• Vader:
  Teispes I van Anschan¹, zn. van Achaimenis van Anschan en Nn, geb. in 710 BC^1,1,1, koning te Anschan [Irn] van 675 BC tot 645 BC, ovl. (ongeveer 65 jaar oud) in 645 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Nn .

tr.
met

Nn .

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Tiespes II	*-655		†-640		15	1	2

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

tr.
met

Kyros I van Anschan¹, zn. van Teispes I van Anschan en Nn, geb. in 690 BC^1,1,1, koning te Anschan [Irn] van 690 BC tot 602 BC, ovl. (ongeveer 88 jaar oud) in 602 BC^1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Tiespes II	*-655		†-640		15	1	2

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Vader: Achaimenis van Anschan1, geb. circa 730 BC1,1,1, Koning te Anschan [Irn] van 705 BC tot 675 BC, Anschan is een stad geweest in het huidige Iran in de provincie Fars. De oudste resten zijn daar gevonden van rond 5500 v. Chr. De stad is een belangrijk centrum van het Islamitische Rijk. Ovl. (Ongeveer 55 jaar oud) circa 675 BC1,1, tr.

• Moeder:
  Nn .

tr.
met

Nn .

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Kyros I	*-690		†-602		88	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

tr.
met

Teispes I van Anschan¹, zn. van Achaimenis van Anschan en Nn, geb. in 710 BC^1,1,1, koning te Anschan [Irn] van 675 BC tot 645 BC, ovl. (ongeveer 65 jaar oud) in 645 BC^1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Kyros I	*-690		†-602		88	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Achaimenis van Anschan
Achaimenis van Anschan1, geb. circa 730 BC1,1,1, Koning te Anschan [Irn] van 705 BC tot 675 BC, Anschan is een stad geweest in het huidige Iran in de provincie Fars. De oudste resten zijn daar gevonden van rond 5500 v. Chr. De stad is een belangrijk centrum van het Islamitische Rijk. Ovl. (Ongeveer 55 jaar oud) circa 675 BC1,1.

tr.
met

Nn .

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Teispes I	*-710		†-645		65	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Dossier:

tr.
met

Achaimenis van Anschan1, geb. circa 730 BC1,1,1, Koning te Anschan [Irn] van 705 BC tot 675 BC, Anschan is een stad geweest in het huidige Iran in de provincie Fars. De oudste resten zijn daar gevonden van rond 5500 v. Chr. De stad is een belangrijk centrum van het Islamitische Rijk. Ovl. (Ongeveer 55 jaar oud) circa 675 BC1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Teispes I	*-710		†-645		65	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Tiespes II van Anschan¹, zn. van Kyros I van Anschan en Nn, geb. in 655 BC^1,1,1, koning te Anschan [Irn] van 655 BC tot 640 BC, ovl. (ongeveer 15 jaar oud) in 640 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Nn .

tr.
met

Nn .

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Cambyses I	*-610		†-559		51	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

tr.
met

Kyros I van Anschan¹, zn. van Tiespes II van Anschan en Nn, geb. in 660 BC^1,1,1, koning te Anschan [Irn] van 640 BC tot 600 BC, ovl. (ongeveer 60 jaar oud) in 600 BC^1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Cambyses I	*-610		†-559		51	1	1

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Kyros I van Anschan¹, zn. van Tiespes II van Anschan en Nn, geb. in 660 BC^1,1,1, koning te Anschan [Irn] van 640 BC tot 600 BC, ovl. (ongeveer 60 jaar oud) in 600 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Nn .

tr.
met

Mandana van Medien¹, dr. van Astyages van Medie en Nn, geb. circa 590 BC^1,1, ovl. (minstens 36 jaar oud) na 554 BC^1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Cyrus II				Pasargadee [Irn]		3	4

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Vader: Astyages van Medie1, zn. van Kyaxares I van Medie en Nn, geb. circa 620 BC1,1,1, Koning van de Meden te Medië [Med], De Meden waren een Iraans volk. Ze stichtten het rijk Medië in het noorden van het huidige Iran. Hun rijk bestond van 728 v.Chr. tot 550 v.Chr. Hun eerste leider was Fraortes, die zijn stammen verenigde en de Assyriërs verdreef. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Deiokes. Deiokes geldt als de stichter van het rijk. Zijn hoofdstad was Ekbatana. In 614 v.Chr. versloegen de Meden de Assyriërs definitief en verwoestten hun hoofdstad Assur. In 612 v.Chr. werd de stad Nineve verwoest. De taal die zij spraken behoorde tot de Iraanse tak van de Indo-Europese talen en was verwant met het Oud-Perzisch. Zij werden in 550 v.Chr. verslagen door de Achaemeniden onder leiding van Cyrus II. * 'Meden van nu' De taal van de Meden behoorde waarschijnlijk tot de noordwestelijke tak van de Iraanse taalfamilie. Tot die groep behoren ook het huidige Koerdisch en het Beloetsji in Pakistan. Het huidige Perzisch (farsi) hoort daarentegen tot de zuidwestelijke tak van de familie. * Waar kennen we ze van? Het meest bekend is dit volk geworden door de uitdrukking: Een wet van Meden en Perzen. Daniël 6:16 Ovl. (Ongeveer 66 jaar oud) in 554 BC1,1, tr. (2) met Aryenis van Lydië, dr. van Alyattes II van Lydië en Nn, geb. circa 600 BC. Uit dit huwelijk een dochter, tr. (1).

• Moeder:
  Nn ¹.

tr.
met

Cambyses I Ook: Kambyses I van Anschan¹, zn. van Kyros I van Anschan en Nn, geb. in 610 BC^1,1,1, koning te Anschan [Irn] van 610 BC tot 559 BC, ovl. (ongeveer 51 jaar oud) in 559 BC^1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Cyrus II				Pasargadee [Irn]		3	4

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Cyrus II van Perzië

Cyrus II Ook: Kyros II van Perzië1,1, begr. te Pasargadee [Irn] Pasargadae is een archeologische vindplaats in Iran. De stad ligt ongeveer 87km ten noordoosten van de historische stad Persepolis. Het was de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroege Perzische Rijk). De stad is gebouwd door Cyrus II en bleef hoofdstad totdat Darius I Persepolis tot zijn hoofdstad benoemde. Het rijk van Cyrus strekte zich uit van de Middellandse Zee tot Centraal-Azië en India en was waarschijnlijk het eerste rijk van die grootte. De architectuur van de stad weerspiegelt de variëteit van de verschillende culturen die in het rijk leefden. De archeologische site beslaat 160 hectare. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn het mausoleum van Cyrus II, het fort Tall-e Takht en het koninklijk paleis. Tuinen van Pasargadae De ruïnes in Pasargadae, zoals de "tuinen" van Cyrus de Grote vormden een rijke oase te midden van het dorre landschap en waren aangelegd volgens een geometrisch patroon. Kalkstenen waterleidingen met een gezamenlijke lengte van meer dan 900 meter voerden water door de tuin, waarin zich om de 15 meter kleine vijvers bevonden. Deze leidingen hadden slechts een decoratieve functie; de irrigatie werd via open greppels verzorgd. Tot de vegetatie behoorden fruit- en cipressebomen, geurige wilde grassen en inheemse bloemen: lelies, rozen en jasmijn. Pasargadae, diende als voorbeeld voor tuinen die andere rijke Perzen lieten aanleggen. Maar zowel voor rijke als voor arme Perzen gold een tuin als iets wat de hemel het dichtst benaderde; het woord "paradijs" is dan ook afgeleid van pairidaeza, het Perzische woord voor "ommuurde tuin". * Werelderfgoed Pasargadae is door UNESCO in 2003 tot werelderfgoed verklaard.

Aantekeningen bij Cyrus II van Perzië.
Cyrus II de Grote (in de Bijbel Kores genaamd) is de stichter van het Perzische Rijk. Hij stamt uit de dynastie van de Achaemeniden, die het Perzische Rijk regeerde.
*.
Biografie.
Afgaande op het verslag van de Griekse auteur Herodotus van Halicarnassus volgde Cyrus in 559 zijn vader Cambyses op als vorst in de gebieden die door de Perzen werden bewoond, en waarover zijn familieleden vermoedelijk al een aantal generaties regeerden. Zij deden dat als vazal van het machtige rijk van de Meden.
Cyrus slaagde er echter in tegen zijn leenheer Astyages in opstand te komen en de Meden te verslaan. Daardoor werd hij in 550 koning van Meden en Perzen; hij beheerste daardoor een gebied dat min of meer samenvalt met het huidige Iran en het oosten van Turkije. Nu begon een reeks veroveringen die dit rijk deden uitgroeien tot het grootste wereldrijk tot dan. Babylon, Palestina, Egypte, Bactrië, Klein-Azië en de Centraal-Aziatische steppenomaden moesten zijn gezag erkennen. Hij liet tevens de eerste hoofdstad van het Achaemeniden (het vroegere Perzische Rijk) bouwen, Pasargadae genaamd, deze lag ongeveer 87 km ten noordoosten van de historische stad Persepolis.
In 542 v.Chr.[1] overwon hij Croesus, koning der Lydiërs. De verovering van het Lydische koninkrijk bracht ook de annexatie van de Griekse steden op de kust van Klein-Azië met zich mee. Dit was het gevolg van hun opportunistische neutraliteitspolitiek: nadat ze geweigerd hadden zich bij Cyrus aan te sluiten, deden zij ook geen inspanning om Croesus te helpen. Herodotus veronderstelde dat de nederlaag van Croesus tegen Cyrus als gevolg van een doorlopende en onvermijdelijke reeks voorvallen leidde tot het grote conflict tussen Oost en West.
De veroveringen werd gevolgd door die van het Neo-Babylonische Rijk, dat nog steeds een ernstige bedreiging vormde voor het Perzische Rijk. Babylon, in die tijd de culturele hoofdstad van de wereld, werd verdedigd door koning Nabonidus en zijn kroonprins Belsazar. Na een jaar vol bloedige gevechten, waarvan de Naboniduskroniek verslag doet, versloeg Cyrus Nabonidus in oktober 539 bij Opis; twee weken later deed hij zijn intrede in de stad. Volgens Cyrus eigen propaganda, bekend uit de Cyruscylinder, werd hij verwelkomd door de inwoners, die ontstemd zouden zijn geweest over de religieuze politiek van de laatste Babylonische koning. Hoeveel hier van waar is, valt niet uit te maken. Wel staat vast dat Cyrus sindsdien ook de titel "koning van Babylonië" voerde.
Cyrus heeft aan verschillende vijanden genade geschonken. Een van de koningen die hij versloeg, zou zelfs nog vijftien jaar zijn staatssecretaris zijn geweest. Na zijn machtsovername stuurde Cyrus onverwijld de godenbeelden en andere religieuze voorwerpen van de verschillende Mesopotamische steden terug, die door de Babylonische koningen vroeger waren geroofd en naar de hoofdstad gesleept. Er is vaak geopperd dat ook de Joden de uit de tempel geroofde voorwerpen terugkregen. Velen die destijds naar Babylonië verbannen waren, zouden toestemming hebben gekregen om naar hun vaderland terug te keren, waarmee een einde kwam aan de "Babylonische ballingschap".[2].
Middeleeuwse afbeelding van Jean Fouquet met daarop Cyrus II en de jodenNa de inname van Babylon trok Cyrus verder om zijn noordoostelijke grens te beveiligen. Zijn doel was het koninkrijk van de Massageten, een van die Aziatische nomadenstammen in de buurt van de Kaspische Zee, die een voortdurende bedreiging vormden voor de meer geëvolueerde sedentaire volkeren in het Rijk. Volgens Herodotus vond Cyrus de dood tijdens deze campagne; andere auteurs noemen andere doodsoorzaken. In elk geval nam zijn zoon Cambyses II in augustus 530 v.Chr. de macht over.
Cyrus wordt genoemd in de Bijbel. Hij wordt daar Kores of Cores genoemd. Behalve in het boek Ezra (waar hij veelvuldig wordt genoemd) wordt ook melding van hem gemaakt in Jesaja 44:28 en 45:1. Daar is geprofeteerd dat Cyrus de stad Babylon zal veroveren, en wordt hij betiteld als herder en gezalfde des Heren. In Daniël 10:1 wordt hij genoemd als koning der Perzen, die in Babylon regeert.
*.
Een oordeel….
De figuur van Cyrus 'de Grote' sprak levendig tot de verbeelding van latere geslachten. Zijn uitzonderlijke bekwaamheid als legeraanvoerder én zijn verondestelde religieuze tolerantie -die in de praktijk niet groter was dan die van andere oosterse vorsten- gaven aanleiding tot het ontstaan van een rijke legendencyclus rond zijn persoon. In het werk van Herodotus komt hij naar voren als een legendarische persoonlijkheid, van wie de historische realiteit dreigt verloren te gaan in een overvloed van volkse verhalen. In Xenophons Cyropaedia is hij zelfs geen wezen van vlees en bloed, maar een ideaalbeeld van deugdzaamheid (van Griekse deugden nog wel) en zijn (grotendeels fictieve) ervaringen leveren stof voor een (Griekse) vorstenspiegel.
Dit positieve Griekse beeld werd als het ware "geflankeerd" door het beeld van de Joden. Van hen verwierf hij de blijvende dankbaarheid, omdat hij hun zou hebben toegestaan uit de gevangenschap huiswaarts te keren, en de heilige voorwerpen die Nebukadnezar had gestolen uit de tempel te Jeruzalem mee terug te nemen.[3].
Hij gold daardoor niet alleen -terecht- als de stichter van het grootste wereldrijk vóór de Romeinse, maar zou ook een visionair vorst zijn geweest met ideeën omtrent een ideaal bestuur, zoals de wereld nog niet eerder had gekend, en die pas weer zouden opkomen bij Alexander de Grote. Hij was zowel een organisator als een veroveraar, en hij gold als wijs en tolerant genoeg om de overwonnen volken hun eigen manier van leven en hun godsdienst te laten behouden. Deze opvattingen bezorgen hem tot heden de naam van de meest liberale vorst uit de Oudheid.
*.
Bronnen:.
- P. Briant, (2002) From Cyrus to Alexander. History of the Persian Empire.
- J-D. Brignoli, Cyrus le Grand. La Fondation d'un Empire, in Histoire Ancienne 12 (L'Empire perse de Cyrus à Alexandre) (2007), pp. 8-17.
*.
Voetnoten:.
1. De vaak genoemde datum 547 is gebaseerd op een verkeerde interpretatie van de zogenaamde Naboniduskroniek. Zie R. Rollinger, "The Median 'Empire', the End of Urartu, and Cyrus' Campaign in 547" in: Proceedings of the First International Conference on Ancient Cultural Relations between Iran and West Asia (2004).
2. Deze interpretatie is onlangs ter discussie gesteld door Diana Edelman, The Origins of the 'Second' Temple. Persian Imperial Policy and the Rebuilding of Jerusalem (2005).
3. Zie het hierboven genoemde boek van Diana Edelman voor de weerlegging van dit idee.

• Vader:
  Cambyses I Ook: Kambyses I van Anschan², zn. van Kyros I van Anschan en Nn, geb. in 610 BC^2,2,2, koning te Anschan [Irn] van 610 BC tot 559 BC, ovl. (ongeveer 51 jaar oud) in 559 BC^2,2, tr.

• Moeder:
  Mandana van Medien², dr. van Astyages van Medie en Nn, geb. circa 590 BC^2,2, ovl. (minstens 36 jaar oud) na 554 BC^2,2.

tr. (1)
met

Kassandane van Perzië², dr. van Parnaspes van Perzië en Nn, geb. circa 575 BC^2,2,2, ovl. (minstens 30 jaar oud) tussen 545 BC en 530 BC^2,2.

Uit dit huwelijk 3 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Smerdis						1	1
2	Nn	*-550		†-524		26	1	0
3	Cambyses II	*-555		†-521		33	3	0

tr. (2)
met

Amytis van Medie, dr. van Astyages van Medie en Aryenis van Lydië, geb. circa 580 BC, ovl. (minstens 26 jaar oud) na 554 BC.

tr. (3)
met

Niethiti ², dr. van Wahibre (Apries) en Nn, geb. circa 570 BC, ovl. (minstens 41 jaar oud) na 529 BC^2,2.

Uit dit huwelijk een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Atossa	*-545		†-499		46	3	5

Bronnen:

1.	Afgeschermd, Wikipedia
2.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Dossier:

• Vader:
  Arsames van Perzië¹, zn. van Ariaramnes van Anschan en Nn, geb. in 600 BC^1,1,1, koning te Perziè [Per], wordt door Kyros van de troon verdreven in 559 BC, ovl. (ongeveer 79 jaar oud) in 521 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Nn .

tr.
met

Rhodugune (Rhodogune) van Perzië, dr. van Gobryas van Babylon en Nn van Harran, geb. circa 575 BC, tr. (1) met Serubbabel (Zorobabel) van Juda. Uit dit huwelijk een zoon.

Uit dit huwelijk 11 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Dareios I (De Grote)	*-545		†-486		59	6	18
2	Nn						0	0
3	Rhadasname						0	0
4	Artames						1	1
5	Artobanos						0	0
6	Ariomardos						0	0
7	Rhadasname	*-555		†-498		57	1	1
8	Nn	*-550					1	1
9	Artames						0	0
10	Artobanos						0	0
11	Ariomardos						0	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Arsames van Perzië¹, zn. van Ariaramnes van Anschan en Nn, geb. in 600 BC^1,1,1, koning te Perziè [Per], wordt door Kyros van de troon verdreven in 559 BC, ovl. (ongeveer 79 jaar oud) in 521 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Nn .

tr.
met

Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1, dr. van Gobryas van Perzië en Rhadasname van Perzië, geb. in 540 BC1,1. Uit dit huwelijk 4 kinderen, tr. (2) met Atossa van Perzië1, dr. van Cyrus II van Perzië en Niethiti, geb. circa 545 BC1,1, ovl. (minstens 46 jaar oud) na 499 BC1,1. Uit dit huwelijk 5 kinderen, tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1, dr. van Smerdis van Perzië en Nn, geb. circa 525 BC1,1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1, dr. van Artames van Perzië en Nn. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen.

Aantekeningen bij Dareios I (De Grote) van Perzië.
Darius de Grote (Perzisch: ??????/Dâriûsh, Oud-Perzisch: Darayavaush, Grieks ?a?e???/Dareios), zoon van Hystaspes, was van 522 v.Chr. tot 485 v.Chr. koning van Perzië, uit het huis der Achaemeniden.
*.
Bronnen.
De hoofdbron over het leven van Darius I de Grote zijn zijn eigen inscripties, vooral de Behistuninscriptie, waarin hij vertelt hoe hij koning kon worden en daarna hij vele opstanden onderdrukte. Verder zijn er nog de verhalen die de Griekse auteurs Herodotus en Ctesias opschreven, en waarvan onduiddelijk is waarop ze zijn gebaseerd.[1] Beïnvloeding door de Behistuninscriptie is voor Herodotus weliswaar bewezen, maar de precieze wijze waarop dit gebeurde is nog niet opgehelderd.
*.
Staatsgreep.
Darius was de zoon van Hystaspes en beweert familie te zijn geweest van Cyrus II, de stichter van het Perzische Rijk. Er bestaat twijfel over Darius' relatie tot laatstgenoemde; zelf behoort hij echter zeker tot het huis der Achaemeniden.
Wanneer Cambyses II in maart van het jaar 521 v.Chr. onder voor ons onduidelijke omstandigheden om het leven komt, kan Gaumata, onder de naam Smerdis, de troon opeisen, bewerend de zoon van Cyrus II te zijn, die ook Smerdis heette. Darius beweert “met de hulp van Ahuramazda” Smerdis als usurpator te hebben verslagen. Het is onduidelijk hoe legitiem Gaumata's heerschappij was; hoe dat ook zij, Darius regeert vanaf september 521 v.Chr.
Darius werd bij zijn (contra)coup geholpen door zes Perzische edelen. Volgens een inscriptie van Darius uit Susa (DSz) waren zijn vader, Hystaspes en zelfs zijn grootvader Arsames op het moment van zijn staatsgreep nog in leven. Hoewel zij ouder waren en volgens sommige oosterse rechtssystemen méér aanspraak hadden op de troon,[2] kregen zij die niet. Wel moet opgemerkt worden dat Darius, na de dood van Smerdis, met diens weduwe Atossa huwde, wellicht om zijn greep op de troop te versterken. (Atossa werd de moeder van Xerxes I, de opvolger van Darius.).
*.
De dubbele staatsgreep deed een ware schokgolf door het rijk gaan: een aantal oostelijke rijksdelen begon een opstand tegen de Perzische overheersing. Deze revolte trof onder meer Susiana, Babylonië, Medië, Sagartië en Margiana. Zelfs in Perzië zelf, de thuisbasis van Darius, was er een opstandeling - Vahyazdata - die het voorbeeld van Smerdis overnam en zich voor het volk voordeed als de echte troonopvolger. Darius voerde weliswaar het bevel over het koninklijke leger van Cambyses, dat bestond uit Perzen en Meden, maar alleen door de kwaliteiten van ook andere veldheren kon hij alle opstanden neerslaan. Pas in 521 v.Chr. was het centraal gezag hersteld.
*.
Regering.
Koning Darius de GroteTijdens zijn regering zou blijken dat Darius een goede bestuurder en organisator was. De tijd dat het Achaemenidische rijk veroverde en uitbreidde was voorbij: de oorlogen die Darius ondernam waren enkel bedoeld om zijn rijk natuurlijke grenzen te geven, net zoals we dat zien bij de Romeinse keizer Augustus. Deze grenzen konden dan gemakkelijk verdedigd worden tegen de invallen van rondtrekkende volkeren. Zo voerde hij oorlog tegen de naties van het Zwarte Zee-gebied en Armenië om de grens van het rijk op de Kaukasus te laten lopen.
Op bestuursvlak bleek hij een waardige opvolger te zijn van Cyrus II: de organisatie van zijn rijk en het vastleggen van de tributen die verwonnen volkeren elk jaar tot bij hem moesten brengen worden beschreven door Herodotus, (Historiën, 3.90). Darius verdeelde het Perzische Rijk in ruwweg twintig provincies of satrapieën, met elk een gouverneur of Satraap aan het hoofd. Deze functie was erfelijk en was grotendeels autonoom, zodat elke regio zijn eigen wetten, tradities en uitvoerende macht kon hebben, zonder dat de Perzen zich daarbij te veel moeiden. Toch moest elke satrapie elk jaar een tribuut in de vorm van goud, zilver of luxeproducten brengen.
*.
Er is wel aangenomen dat Darius, die in zijn inscripties vaak de hulp van de oppergod Ahuramazda aanroept, monotheïst zou zijn geweest, of althans de vele goden van de oude wereld zou hebben kunnen beschouwen als manifestaties van één opperwezen. Hij zou zelfs een aanhanger van de profeet Zarathustra zijn geweest, maar hierover is toch wel enige twijfel mogelijk.[3].
Hij trachtte tegelijkertijd de gunst van zijn onderdanen te winnen en gaf ze de religieuze vrijheid: hij stond de Joden toe om de Tempel van Jeruzalem te bouwen (hij gaf daar zelfs geld voor). In Egypte verscheen zijn naam op de tempels die hij bouwde in Memphis, Edfu en de Grote Oase (Fajoem). Hij verplaatste de hogepriester van Sais, Tzahor, naar Susa en gaf hem de absolute macht om het ‘huis van het leven’ (de grote medische school in Sais) te reorganiseren.
*.
In de Egyptische tradities wordt hij als een van de grootste weldoeners en wetgevers beschouwd, die het land ooit gehad heeft. Hij gedroeg zich op diezelfde manier t.o.v. de Griek en de Griekse heiligdommen. Hij verleende bijvoorbeeld de vrijheid aan belastingen aan het Heiligdom van Apollon; hierdoor kozen alle Griekse orakels in Asia Minor (Klein-Azië) en Europa de kant van Darius tijdens de Perzische Oorlogen. Zij probeerden de Grieken ervan te overtuigen om geen verzet te bieden, tevergeefs (zie verder).
*.
Darius staat ook bekend om de introductie van een muntstelsel gebaseerd op de Dareik ("goudstuk"). In theorie zou dit overal in het rijk geldig moeten zijn, maar archeologische munten bevestigen dat het vooral in de westelijke satrapieën circuleerde.
Darius wilde vermoedelijk de handel in zijn rijk stimuleren. Daarvoor stuurde hij bijvoorbeeld ook de Carische bevelhebber Scylax op een expeditie naar Kabul en langs de Indus. Deze expeditie verkende de Indische Oceaan van de monding van de Indus tot Suez, in Egypte. Daar liet Darius een kanaal graven van de Nijl tot de Rode Zee, zodat Perzische handelaars van de Persis tot in de Middellandse Zee konden varen. Dit kanaal liet dan ook toe dat hij relaties met Carthago kon onderhouden en dat hij de kusten van Sicilië en Italië kon verkennen.
Rond 514 v.Chr. ondernam Darius een veldtocht tegen Scythië, een nomadenvolk dat ten noorden van het Perzische Rijk woonde. Een groot leger stak de Bosporus over, onderwierp het oosten van Thracië en stak de Donau over. De rede van deze veldtocht was waarschijnlijk het aanvallen van de nomadenvolkeren, om zo een vrede te forceren op de noordelijke grens van het rijk. Dit was gebaseerd op een fout geografische denkbeeld. De Perzen dachten dat hun rijk als het ware rond de Zwarte Zee en de Kaspische Zee was gekruld en dat ze zo, door de Zwarte Zee te blijven volgen, vrij snel terug op Perzisch grondgebied zouden zijn. Een veldtocht die was ondernomen op deze grond, kon slechts falen: na enkele weken door vlaktes van het huidige Oekraïne te hebben rondgetrokken, keerde de expeditie terug (volgens Herodotus bereikte Darius de Volga!).
Hoewel het Europese deel van Griekenland zich zeer betrokken voelde met de kusten van Asia Minor en bevolkingsgroepen van nog vrije staten van Griekenland voorturend Darius’ hulp in riepen, bemoeide Darius zich niet met de Grieken. De Perzische Oorlogen werden zelfs begonnen door de Grieken zelf: de hulp die Athene en Eretria aan de Ionische opstand gaven, zorgden ervoor dat Darius niet anders kon dan een strafexpeditie te sturen naar die twee steden. Maar de eerste, die van Mardonius, faalde toen de vloot in een storm bij het voorgebergte Athos verging, terwijl het leger dat door Datis in 490 v.Chr. werd uitgestuurd om in Athene de pro-Perzische tyran Hippias aan de macht te brengen, bij Marathon werd verslagen.
Nog voor Darius een derde expeditie kon sturen, brak er (in 486 v.Chr.) een opstand in Egypte uit. De grote koning stierf het volgende jaar, in oktober 485, na zesendertig jaar lang koning geweest te zijn. Hij liet de strafexpeditie na aan Xerxes, zijn zoon en opvolger.
*.
Voetnoten:.
1. De bronnen achter het relaas van Herodotus worden behandeld in verschillende hoofdstukken van Brill's Companion to Herodotus (2002). Voor Ctesias, zie bijvoorbeeld Jan P. Stronk, "Ctesias of Cnidus, a Reappraissal" in: Mnemosyne 60 (2007) 25-58.
2. Zo liet Belsazar na zijn staatsgreep in Babylonië zijn vader Nabonidus koning worden.
3. Tot degenen die Darius' Zoroastrisme voor feit aannemen, behoorde onder meer Mary Boyce; tot degenen die twijfel koesterden, Heleen Sancisi-Weerdenburg.
*.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Histoire de l' Empire Perse (1995).
Links: Behistun inscription; Achaemenid Royal; Inscriptions: Darius I the Great; Darius I the Great.

Uit dit huwelijk 2 zonen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Arsames						0	0
2	Gobryas						0	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Dareios I (De Grote) van Perzië
Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC.

Aantekeningen bij Dareios I (De Grote) van Perzië.
Darius de Grote (Perzisch: ??????/Dâriûsh, Oud-Perzisch: Darayavaush, Grieks ?a?e???/Dareios), zoon van Hystaspes, was van 522 v.Chr. tot 485 v.Chr. koning van Perzië, uit het huis der Achaemeniden.
*.
Bronnen.
De hoofdbron over het leven van Darius I de Grote zijn zijn eigen inscripties, vooral de Behistuninscriptie, waarin hij vertelt hoe hij koning kon worden en daarna hij vele opstanden onderdrukte. Verder zijn er nog de verhalen die de Griekse auteurs Herodotus en Ctesias opschreven, en waarvan onduiddelijk is waarop ze zijn gebaseerd.[1] Beïnvloeding door de Behistuninscriptie is voor Herodotus weliswaar bewezen, maar de precieze wijze waarop dit gebeurde is nog niet opgehelderd.
*.
Staatsgreep.
Darius was de zoon van Hystaspes en beweert familie te zijn geweest van Cyrus II, de stichter van het Perzische Rijk. Er bestaat twijfel over Darius' relatie tot laatstgenoemde; zelf behoort hij echter zeker tot het huis der Achaemeniden.
Wanneer Cambyses II in maart van het jaar 521 v.Chr. onder voor ons onduidelijke omstandigheden om het leven komt, kan Gaumata, onder de naam Smerdis, de troon opeisen, bewerend de zoon van Cyrus II te zijn, die ook Smerdis heette. Darius beweert “met de hulp van Ahuramazda” Smerdis als usurpator te hebben verslagen. Het is onduidelijk hoe legitiem Gaumata's heerschappij was; hoe dat ook zij, Darius regeert vanaf september 521 v.Chr.
Darius werd bij zijn (contra)coup geholpen door zes Perzische edelen. Volgens een inscriptie van Darius uit Susa (DSz) waren zijn vader, Hystaspes en zelfs zijn grootvader Arsames op het moment van zijn staatsgreep nog in leven. Hoewel zij ouder waren en volgens sommige oosterse rechtssystemen méér aanspraak hadden op de troon,[2] kregen zij die niet. Wel moet opgemerkt worden dat Darius, na de dood van Smerdis, met diens weduwe Atossa huwde, wellicht om zijn greep op de troop te versterken. (Atossa werd de moeder van Xerxes I, de opvolger van Darius.).
*.
De dubbele staatsgreep deed een ware schokgolf door het rijk gaan: een aantal oostelijke rijksdelen begon een opstand tegen de Perzische overheersing. Deze revolte trof onder meer Susiana, Babylonië, Medië, Sagartië en Margiana. Zelfs in Perzië zelf, de thuisbasis van Darius, was er een opstandeling - Vahyazdata - die het voorbeeld van Smerdis overnam en zich voor het volk voordeed als de echte troonopvolger. Darius voerde weliswaar het bevel over het koninklijke leger van Cambyses, dat bestond uit Perzen en Meden, maar alleen door de kwaliteiten van ook andere veldheren kon hij alle opstanden neerslaan. Pas in 521 v.Chr. was het centraal gezag hersteld.
*.
Regering.
Koning Darius de GroteTijdens zijn regering zou blijken dat Darius een goede bestuurder en organisator was. De tijd dat het Achaemenidische rijk veroverde en uitbreidde was voorbij: de oorlogen die Darius ondernam waren enkel bedoeld om zijn rijk natuurlijke grenzen te geven, net zoals we dat zien bij de Romeinse keizer Augustus. Deze grenzen konden dan gemakkelijk verdedigd worden tegen de invallen van rondtrekkende volkeren. Zo voerde hij oorlog tegen de naties van het Zwarte Zee-gebied en Armenië om de grens van het rijk op de Kaukasus te laten lopen.
Op bestuursvlak bleek hij een waardige opvolger te zijn van Cyrus II: de organisatie van zijn rijk en het vastleggen van de tributen die verwonnen volkeren elk jaar tot bij hem moesten brengen worden beschreven door Herodotus, (Historiën, 3.90). Darius verdeelde het Perzische Rijk in ruwweg twintig provincies of satrapieën, met elk een gouverneur of Satraap aan het hoofd. Deze functie was erfelijk en was grotendeels autonoom, zodat elke regio zijn eigen wetten, tradities en uitvoerende macht kon hebben, zonder dat de Perzen zich daarbij te veel moeiden. Toch moest elke satrapie elk jaar een tribuut in de vorm van goud, zilver of luxeproducten brengen.
*.
Er is wel aangenomen dat Darius, die in zijn inscripties vaak de hulp van de oppergod Ahuramazda aanroept, monotheïst zou zijn geweest, of althans de vele goden van de oude wereld zou hebben kunnen beschouwen als manifestaties van één opperwezen. Hij zou zelfs een aanhanger van de profeet Zarathustra zijn geweest, maar hierover is toch wel enige twijfel mogelijk.[3].
Hij trachtte tegelijkertijd de gunst van zijn onderdanen te winnen en gaf ze de religieuze vrijheid: hij stond de Joden toe om de Tempel van Jeruzalem te bouwen (hij gaf daar zelfs geld voor). In Egypte verscheen zijn naam op de tempels die hij bouwde in Memphis, Edfu en de Grote Oase (Fajoem). Hij verplaatste de hogepriester van Sais, Tzahor, naar Susa en gaf hem de absolute macht om het ‘huis van het leven’ (de grote medische school in Sais) te reorganiseren.
*.
In de Egyptische tradities wordt hij als een van de grootste weldoeners en wetgevers beschouwd, die het land ooit gehad heeft. Hij gedroeg zich op diezelfde manier t.o.v. de Griek en de Griekse heiligdommen. Hij verleende bijvoorbeeld de vrijheid aan belastingen aan het Heiligdom van Apollon; hierdoor kozen alle Griekse orakels in Asia Minor (Klein-Azië) en Europa de kant van Darius tijdens de Perzische Oorlogen. Zij probeerden de Grieken ervan te overtuigen om geen verzet te bieden, tevergeefs (zie verder).
*.
Darius staat ook bekend om de introductie van een muntstelsel gebaseerd op de Dareik ("goudstuk"). In theorie zou dit overal in het rijk geldig moeten zijn, maar archeologische munten bevestigen dat het vooral in de westelijke satrapieën circuleerde.
Darius wilde vermoedelijk de handel in zijn rijk stimuleren. Daarvoor stuurde hij bijvoorbeeld ook de Carische bevelhebber Scylax op een expeditie naar Kabul en langs de Indus. Deze expeditie verkende de Indische Oceaan van de monding van de Indus tot Suez, in Egypte. Daar liet Darius een kanaal graven van de Nijl tot de Rode Zee, zodat Perzische handelaars van de Persis tot in de Middellandse Zee konden varen. Dit kanaal liet dan ook toe dat hij relaties met Carthago kon onderhouden en dat hij de kusten van Sicilië en Italië kon verkennen.
Rond 514 v.Chr. ondernam Darius een veldtocht tegen Scythië, een nomadenvolk dat ten noorden van het Perzische Rijk woonde. Een groot leger stak de Bosporus over, onderwierp het oosten van Thracië en stak de Donau over. De rede van deze veldtocht was waarschijnlijk het aanvallen van de nomadenvolkeren, om zo een vrede te forceren op de noordelijke grens van het rijk. Dit was gebaseerd op een fout geografische denkbeeld. De Perzen dachten dat hun rijk als het ware rond de Zwarte Zee en de Kaspische Zee was gekruld en dat ze zo, door de Zwarte Zee te blijven volgen, vrij snel terug op Perzisch grondgebied zouden zijn. Een veldtocht die was ondernomen op deze grond, kon slechts falen: na enkele weken door vlaktes van het huidige Oekraïne te hebben rondgetrokken, keerde de expeditie terug (volgens Herodotus bereikte Darius de Volga!).
Hoewel het Europese deel van Griekenland zich zeer betrokken voelde met de kusten van Asia Minor en bevolkingsgroepen van nog vrije staten van Griekenland voorturend Darius’ hulp in riepen, bemoeide Darius zich niet met de Grieken. De Perzische Oorlogen werden zelfs begonnen door de Grieken zelf: de hulp die Athene en Eretria aan de Ionische opstand gaven, zorgden ervoor dat Darius niet anders kon dan een strafexpeditie te sturen naar die twee steden. Maar de eerste, die van Mardonius, faalde toen de vloot in een storm bij het voorgebergte Athos verging, terwijl het leger dat door Datis in 490 v.Chr. werd uitgestuurd om in Athene de pro-Perzische tyran Hippias aan de macht te brengen, bij Marathon werd verslagen.
Nog voor Darius een derde expeditie kon sturen, brak er (in 486 v.Chr.) een opstand in Egypte uit. De grote koning stierf het volgende jaar, in oktober 485, na zesendertig jaar lang koning geweest te zijn. Hij liet de strafexpeditie na aan Xerxes, zijn zoon en opvolger.
*.
Voetnoten:.
1. De bronnen achter het relaas van Herodotus worden behandeld in verschillende hoofdstukken van Brill's Companion to Herodotus (2002). Voor Ctesias, zie bijvoorbeeld Jan P. Stronk, "Ctesias of Cnidus, a Reappraissal" in: Mnemosyne 60 (2007) 25-58.
2. Zo liet Belsazar na zijn staatsgreep in Babylonië zijn vader Nabonidus koning worden.
3. Tot degenen die Darius' Zoroastrisme voor feit aannemen, behoorde onder meer Mary Boyce; tot degenen die twijfel koesterden, Heleen Sancisi-Weerdenburg.
*.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Histoire de l' Empire Perse (1995).
Links: Behistun inscription; Achaemenid Royal; Inscriptions: Darius I the Great; Darius I the Great.

• Vader:
  Hystaspes van Perzië¹, zn. van Arsames van Perzië en Nn, geb. circa 575 BC, ¹, satrap en parthien te Perziè [Per], ovl. (ongeveer 54 jaar oud) in 521 BC, tr.

• Moeder:
  Rhodugune (Rhodogune) van Perzië, dr. van Gobryas van Babylon en Nn van Harran, geb. circa 575 BC, tr. (1) met Serubbabel (Zorobabel) van Juda. Uit dit huwelijk een zoon.

tr. (1)
met

Artabama van Perzië¹, dr. van Gobryas van Perzië en Rhadasname van Perzië, geb. in 540 BC^1,1.

Uit dit huwelijk 4 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Artobazanes	*-525		†-498		27	0	0
2	Arabignes	*-523		†-480		43	0	0
3	Arsamenes	*-520					0	0
4	Artozastra	*-515					1	0

tr. (2)
met

Atossa van Perzië¹, dr. van Cyrus II van Perzië en Niethiti, geb. circa 545 BC^1,1, ovl. (minstens 46 jaar oud) na 499 BC^1,1, tr. (1) met haar halfbroer Cambyses II Ook: Kambyses II van Perzië^1,2, zn. van Cyrus II van Perzië en Kassandane van Perzië, geb. circa 555 BC^1,1,1,2, koning te Perzië [Per] van 529 BC tot 522 BC, koning te Egypte [Egy] van 525 BC tot 522 BC, ovl. (ongeveer 33 jaar oud) in mrt 521 BC¹ Elders wordt juli 522 genoemd¹. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) met Gaumata ^1,2,1,2, koning te Perzië [Per] van vrijdag 1 jul 522 BC tot zaterdag 29 sep 522 BC, ovl. te Pasargadea [Tur] op zondag 29 sep 521 BC Elders wordt 522 v.Chr. genoemd. Uit dit huwelijk geen kinderen.

Uit dit huwelijk 5 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Xerxes I	*-521		†-465		56	3	7
2	Achaemenes	*-519		†-459	Papremis [Per]	60	0	0
3	Masistes	*-517					0	0
4	Hystaspes	*-515					0	0
5	Candravarnna	*-513					1	0

tr. (3)
met

Artystone van Perzië¹, dr. van Arsames van Perzië en Nn, geb. circa 550 BC¹.

Uit dit huwelijk 2 zonen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Arsames						0	0
2	Gobryas						0	0

tr. (4)
met

Parmys van Perzië¹, dr. van Smerdis van Perzië en Nn, geb. circa 525 BC^1,1.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Ariomardos						0	0

tr. (5)
met

Phartagone van Perzië¹, dr. van Artames van Perzië en Nn.

Uit dit huwelijk 2 zonen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Abrokomas			†-224	Thermophylae [Gri]		0	0
2	Hyperantus			†-224	Thermophylae [Gri]		0	0

tr. (6)
met

Nn ¹.

Uit dit huwelijk 4 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Sandauke						0	0
2	Anon						0	0
3	Mandana						0	0
4	Artontes						0	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

Dossier:

Vader: Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (2) met Atossa van Perzië1. Uit dit huwelijk 5 kinderen., tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (3).

• Moeder:
  Artystone van Perzië¹, dr. van Arsames van Perzië en Nn, geb. circa 550 BC¹.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

Vader: Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (2) met Atossa van Perzië1. Uit dit huwelijk 5 kinderen., tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon., tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (3).

• Moeder:
  Artystone van Perzië¹, dr. van Arsames van Perzië en Nn, geb. circa 550 BC¹.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

tr.
met

Sibendina Ringels.

Uit dit huwelijk een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	IJsebranda Tjeska	~1799	Groningen [Gr]	†1883	Groningen [Gr]	84	1	0

• Vader:
  Gobryas van Perzië^1,2, zn. van Mordones van Perzië en Nn, geb. circa 560 BC^1,1,2, gouverneur, ovl. (minstens 62 jaar oud) na 498 BC^1,1, tr.

• Moeder:
  Rhadasname van Perzië¹, dr. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 555 BC^1,1, ovl. (minstens 57 jaar oud) na 498 BC^1,1.

tr.
met

Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (2) met Atossa van Perzië1. Uit dit huwelijk 5 kinderen, tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (4) met zijn nicht Parmys van Perzië1. Uit dit huwelijk een zoon, tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen.

Aantekeningen bij Dareios I (De Grote) van Perzië.
Darius de Grote (Perzisch: ??????/Dâriûsh, Oud-Perzisch: Darayavaush, Grieks ?a?e???/Dareios), zoon van Hystaspes, was van 522 v.Chr. tot 485 v.Chr. koning van Perzië, uit het huis der Achaemeniden.
*.
Bronnen.
De hoofdbron over het leven van Darius I de Grote zijn zijn eigen inscripties, vooral de Behistuninscriptie, waarin hij vertelt hoe hij koning kon worden en daarna hij vele opstanden onderdrukte. Verder zijn er nog de verhalen die de Griekse auteurs Herodotus en Ctesias opschreven, en waarvan onduiddelijk is waarop ze zijn gebaseerd.[1] Beïnvloeding door de Behistuninscriptie is voor Herodotus weliswaar bewezen, maar de precieze wijze waarop dit gebeurde is nog niet opgehelderd.
*.
Staatsgreep.
Darius was de zoon van Hystaspes en beweert familie te zijn geweest van Cyrus II, de stichter van het Perzische Rijk. Er bestaat twijfel over Darius' relatie tot laatstgenoemde; zelf behoort hij echter zeker tot het huis der Achaemeniden.
Wanneer Cambyses II in maart van het jaar 521 v.Chr. onder voor ons onduidelijke omstandigheden om het leven komt, kan Gaumata, onder de naam Smerdis, de troon opeisen, bewerend de zoon van Cyrus II te zijn, die ook Smerdis heette. Darius beweert “met de hulp van Ahuramazda” Smerdis als usurpator te hebben verslagen. Het is onduidelijk hoe legitiem Gaumata's heerschappij was; hoe dat ook zij, Darius regeert vanaf september 521 v.Chr.
Darius werd bij zijn (contra)coup geholpen door zes Perzische edelen. Volgens een inscriptie van Darius uit Susa (DSz) waren zijn vader, Hystaspes en zelfs zijn grootvader Arsames op het moment van zijn staatsgreep nog in leven. Hoewel zij ouder waren en volgens sommige oosterse rechtssystemen méér aanspraak hadden op de troon,[2] kregen zij die niet. Wel moet opgemerkt worden dat Darius, na de dood van Smerdis, met diens weduwe Atossa huwde, wellicht om zijn greep op de troop te versterken. (Atossa werd de moeder van Xerxes I, de opvolger van Darius.).
*.
De dubbele staatsgreep deed een ware schokgolf door het rijk gaan: een aantal oostelijke rijksdelen begon een opstand tegen de Perzische overheersing. Deze revolte trof onder meer Susiana, Babylonië, Medië, Sagartië en Margiana. Zelfs in Perzië zelf, de thuisbasis van Darius, was er een opstandeling - Vahyazdata - die het voorbeeld van Smerdis overnam en zich voor het volk voordeed als de echte troonopvolger. Darius voerde weliswaar het bevel over het koninklijke leger van Cambyses, dat bestond uit Perzen en Meden, maar alleen door de kwaliteiten van ook andere veldheren kon hij alle opstanden neerslaan. Pas in 521 v.Chr. was het centraal gezag hersteld.
*.
Regering.
Koning Darius de GroteTijdens zijn regering zou blijken dat Darius een goede bestuurder en organisator was. De tijd dat het Achaemenidische rijk veroverde en uitbreidde was voorbij: de oorlogen die Darius ondernam waren enkel bedoeld om zijn rijk natuurlijke grenzen te geven, net zoals we dat zien bij de Romeinse keizer Augustus. Deze grenzen konden dan gemakkelijk verdedigd worden tegen de invallen van rondtrekkende volkeren. Zo voerde hij oorlog tegen de naties van het Zwarte Zee-gebied en Armenië om de grens van het rijk op de Kaukasus te laten lopen.
Op bestuursvlak bleek hij een waardige opvolger te zijn van Cyrus II: de organisatie van zijn rijk en het vastleggen van de tributen die verwonnen volkeren elk jaar tot bij hem moesten brengen worden beschreven door Herodotus, (Historiën, 3.90). Darius verdeelde het Perzische Rijk in ruwweg twintig provincies of satrapieën, met elk een gouverneur of Satraap aan het hoofd. Deze functie was erfelijk en was grotendeels autonoom, zodat elke regio zijn eigen wetten, tradities en uitvoerende macht kon hebben, zonder dat de Perzen zich daarbij te veel moeiden. Toch moest elke satrapie elk jaar een tribuut in de vorm van goud, zilver of luxeproducten brengen.
*.
Er is wel aangenomen dat Darius, die in zijn inscripties vaak de hulp van de oppergod Ahuramazda aanroept, monotheïst zou zijn geweest, of althans de vele goden van de oude wereld zou hebben kunnen beschouwen als manifestaties van één opperwezen. Hij zou zelfs een aanhanger van de profeet Zarathustra zijn geweest, maar hierover is toch wel enige twijfel mogelijk.[3].
Hij trachtte tegelijkertijd de gunst van zijn onderdanen te winnen en gaf ze de religieuze vrijheid: hij stond de Joden toe om de Tempel van Jeruzalem te bouwen (hij gaf daar zelfs geld voor). In Egypte verscheen zijn naam op de tempels die hij bouwde in Memphis, Edfu en de Grote Oase (Fajoem). Hij verplaatste de hogepriester van Sais, Tzahor, naar Susa en gaf hem de absolute macht om het ‘huis van het leven’ (de grote medische school in Sais) te reorganiseren.
*.
In de Egyptische tradities wordt hij als een van de grootste weldoeners en wetgevers beschouwd, die het land ooit gehad heeft. Hij gedroeg zich op diezelfde manier t.o.v. de Griek en de Griekse heiligdommen. Hij verleende bijvoorbeeld de vrijheid aan belastingen aan het Heiligdom van Apollon; hierdoor kozen alle Griekse orakels in Asia Minor (Klein-Azië) en Europa de kant van Darius tijdens de Perzische Oorlogen. Zij probeerden de Grieken ervan te overtuigen om geen verzet te bieden, tevergeefs (zie verder).
*.
Darius staat ook bekend om de introductie van een muntstelsel gebaseerd op de Dareik ("goudstuk"). In theorie zou dit overal in het rijk geldig moeten zijn, maar archeologische munten bevestigen dat het vooral in de westelijke satrapieën circuleerde.
Darius wilde vermoedelijk de handel in zijn rijk stimuleren. Daarvoor stuurde hij bijvoorbeeld ook de Carische bevelhebber Scylax op een expeditie naar Kabul en langs de Indus. Deze expeditie verkende de Indische Oceaan van de monding van de Indus tot Suez, in Egypte. Daar liet Darius een kanaal graven van de Nijl tot de Rode Zee, zodat Perzische handelaars van de Persis tot in de Middellandse Zee konden varen. Dit kanaal liet dan ook toe dat hij relaties met Carthago kon onderhouden en dat hij de kusten van Sicilië en Italië kon verkennen.
Rond 514 v.Chr. ondernam Darius een veldtocht tegen Scythië, een nomadenvolk dat ten noorden van het Perzische Rijk woonde. Een groot leger stak de Bosporus over, onderwierp het oosten van Thracië en stak de Donau over. De rede van deze veldtocht was waarschijnlijk het aanvallen van de nomadenvolkeren, om zo een vrede te forceren op de noordelijke grens van het rijk. Dit was gebaseerd op een fout geografische denkbeeld. De Perzen dachten dat hun rijk als het ware rond de Zwarte Zee en de Kaspische Zee was gekruld en dat ze zo, door de Zwarte Zee te blijven volgen, vrij snel terug op Perzisch grondgebied zouden zijn. Een veldtocht die was ondernomen op deze grond, kon slechts falen: na enkele weken door vlaktes van het huidige Oekraïne te hebben rondgetrokken, keerde de expeditie terug (volgens Herodotus bereikte Darius de Volga!).
Hoewel het Europese deel van Griekenland zich zeer betrokken voelde met de kusten van Asia Minor en bevolkingsgroepen van nog vrije staten van Griekenland voorturend Darius’ hulp in riepen, bemoeide Darius zich niet met de Grieken. De Perzische Oorlogen werden zelfs begonnen door de Grieken zelf: de hulp die Athene en Eretria aan de Ionische opstand gaven, zorgden ervoor dat Darius niet anders kon dan een strafexpeditie te sturen naar die twee steden. Maar de eerste, die van Mardonius, faalde toen de vloot in een storm bij het voorgebergte Athos verging, terwijl het leger dat door Datis in 490 v.Chr. werd uitgestuurd om in Athene de pro-Perzische tyran Hippias aan de macht te brengen, bij Marathon werd verslagen.
Nog voor Darius een derde expeditie kon sturen, brak er (in 486 v.Chr.) een opstand in Egypte uit. De grote koning stierf het volgende jaar, in oktober 485, na zesendertig jaar lang koning geweest te zijn. Hij liet de strafexpeditie na aan Xerxes, zijn zoon en opvolger.
*.
Voetnoten:.
1. De bronnen achter het relaas van Herodotus worden behandeld in verschillende hoofdstukken van Brill's Companion to Herodotus (2002). Voor Ctesias, zie bijvoorbeeld Jan P. Stronk, "Ctesias of Cnidus, a Reappraissal" in: Mnemosyne 60 (2007) 25-58.
2. Zo liet Belsazar na zijn staatsgreep in Babylonië zijn vader Nabonidus koning worden.
3. Tot degenen die Darius' Zoroastrisme voor feit aannemen, behoorde onder meer Mary Boyce; tot degenen die twijfel koesterden, Heleen Sancisi-Weerdenburg.
*.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Histoire de l' Empire Perse (1995).
Links: Behistun inscription; Achaemenid Royal; Inscriptions: Darius I the Great; Darius I the Great.

Uit dit huwelijk 4 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Artobazanes	*-525		†-498		27	0	0
2	Arabignes	*-523		†-480		43	0	0
3	Arsamenes	*-520					0	0
4	Artozastra	*-515					1	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen
2.	Afgeschermd, Wikipedia

Vader: Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1, dr. van Gobryas van Perzië en Rhadasname van Perzië. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (2) met Atossa van Perzië1. Uit dit huwelijk 5 kinderen., tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen., tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen., tr. (4).

• Moeder:
  Parmys van Perzië¹, dr. van Smerdis van Perzië en Nn, geb. circa 525 BC^1,1.

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

• Vader:
  Smerdis van Perzië, zn. van Cyrus II van Perzië en Kassandane van Perzië, tr.

• Moeder:
  Nn .

tr.
met

Dareios I (De Grote) Ook: Darius I en Darius de Grote, Dareios I van Perzië, zn. van Hystaspes van Perzië en Rhodugune van Perzië, geb. circa 545 BC, koning van de Perzen van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, koning te Perzië [Per] van 521 BC tot 486 BC, koning te Egypte [Egy] van 521 BC tot 486 BC, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) in 486 BC, tr. (1) met zijn nicht Artabama van Perzië1. Uit dit huwelijk 4 kinderen, tr. (2) met Atossa van Perzië1. Uit dit huwelijk 5 kinderen, tr. (3) met zijn tante Artystone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (5) met zijn nicht Phartagone van Perzië1. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (6) met Nn 1. Uit dit huwelijk 4 kinderen.

Aantekeningen bij Dareios I (De Grote) van Perzië.
Darius de Grote (Perzisch: ??????/Dâriûsh, Oud-Perzisch: Darayavaush, Grieks ?a?e???/Dareios), zoon van Hystaspes, was van 522 v.Chr. tot 485 v.Chr. koning van Perzië, uit het huis der Achaemeniden.
*.
Bronnen.
De hoofdbron over het leven van Darius I de Grote zijn zijn eigen inscripties, vooral de Behistuninscriptie, waarin hij vertelt hoe hij koning kon worden en daarna hij vele opstanden onderdrukte. Verder zijn er nog de verhalen die de Griekse auteurs Herodotus en Ctesias opschreven, en waarvan onduiddelijk is waarop ze zijn gebaseerd.[1] Beïnvloeding door de Behistuninscriptie is voor Herodotus weliswaar bewezen, maar de precieze wijze waarop dit gebeurde is nog niet opgehelderd.
*.
Staatsgreep.
Darius was de zoon van Hystaspes en beweert familie te zijn geweest van Cyrus II, de stichter van het Perzische Rijk. Er bestaat twijfel over Darius' relatie tot laatstgenoemde; zelf behoort hij echter zeker tot het huis der Achaemeniden.
Wanneer Cambyses II in maart van het jaar 521 v.Chr. onder voor ons onduidelijke omstandigheden om het leven komt, kan Gaumata, onder de naam Smerdis, de troon opeisen, bewerend de zoon van Cyrus II te zijn, die ook Smerdis heette. Darius beweert “met de hulp van Ahuramazda” Smerdis als usurpator te hebben verslagen. Het is onduidelijk hoe legitiem Gaumata's heerschappij was; hoe dat ook zij, Darius regeert vanaf september 521 v.Chr.
Darius werd bij zijn (contra)coup geholpen door zes Perzische edelen. Volgens een inscriptie van Darius uit Susa (DSz) waren zijn vader, Hystaspes en zelfs zijn grootvader Arsames op het moment van zijn staatsgreep nog in leven. Hoewel zij ouder waren en volgens sommige oosterse rechtssystemen méér aanspraak hadden op de troon,[2] kregen zij die niet. Wel moet opgemerkt worden dat Darius, na de dood van Smerdis, met diens weduwe Atossa huwde, wellicht om zijn greep op de troop te versterken. (Atossa werd de moeder van Xerxes I, de opvolger van Darius.).
*.
De dubbele staatsgreep deed een ware schokgolf door het rijk gaan: een aantal oostelijke rijksdelen begon een opstand tegen de Perzische overheersing. Deze revolte trof onder meer Susiana, Babylonië, Medië, Sagartië en Margiana. Zelfs in Perzië zelf, de thuisbasis van Darius, was er een opstandeling - Vahyazdata - die het voorbeeld van Smerdis overnam en zich voor het volk voordeed als de echte troonopvolger. Darius voerde weliswaar het bevel over het koninklijke leger van Cambyses, dat bestond uit Perzen en Meden, maar alleen door de kwaliteiten van ook andere veldheren kon hij alle opstanden neerslaan. Pas in 521 v.Chr. was het centraal gezag hersteld.
*.
Regering.
Koning Darius de GroteTijdens zijn regering zou blijken dat Darius een goede bestuurder en organisator was. De tijd dat het Achaemenidische rijk veroverde en uitbreidde was voorbij: de oorlogen die Darius ondernam waren enkel bedoeld om zijn rijk natuurlijke grenzen te geven, net zoals we dat zien bij de Romeinse keizer Augustus. Deze grenzen konden dan gemakkelijk verdedigd worden tegen de invallen van rondtrekkende volkeren. Zo voerde hij oorlog tegen de naties van het Zwarte Zee-gebied en Armenië om de grens van het rijk op de Kaukasus te laten lopen.
Op bestuursvlak bleek hij een waardige opvolger te zijn van Cyrus II: de organisatie van zijn rijk en het vastleggen van de tributen die verwonnen volkeren elk jaar tot bij hem moesten brengen worden beschreven door Herodotus, (Historiën, 3.90). Darius verdeelde het Perzische Rijk in ruwweg twintig provincies of satrapieën, met elk een gouverneur of Satraap aan het hoofd. Deze functie was erfelijk en was grotendeels autonoom, zodat elke regio zijn eigen wetten, tradities en uitvoerende macht kon hebben, zonder dat de Perzen zich daarbij te veel moeiden. Toch moest elke satrapie elk jaar een tribuut in de vorm van goud, zilver of luxeproducten brengen.
*.
Er is wel aangenomen dat Darius, die in zijn inscripties vaak de hulp van de oppergod Ahuramazda aanroept, monotheïst zou zijn geweest, of althans de vele goden van de oude wereld zou hebben kunnen beschouwen als manifestaties van één opperwezen. Hij zou zelfs een aanhanger van de profeet Zarathustra zijn geweest, maar hierover is toch wel enige twijfel mogelijk.[3].
Hij trachtte tegelijkertijd de gunst van zijn onderdanen te winnen en gaf ze de religieuze vrijheid: hij stond de Joden toe om de Tempel van Jeruzalem te bouwen (hij gaf daar zelfs geld voor). In Egypte verscheen zijn naam op de tempels die hij bouwde in Memphis, Edfu en de Grote Oase (Fajoem). Hij verplaatste de hogepriester van Sais, Tzahor, naar Susa en gaf hem de absolute macht om het ‘huis van het leven’ (de grote medische school in Sais) te reorganiseren.
*.
In de Egyptische tradities wordt hij als een van de grootste weldoeners en wetgevers beschouwd, die het land ooit gehad heeft. Hij gedroeg zich op diezelfde manier t.o.v. de Griek en de Griekse heiligdommen. Hij verleende bijvoorbeeld de vrijheid aan belastingen aan het Heiligdom van Apollon; hierdoor kozen alle Griekse orakels in Asia Minor (Klein-Azië) en Europa de kant van Darius tijdens de Perzische Oorlogen. Zij probeerden de Grieken ervan te overtuigen om geen verzet te bieden, tevergeefs (zie verder).
*.
Darius staat ook bekend om de introductie van een muntstelsel gebaseerd op de Dareik ("goudstuk"). In theorie zou dit overal in het rijk geldig moeten zijn, maar archeologische munten bevestigen dat het vooral in de westelijke satrapieën circuleerde.
Darius wilde vermoedelijk de handel in zijn rijk stimuleren. Daarvoor stuurde hij bijvoorbeeld ook de Carische bevelhebber Scylax op een expeditie naar Kabul en langs de Indus. Deze expeditie verkende de Indische Oceaan van de monding van de Indus tot Suez, in Egypte. Daar liet Darius een kanaal graven van de Nijl tot de Rode Zee, zodat Perzische handelaars van de Persis tot in de Middellandse Zee konden varen. Dit kanaal liet dan ook toe dat hij relaties met Carthago kon onderhouden en dat hij de kusten van Sicilië en Italië kon verkennen.
Rond 514 v.Chr. ondernam Darius een veldtocht tegen Scythië, een nomadenvolk dat ten noorden van het Perzische Rijk woonde. Een groot leger stak de Bosporus over, onderwierp het oosten van Thracië en stak de Donau over. De rede van deze veldtocht was waarschijnlijk het aanvallen van de nomadenvolkeren, om zo een vrede te forceren op de noordelijke grens van het rijk. Dit was gebaseerd op een fout geografische denkbeeld. De Perzen dachten dat hun rijk als het ware rond de Zwarte Zee en de Kaspische Zee was gekruld en dat ze zo, door de Zwarte Zee te blijven volgen, vrij snel terug op Perzisch grondgebied zouden zijn. Een veldtocht die was ondernomen op deze grond, kon slechts falen: na enkele weken door vlaktes van het huidige Oekraïne te hebben rondgetrokken, keerde de expeditie terug (volgens Herodotus bereikte Darius de Volga!).
Hoewel het Europese deel van Griekenland zich zeer betrokken voelde met de kusten van Asia Minor en bevolkingsgroepen van nog vrije staten van Griekenland voorturend Darius’ hulp in riepen, bemoeide Darius zich niet met de Grieken. De Perzische Oorlogen werden zelfs begonnen door de Grieken zelf: de hulp die Athene en Eretria aan de Ionische opstand gaven, zorgden ervoor dat Darius niet anders kon dan een strafexpeditie te sturen naar die twee steden. Maar de eerste, die van Mardonius, faalde toen de vloot in een storm bij het voorgebergte Athos verging, terwijl het leger dat door Datis in 490 v.Chr. werd uitgestuurd om in Athene de pro-Perzische tyran Hippias aan de macht te brengen, bij Marathon werd verslagen.
Nog voor Darius een derde expeditie kon sturen, brak er (in 486 v.Chr.) een opstand in Egypte uit. De grote koning stierf het volgende jaar, in oktober 485, na zesendertig jaar lang koning geweest te zijn. Hij liet de strafexpeditie na aan Xerxes, zijn zoon en opvolger.
*.
Voetnoten:.
1. De bronnen achter het relaas van Herodotus worden behandeld in verschillende hoofdstukken van Brill's Companion to Herodotus (2002). Voor Ctesias, zie bijvoorbeeld Jan P. Stronk, "Ctesias of Cnidus, a Reappraissal" in: Mnemosyne 60 (2007) 25-58.
2. Zo liet Belsazar na zijn staatsgreep in Babylonië zijn vader Nabonidus koning worden.
3. Tot degenen die Darius' Zoroastrisme voor feit aannemen, behoorde onder meer Mary Boyce; tot degenen die twijfel koesterden, Heleen Sancisi-Weerdenburg.
*.
Literatuur:.
- Pierre Briant, Histoire de l' Empire Perse (1995).
Links: Behistun inscription; Achaemenid Royal; Inscriptions: Darius I the Great; Darius I the Great.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Ariomardos						0	0

Bronnen:

1.	Genealogie van Bernd Josef Jansen, BJ Jansen

')}