Jan ven Welvelde Tot Oosterbroek.


Anna Greshoff
Anna Berents Greshoff, ovl. te Weener (Dld) in 1689.

tr. (Sybo ongeveer 40 jaar oud) in 1650
met

Sybo Hoitet, zn. van Hoytet Mennens ter Haseborg en Ockje Nn, geb. te Weener (Dld) circa 1610, ovl. (ongeveer 62 jaar oud) te Weener (Dld) circa 1672, tr. (ongeveer 30 jaar oud) (2) in 1640 met NN Janssen. Uit dit huwelijk 3 zonen, tr. (3) met Nn . Uit dit huwelijk geen kinderen.

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Ockje*1648 Weener (Dld) †1709 Weener (Dld) 61


Anna Bernardina Ernesta H. Hooft Van Iddekinge
in
Genealogie van Reint Alberda.
Genealogie van Tobias van Iddekinge.
Parenteel van Abel Tamminga.
Parenteel van Evert Horencken.
Parenteel van Hendrik Clant.
Parenteel van Hendrina (Hendrikje) Hiddingh.
Parenteel van Johan Horenken.
Parenteel van Johan Rengers.
Parenteel van Lubbert Lewe.
Parenteel van Reint Alberda.
Parenteel van Rypert Ripperda.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Anna Bernardina Ernesta H. Hooft Van Iddekinge, geb. te 's-Gravenhage [Zh] op zondag 12 sep 1880, ovl. (77 jaar oud) te Haren op dinsdag 14 jan 1958.

tr. (resp. 35 en 39 jaar oud) te Heemstede [Nh] op maandag 1 nov 1915
met

Jan Van Iddekinge, zn. van Jan Remees van Iddekinge en Anna Maria Clara Reintina Alberda van Ekenstein, geb. te Groningen [Gr] op zondag 9 apr 1876, ovl. (81 jaar oud) te Haren op woensdag 15 jan 1958.


Anna Berta Van Ewsum
in
Genealogie van NN Hunigue.
Genealogie van Sico Tjaerda van Starkenborgh.
Parenteel van Abel Tamminga.
Parenteel van Ewe Ewesma.
Parenteel van Hendrik Clant.
Parenteel van Johan Rengers.
Parenteel van Lubbert Lewe.
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Sico Tjaerda van Starkenborgh.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Anna Berta Van Ewsum, ovl. in 1661.

tr. (Rempt ongeveer 31 jaar oud) in 1651
met

Rempt ten Ham, zn. van Rempt ten Ham en Anna Maria Tjarda van Starkenborgh van Verhildersum en Garsthuizen, geb. circa 1620, Krijgsman. Rempt erft de borg Dijkum van zijn ouders, ovl. (ongeveer 52 jaar oud) in 1672 Hij sneuvelt in een legeraktie.


Anna Catharina De Mepsche
in
Genealogie van Sico Tjaerda van Starkenborgh.
Parenteel van Abel Tamminga.
Parenteel van Ewe Ewesma.
Parenteel van Hendrik Clant.
Parenteel van Johan Rengers.
Parenteel van Lubbert Lewe.
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Sico Tjaerda van Starkenborgh.

Anna Catharina De Mepsche, ovl. na 1693.

otr. bij de ondertrouw noemt Ludolph zich heer tot Wehe en Zuurdijk, tr. te Groningen [Gr] op zondag 2 jan 1650 elders wordt als trouwdatum 1 december 1649 genoemd
met

Ludolph Tjarda van Starkenborgh1, zn. van Lambert Tjarda van Starkenborgh en Frederica Gaykinga, geb. te Wehe1,1,1, woont Borgweer, Wehe, heer van Borgweer te Wehe en Zuurdijk, ovl. te Marienberg, Ost-Friesland, Dld.1 voor maandag 20 aug 16911,1.

 



Aantekeningen bij Ludolph Tjarda van Starkenborgh.

Het huis Borgweer.
Hij is vooral bekend geworden doordat hij in 1685 een kaart van de provincie Groningen uitgeeft met Nicolaas Visscher. Onder zijn naam en met zijn medewerking wordt de bekende "Van Starkenborghkaart" uitgegeven. Het daarop afgebeelde wapen van Ludolf is gevierendeeld: I en IV Tjarda van Starkenborgh en Il en III Onsta. Met het kwartier Onsta wordt het huis te Wehe aangeduid. Hierdoor wil men blijkbaar te kennen geven, dat de nieuwe stichting als een voortzetting moet worden gezien van het bezit der Onsta's.


Het Huis Starkenborgh tot Weeh (Wehe).
Onderschrift: ´De Heer L.J. van Starkenborgh´.

De naam Borgweer komt het eerst voor in 1679. Dan noemt Ludolf zich "tot Borgweer, heer tot Wehe, Suirdijck ende Nijenclooster joncker ende hovelinck". Overigens wordt het tot in de 19e eeuw meest aangeduid als "Starkenborgh".
Het huis te Wehe, ook wel met Borgweer of Starkenborgh aangeduid, is een vrij nieuwe stichting, waarschijnlijk op oud Onstagoed.
In de 16e eeuw is de rechtstoef van Wehe in zijn geheel aan de Onsta's gekomen en zo staande geworden. In de 17e eeuw spreekt men van de staande rechtstoel van Leens, Wehe en Zuurdijk. Deze behoort aan de eigenaar van Verhildersum. die ook de collatierechten van Leens en Wehe bezit.

Na de dood van Lambert van Starkenborgh is het tot een verdeling gekomen. Bij de boedelscheiding van 1649 verkrijgt de jongste zoon Ludolf de staande jurisdictie van Wehe en Zuurdijk met de schouw van de dijken aan de zuidkant en de dijkhaver van dat district, verder het recht van unicus collator te Wehe en de "stem" van collatie te Zuurdijk. Maar noch in deze akte van boedelscheiding noch in het testament van Lambert van Starkenborgh wordt een huis te Wehe genoemd, trouwens ook geen andere goederen te Wehe.
In 1650 trouwt Ludolf met Anna Catharina de Mepsche. Bij zijn ondertrouw noemt hij zich al heer tot Wehe en Zuurdijk. Vermoedelijk heeft dit echtpaar de borg laten bouwen zoals hij op een tekening van Stellingwerff te zien is als "Nijenklooster".

Ludolf breidt door aankoop en ruil zijn grondbezit te Wehe uit. Ook compareert hij voor dit kerspel op de landdag van 1653-1685. Als afgevaardigde ter Staten-Generaal neemt hij deel aan de vredesonderhandelingen te Breda in 1667. Onder zijn naam en met zijn medewerking wordt de bekende "Van Starkenborghkaart" uitgegeven. Het daarop afgebeelde wapen van Ludolf is gevierendeeld: I en IV Tjarda van Starkenborgh en Il en III Onsta. Met het kwartier Onsta wordt het huis te Wehe aangeduid. Hierdoor wil men blijkbaar te kennen geven, dat de nieuwe stichting als een voortzetting moet worden gezien van het bezit der Onsta's.
De naam Borgweer komt het eerst voor in 1679. Dan noemt Ludolf zich "tot Borgweer, heer tot Wehe, Suirdijck ende Nijenclooster joncker ende hovelinck". Overigens wordt het tot in de 19e eeuw meest aangeduid als "Starkenborgh".

Omstreeks 1686 is Ludolf gestorven. In dat jaar noemt zijn zoon Coppen zich reeds heer tot Wehe en Zuurdijk. Bij de akte van scheiding van 1691 verkrijgt hij het huis met de heerlijke rechten. Tevoren, in 1690, is hij getrouwd met zijn nicht Hiddina Anna Tjarda van Starkenborgh. Hij wordt na zijn dood in 1728 opgevolgd door zijn zoon Ludolf, die in 1726 is getrouwd met Cecilia Rengers van Farmsum. Op grond van de gestelde huwelijksvoorwaarden wordt hij in 1736 door zijn moeder in bezit gesteld van Borgweer.
Met zijn kinderen koopt hij in 1753 Verhildersum, waar zijn zoon Edzard zich vestigt. Ludolf overleeft zijn vrouw en sterft in 1777.

Zijn bovengenoemde zoon Edzard verkrijgt nu ook het huis te Wehe. Dat bevat dan een zaal, voorkamer, eetkamer, buffet, provisiekast, keuken, oudeheersslaapkamer, heer van Leens slaapkamer, drie slaapkamers en een meidenkamer. Dit is waarschijnlijk al het nieuwe huis, zoals dit op de kaart van Beckeringh is afgebeeld. Oostelijk van het huis staat op een kaart van 1771 een plek aangegeven als "olim Borgweer".
Edzard overlijdt reeds in 1782. Zijn vrouw Lucia Helena van Burmania krijgt in 1791 het vruchtgebruik van Verhildersum, hun zoon Ludolf het huis te Wehe, dat Verhildersum heeft overvleugeld.

Ludolf maakt de overgang naar de nieuwe tijd mee. Hij compareert nog voor Wehe op de landdag van 1792-1794, maar na 1795 neemt hij niet meer deel aan het landsbestuur. Meestal woont hij te Groningen aan de Ossemarkt.
In 1814 wordt hij geadmitteerd in de ridderschap van Groningen en als zodanig neemt hij zitting in de Provinciale Staten.
In 1821 overlijdt hij te Wehe op Borgweer. Zijn zoon Edzard volgt hem op. Deze heeft om de heerlijkheid Schiermonnikoog te kunnen erven de naam Stachouwer aan zijn naam toegevoegd. Na de dood van zijn vader verkoopt Edzard Verhildersum. Van 1829-1839 is hij burgemeester van Leens. Hij is eerst getrouwd met Aleida Warmoldina Lamberta Talma, daarna met Cornelia Petronella Hermanna Thooft.

In 1832 wordt Borgweer afgebroken, maar de bijgebouwen, singels, bossen en tuinen blijven voorlopig intact. Aan het begin van de oprijlaan wordt een nieuwe woning gebouwd, Weerborg genoemd.
Na zijn aftreden als burgemeester vestigt Edzard van Starkenborgh zich eerst te Groningen later te Breukelen, waar hij in 1872 overlijdt. Na zijn vertrek uit Leens in 1839 wordt Weerborg publiek geveild. Uit de opgenoemde percelen is op te maken, dat de Bredelaan en de Langelaan samen de oprijlaan vormen tot Borgweer. De oostersingel van Borgweer heeft langs het oude Slingerbos gelopen, waarin zich een vijver bevindt. Het Oude-Hoveniersheem wordt genoemd evenals het Lindebomenlaantje en de Wildsingel. Het Reigerstuk is oud groenland. Ook is er de Rondelaan, waarvan de naam misschien verband houdt met de ten westen van het landgoed gelegen boerderijen Ronde en Lutje Ronde. In het appelhof staat een duivenhok op palen. Op de plaats van het gesloopte huis Borgweer is nog puin aanwezig. Ook staat er een vierkant stenen gebouw, genaamd "het torentje". Verder een brug met aan weerszijden uit de gracht opgetrokken muurwerk, waarop in zerk gebeeldhouwde leeuwen, honden, vazen enz. De stalling van de Weerborg zal het schathuis van Borgweer zijn geweest.

Het huis Weerborg wordt in 1840 gesloopt..
De heerlijke rechten blijven formeel aan de familie Van Starkenborgh. Na 1909 vindt geen overtekening meer plaats. Deze geschiedt dan ten name van Edzard Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, de vader van Alidius Warmoldus Lambertus, die de laatste gouverneur-generaal van Nederlands Indië is geweest.
Het terrein van Borgweer is nog te herkennen aan de grachten, een deel van de oprijlaan met aan weerszijden bosjes en bijna dichtgegroeide sloten is eveneens nog aanwezig. Het gedeelte bij de weg is echter bij de kwekerij getrokken.
Van het oude Borgweer, op de kaart van Beckeringh aangegeven als "olim (eertijds) Borgweer", is in het bouwland niets meer te zien. In de grond is echter nog puin aanwezig.

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Coppen*1654 Wehe †1728 Wehe 74



Bronnen:
1.De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Dr. W.J Formsma, Stol en Pathuis, Van Corcum & Comp. B.V., ISBN 90 232 1047 6, Assen [Dr], 1973


Anna Catharina van Cruijningen
Anna Catharina van Cruijningen, geb. in 1604.


Anna Catharina Woldringh
in
Genealogie van Reint Alberda.
Genealogie van Tobias van Iddekinge.
Parenteel van Abel Tamminga.
Parenteel van Evert Horencken.
Parenteel van Hendrik Clant.
Parenteel van Hendrina (Hendrikje) Hiddingh.
Parenteel van Johan Horenken.
Parenteel van Johan Rengers.
Parenteel van Lubbert Lewe.
Parenteel van Reint Alberda.
Parenteel van Rypert Ripperda.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Anna Catharina Woldringh, geb. in 1830, ovl. (ongeveer 74 jaar oud) in 1904.

tr. (resp. ongeveer 24 en ongeveer 32 jaar oud) in 1854
met

Eiso de Wendt Alberda van Ekenstein, zn. van Willem Alberda van Ekenstein en Catharina de Wendt, geb. te Leeuwarden [Fr] op zondag 9 sep 1821, burgemeester.

Uit dit huwelijk 2 zonen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Willem Alberda*1858     
Jacob Woldring*1859 Marum, Bij Groningen    


Anna Catharina Roorda
Anna Catharina Roorda.

relatie
met

Gerard Gilles Woldringh.

Uit deze relatie een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Jacob*1794 Groningen [Gr] †1878 Groningen [Gr] 83


Anna Catharina Elisabeth (Barones) Du Tour
Anna Catharina Elisabeth (Barones) Du Tour.

tr. in 1778
met

Anne Willem Carel (Baron) van Nagell Van Ampsen.

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
Jacques Adriaan Christiaan Baron Van Nagell*1784 Den Haag †1883 Laren (Gld) 99

')}