Emma von Anhalt-Bernburg-Schaumburg-Hoym
Emma von Anhalt-Bernburg-Schaumburg-Hoym, geb. in 1802, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 1858.
tr.
met
Georg Friedrich Heinrich von Waldeck-Pyrmont, geb. in 1789, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 1845.
Georg Friedrich Heinrich von Waldeck-Pyrmont
Georg Friedrich Heinrich von Waldeck-Pyrmont, geb. in 1789, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 1845.
tr.
met
Emma von Anhalt-Bernburg-Schaumburg-Hoym, dr. van Victor III Karl Friedrich van Anhalt-Bernburg-Schaumburg-Hoym en Amalia van Nassau-Weilburg, geb. in 1802, ovl. (ongeveer 56 jaar oud) in 1858.
Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland
Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland, geb. te Londen in 1767, ovl. (ongeveer 53 jaar oud) te Devon [Fra] in 1820.
tr.
met
Victoria van Saxen-Saalfeld-Coburg, geb. te Coburg [Deu] in 1786, ovl. (ongeveer 75 jaar oud) te Windsor [Gbr] in 1861.
Uit dit huwelijk een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Koningin Victoria | *1819 | Londen | †1901 | Isle of Wight [Gbr] | 81 | 1 | 9 |
Jozef
Jozef , geb. in 1825, ovl. (ongeveer 4 jaar oud) in 1829.
- Moeder:
Emma van Anhalt-Bernburg-Schaumburg-Hoym1, dr. van Victor II van Anhalt-Bernburg-Schaumburg-Hoym en Amalia Charlotte Wilhelmina Louise van Nassau-Weilburg, geb. op donderdag 20 mei 18021, ovl. (56 jaar oud) op zondag 1 aug 1858.
Adolphus Frederick van Groot Brittannië en Ierland
Adolphus Frederick van Groot Brittannië en Ierland, geb. te Londen in 1774, ovl. (ongeveer 76 jaar oud) te Londen in 1850.
tr.
met
Augusta Wilhelmina Louisa van Hesse-Cassel, geb. te Cassel [Gbr] in 1797, ovl. (ongeveer 92 jaar oud) te Londen in 1889.
Uit dit huwelijk een dochter:
Victoria van Saxen-Saalfeld-Coburg
Victoria van Saxen-Saalfeld-Coburg, geb. te Coburg [Deu] in 1786, ovl. (ongeveer 75 jaar oud) te Windsor [Gbr] in 1861.
tr.
met
Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland, zn. van George III van Engeland en Sophia Charlotte (Charlotte Sophia) van Mecklenburg-Strelitz, geb. te Londen in 1767, ovl. (ongeveer 53 jaar oud) te Devon [Fra] in 1820.
Uit dit huwelijk een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Koningin Victoria | *1819 | Londen | †1901 | Isle of Wight [Gbr] | 81 | 1 | 9 |
Victoria van Engeland van Hanover
|  |
| Victoria van Engeland van Hanover, geb. te Londen op maandag 24 mei 1819, opvolger van koning Willem IV, als koningin v.h. Ver. Koninkrijk op dinsdag 20 jun 1837, ovl. (81 jaar oud) te Isle of Wight [Gbr] op dinsdag 22 jan 1901, begr. Winsor Castle. |
Aantekeningen bij Victoria van Engeland van Hanover.
Koningin Victoria in ongeveer 1885/1895 (Bron: Wikipedia).
Het is een afbeelding van Koningin Victoria met haar man Prins Albert en hun kinderen op het doek gezet door Franz Xaver Winterhalter (Bron: Wikipedia).
- Vader:
Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland, zn. van George III van Engeland en Sophia Charlotte (Charlotte Sophia) van Mecklenburg-Strelitz, geb. te Londen in 1767, ovl. (ongeveer 53 jaar oud) te Devon [Fra] in 1820, tr.
tr. (resp. 20 en ongeveer 20 jaar oud) op zaterdag 23 nov 1839
met
Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg, zn. van Ernst I van Saxe-Saalfeld-Coburg en Luise Dorothea van Saksen-Gotha, geb. in 1819, ovl. (ongeveer 42 jaar oud) te Londen in 1861.
Uit dit huwelijk 9 kinderen:
Dossier:
Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg
Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg, geb. in 1819, ovl. (ongeveer 42 jaar oud) te Londen in 1861.
- Moeder:
Luise Dorothea van Saksen-Gotha, dr. van Emil van Saksen-Gotha en Louise Charlotteake Louise van Saxe-Coburg-Altenburg, geb. te Gotha [Deu] in 1800, ovl. (ongeveer 31 jaar oud) te Parijs in 1831.
tr. (resp. ongeveer 20 en 20 jaar oud) op zaterdag 23 nov 1839
met
Victoria van Engeland van Hanover, dr. van Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland en Victoria van Saxen-Saalfeld-Coburg, geb. te Londen op maandag 24 mei 1819, opvolger van koning Willem IV, als koningin v.h. Ver. Koninkrijk op dinsdag 20 jun 1837, ovl. (81 jaar oud) te Isle of Wight [Gbr] op dinsdag 22 jan 1901, begr. Winsor Castle. | |
Aantekeningen bij Victoria van Engeland van Hanover.
Koningin Victoria in ongeveer 1885/1895 (Bron: Wikipedia).
Het is een afbeelding van Koningin Victoria met haar man Prins Albert en hun kinderen op het doek gezet door Franz Xaver Winterhalter (Bron: Wikipedia).
Uit dit huwelijk 9 kinderen:
Aantekeningen bij Victoria Adelaide Marie Louise van Saksen-Coburg-Gotha.
Kroonprinses Victoria van Pruisen, op een portret van Franz Xaver Winterhalter (Bron: Wikepedia).
Prinses Victoria Adelheid Maria Louisa, Princess Royal (Londen, 21 november 1840 – Kronberg im Taunus, 5 augustus 1901), is het oudste kind en dochter van Koningin Victoria en haar prins-gemaal Albert. Ze krijgt de titel Princess Royal van het Verenigd Koninkrijk in 1841. Ze wordt Duits keizerin en koningin van Pruisen door haar huwelijk met de latere Duitse keizer Frederik III. Na de dood van haar man op 15 juni 1888 wordt Victoria beter bekend als Keizerin Frederik (in het Duits: Kaiserin Friedrich).
Leven tot haar huwelijk.
Victoria wordt geboren op 21 november 1840 in Buckingham Palace, te Londen. Haar moeder is de toenmalige regerende Britse monarch, koningin Victoria. Zij is de enige dochter van Prins Edward Augustus, hertog van Kent en diens vrouw Victoria van Saksen-Coburg-Saalfeld. Victoria's vader is Prins Albert van Saksen-Coburg en Gotha. De overgrootouders van Victoria aan moedersvaderskant zijn koning George III van het Verenigd Koninkrijk en diens vrouw koningin Charlotte van Mecklenburg-Strelitz. Haar grootouders aan vaderskant zijn hertog Ernst I van Saksen-Coburg en Gotha en diens vrouw hertogin Louise van Saksen-Gotha-Altenburg. Ze wordt gedoopt in de Troonzaal van Buckingham Palace op 10 februari 1841 door de aartsbisschop van Canterbury, William Howley. Haar meters en peters zijn, koningin Adelheid van Saksen-Meiningen de vrouw van wijlen koning Willem IV, Leopold I, koning der Belgen, de Hertog van Saksen-Coburg en Gotha, de hertog van Sussex, de hertogin van Gloucester en haar grootmoeder aan moederskant de hertogin van Kent.
Als dochter van de vorstin, wordt Victoria automatisch een Britse Prinses en staat ze bekend als Hare Koninklijke Hoogheid (Her Royal Highness) beter bekend als HRH De Prinses Victoria (Her Royal Highness The Princess Victoria). Als ze geboren wordt is Victoria de waarschijnlijke troonopvolger voor de troon van het Verenigd Koninkrijk. Dit blijft ze tot aan de geboorte van haar jongere broer Prins Albert, de latere koning Eduard VII op 9 november 1841. In 1841 creëert koningin Victoria haar tot Princess Royal, deze titel wordt sinds 1642 gegeven aan de oudste dochter van de regerende Britse monarch. Vanaf dat moment is Victoria beter bekend als HRH The Princess Royal. Binnen haar familie is Victoria beter bekend als Vicky.
Haar ouders zien nauwkeurig toe op haar opleiding. Ze krijgt privé-onderwijs in Grieks, Latijn, Frans, Duits, wis- en natuurkunde en geschiedenis. Haar vader geeft haar daarnaast nog onderricht in politicologie en filosofie.
Frederik II van het Germaanse Rijk.
Huwelijk.
In 1851 ontmoet Victoria haar toekomstige man, Prins Frederik Willem van Pruisen (1831–1888), als hij en zijn ouders in Londen zijn op uitnodiging van koningin Victoria en prins Albert, om de opening bij te wonen van de Wereldtentoonstelling. In die tijd is Frederik, oudste zoon van Prins Willem van Pruisen en prinses Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach, tweede in lijn voor de Pruisische troon. In 1855 verlooft het stel zich als Frederik een bezoek brengt aan Balmoral Castle. Victoria is in die tijd pas veertien jaar oud terwijl haar man vierentwintig jaar is.
Op 19 mei 1857 trouwen ze. Het huwelijk wordt uit liefde gesloten, maar heeft ook duidelijke dynastieke kanten. Een versteviging van de relatie tussen het Britse en het Pruisische vorstenhuis wordt aan beide kanten toegejuicht. Alleen de vader van de bruidegom is minder enthousiast. Hij ziet liever dat zijn zoon zal trouwen met een Russische grootvorstin. Augusta, de moeder van Frederik, is dol enthousiast over dit huwelijk. Zij ziet dit als een kans om Pruisen te binden met het veel liberalere Groot-Brittannië. En ook koning Leopold I van België is een groot voorstander van dit huwelijk en heeft al langer het idee gekoesterd dat Frederik zal trouwen met Victoria, dit heeft hij meerdere malen laten weten aan Christian Friedrich, Baron von Stockmar.
Frederik krijgt van zijn vader de titel Majoor-Generaal in het Pruisische leger als cadeautje ter gelegenheid van zijn huwelijk. Vanaf het begin is het huwelijk zeer goed en beide echtlieden zijn zeer op elkaar gesteld. Victoria heeft ook een liberale opvoeding gehad en heeft dezelfde politieke opvattingen als haar man.
Keizerin Victoria.
In 1861, als Frederiks oom Frederik Willem IV stierf en Frederiks vader Wilhelm I de troon bestijgt, worden Frederik en Victoria kroonprins en -prinses. Hun enigszins liberale en in elk geval anglofiele overtuigingen brengen hen regelmatig in conflict met de conservatieve Pruisische minister-president Otto von Bismarck.
In 1864 steunen ze vol overtuiging Pruisen in de Pruisisch-Deense Oorlog. Dit veroorzaakt veel spanning in de Britse koninklijke familie, want de broer van Victoria, Eduard is getrouwd met de Deense prinses Alexandra.
In 1888 overlijdt Frederiks vader en worden Frederik en Victoria keizer en keizerin van het inmiddels verenigde Duitse Rijk. Hun regering zal van korte duur zijn, want de keizer lijdy aan keelkanker. Na slechts 99 dagen op de troon gezeten te hebben, overlijdy hij. Hij wordy opgevolgd door hun zoon Willem. Met hem zsl Victoria ook vanwege haar liberale opvattingen regelmatig in conflict komen.
Bij Victoria wordy in 1899 borstkanker gediagnosticeerd, tijdens een bezoek aan haar moeder die op dat moment in Balmoral Castle verblijfy. In de herfst van 1900 is de kanker al verspreid naar haar rug. Op 5 augustus 1901 sterfy oud-keizerin Victoria op de leeftijd van 60 jaar, op 22 januari van dat zelfde jaar is haar moeder koningin Victoria overleden. Ze wordy bijgezet in de Koninklijke Friedenskirche te Potsdam op 13 augustus 1901. Naast haar ligt haar geliefde man. Ook twee van haar acht kinderen liggen in deze kerk begraven: prins Sigismund en prins Waldemar.
- Vader:
Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg, zn. van Ernst I van Saxe-Saalfeld-Coburg en Luise Dorothea van Saksen-Gotha, geb. in 1819, ovl. (ongeveer 42 jaar oud) te Londen in 1861, tr. (resp. ongeveer 20 en 20 jaar oud) op zaterdag 23 nov 1839.
- Moeder:
Victoria van Engeland van Hanover, dr. van Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland en Victoria van Saxen-Saalfeld-Coburg, geb. te Londen op maandag 24 mei 1819, opvolger van koning Willem IV, als koningin v.h. Ver. Koninkrijk op dinsdag 20 jun 1837, ovl. (81 jaar oud) te Isle of Wight [Gbr] op dinsdag 22 jan 1901, begr. Winsor Castle.
| |
tr. (resp. 16 en ongeveer 26 jaar oud) op dinsdag 19 mei 1857
met
Friedrich III van het Germaanse Rijk, zn. van Wilhelm I van het Germaanse Rijk en Marie Luise Augusta Catharina van Saksen-Weimar, geb. in 1831, ovl. (ongeveer 57 jaar oud) in 1888. | |
Aantekeningen bij Friedrich III van het Germaanse Rijk.
Frederik II van het Germaanse Rijk.
Frederik Willem Nicolaas Karel, Duits: Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl (Potsdam, 18 oktober 1831 - aldaar, 15 juni 1888), uit het Huis Hohenzollern, is van 9 maart tot 15 juni 1888 als Frederik III (Duits: Friedrich III.) keizer van het Duitse Rijk en koning van Pruisen.
Zijn leven.
Frederik Willem (zoals hij voor zijn troonsbestijging bekendstond) is de zoon van Wilhelm I en Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach, een dochter van groothertog Karel Frederik. Hij treedt in 1858 in het huwelijk met prinses Victoria van Saksen-Coburg-Gotha, een dochter van koningin Victoria. Zij heeft een grote invloed op haar echtgenoot.
Met de dood van zijn oom Frederik Willem IV wordt Frederik Willems vader in 1861 koning en hijzelf kroonprins.
Frederik geldt als de "liberale hoop" van Duitsland, een gezindheid die zijn positie in het conservatieve Pruisen bemoeilijkte. Hij heeft een slechte relatie met zijn vader Wilhelm I, diens kanselier Otto von Bismarck en zijn eigen oudste zoon, de sterk door Bismarck beïnvloede latere Wilhelm II. Er wordt nog steeds gespeculeerd of Frederik, als hij langer aan de macht was gebleven, of eerder de troon had kunnen overnemen van zijn conservatieve vader, de geschiedenis van de monarchie, het keizerrijk en later de wereld een andere koers had kunnen geven.
Frederik is bijna koning geworden van Pruisen in 1862 als zijn vader dreigt met aftreden omdat het Pruissische parlement zijn legerhervormingsplannen niet goedkeurt. Na lang aarzelen besluit Wilhelm niet af te treden en benoemt Wilhelm tevens Bismarck tot minister-president om de constitutionele crisis op te lossen. Hierna volgt het land een conservatieve koers en Frederik schikt zich schijnbaar in zijn rol. Hij bekleedt hoge commandoposten in de Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog (1866) en de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871). Hij wordt in 1871 met een bijzonder Grootkruis van het IJzeren Kruis en de Orde "Pour le Mérite" onderscheiden.
Critici van Frederik beweren dat zijn liberale opvattingen hoofdzakelijk van zijn vrouw afkomstig zijn en dat hijzelf herhaaldelijk blijft zwalken tussen conservatisme en progressievere opvattingen. Ook verwijten liberale critici hem dat hij zijn kinderen en vooral latere kroonprins Wilhelm geen liberalere opvoeding heeft gegeven. Het is trouwens helemaal niet zeker of een langer regerende liberale Frederik in zijn eentje veel aan de status quo had kunnen veranderen. De bestuurlijke elite van het land is door en door conservatief en voor minder autoritaire geluiden is aanvankelijk weinig ruimte hoewel dit na het vertrek van Bismarck wel enigszins verandert.
Kroonprinses Victoria van Pruisen, op een portret van Franz Xaver Winterhalter (Bron: Wikepedia).
In 1887 openbaart zich bij de kroonprins, die een zware roker is geweest, keelkanker. Conflicten tussen zijn Duitse en Engelse artsen maken een adequate behandeling, voorzover in die tijd beschikbaar, onmogelijk en als Frederiks strottehoofd uiteindelijk operatief wordt verwijderd is de kanker al uitgezaaid. Frederik kan na de operatie niet meer spreken en als hij na de dood van zijn vader de troon bestijgt (9 maart 1888), is hij reeds terminaal ziek en 99 dagen later sterft hij. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Wilhelm II.
Nummering.
Frederik Willem noemt zich zowel in zijn hoedanigheid van koning van Pruisen als in die van Duits keizer Frederik III. Aanvankelijk heeft hij zich in aansluiting op de telling van de keizers van het Heilige Roomse Rijk Frederik IV willen noemen (Frederik III regeert 1452-1493), maar Bismarck ontraadt hem dit. Hierop besluit hij met de naam Frederik III aan te knopen bij de nummering van de koningen van Pruisen (Frederik II de Grote regeert 1740-1786).
Onderscheidingen.
Op 24 augustus 1874 wordt Frederik in de Nederlandse Militaire Willems-Orde opgenomen. Aanleiding is, zo blijkt uit de inscriptie "Wilhelm III. König der Niederlande / bei der Vermählung der Prinzessin Marie von Preussen / und Prinz Heinrich der Niederlande. / Potsdam, am 24. August 1878." op zijn in Berlijn in het Zeughaus bewaarde ster, een dynastiek huwelijk.
Uit dit huwelijk 8 kinderen:
Dossier:
Edward VII van Engeland Saxe-Coburg-Gotha
|  |
| Edward VII (George V) van Engeland Saxe-Coburg-Gotha1 (van Engeland Windsor), geb. 1 op dinsdag 9 nov 18411,1, koning van het Verenigd Koninkrijk en Ierland. keizer van Inda van 1901 tot 1910, ovl. (68 jaar oud) 1 op vrijdag 6 mei 19101,1. |
Aantekeningen bij Edward VII van Engeland Saxe-Coburg-Gotha (van Engeland Windsor).
Edward VII Engeland.
Koning Albert Edward (Londen, 9 november 1841 – 6 mei 1910), is het tweede kind en de oudste zoon van koningin Victoria en Albert van Saksen-Coburg en Gotha. Edward is koning van het Verenigd Koninkrijk en Ierland onder de naam Koning Edward VII, en is Keizer van India van 1901 tot 1910. Hij neemt de naam aan van het huis van zijn vader. Hij is daarmee de eerste en laatste vorst uit het huis van die naam. Hij wordt in zijn familie vaak Bertie genoemd. Edward trouwt in 1863 met prinses Alexandra van Denemarken, dochter van koning Christian IX van Denemarken. Zij krijgen drie zoons en drie dochters.
Koningin Victoria heeft het niet zo op Edward, die een lastige jongen is. Na zijn huwelijk kan hij enigszins ontsnappen aan haar dominantie, maar ook na de dood van zijn vader Albert gunt zij haar zoon geen officiële rol. Edward komt in opstand tegen deze behandeling en begint zich steeds meer bezig te houden met vrouwen, eten & drinken, gokken, reizen en sport. Alexandra negeert zijn vele buitenechtelijke activiteiten, die hij tot aan zijn dood weet vol te houden.
Ondanks zijn slechte naam volgt hij toch zijn moeder op, waar hij, gezien de lange regeringsperiode van Victoria, lang op heeft moeten wachten. Edward vat zijn taken serieus op.
Door zijn eerdere reizen heeft hij een uitgebreid netwerk opgebouwd. Bovendien heeft hij door de huwelijken van zijn broers en zusters veel familieleden in de Europese vorstenhuizen en andere hoge kringen. Hierdoor kan hij politiek effectief optreden bij allerlei onderhandelingen. Hij wil de betrekkingen met Frankrijk en Rusland verbeteren om zo een tegenwicht te kunnen vormen tegen de Duitse expansiedrang. Edward weet door zijn goede kennis van Frankrijk en de Franse taal bij te dragen aan de vorming van de "Entente Cordiale"; het bondgenootschap van Frankrijk en Groot-Brittannië. De vijandschap tussen keizer Wilhelm II van Duitsland en Edward, oom en neef, is een extra reden voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.
Tijdens zijn regering speelt de nieuwe sociale wetgeving een belangrijke rol. In 1902 komt de onderwijswet tot stand, waarbij de subsidiëring van het middelbaar onderwijs wordt geregeld. Ook zorgt de liberale regering voor betere wetgeving voor kinderen & ouderen en voor de gezondheidszorg. Dit zorgt wel voor de nodige geld-problemen die door de hogere belastingen tot een crisis leiden.
Edwards korte regering is, ondanks zijn kleurrijk te noemen persoonlijke leven en de twijfels die zijn moeder over hem heeft, een succes.
Edward, veel te zwaarlijvig en een fanatiek roker, sterft in 1910 aan een hartaanval en wordt begraven in Windsor Castle. Zijn tweede zoon volgt hem op als George V.
Edward is vooral via zijn moeder en schoonvader verwant met zeer veel andere Europese monarchen en staat bekend als de "oom van Europa". Wilhelm II van Duitsland, Nikolaj II van Rusland, Alfons XIII van Spanje en Charles Edward van Saksen-Coburg-Gotha zijn neven van hem. Haakon VII van Noorwegen is zijn schoonzoon, Georgios I van Griekenland en Frederik VIII van Denemarken zwagers. Albert I van België, Manuel II van Portugal en Ferdinand van Bulgarije zijn ook familie. (Bron: WP).
- Vader:
Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg, zn. van Ernst I van Saxe-Saalfeld-Coburg en Luise Dorothea van Saksen-Gotha, geb. in 1819, ovl. (ongeveer 42 jaar oud) te Londen in 1861, tr. (resp. ongeveer 20 en 20 jaar oud) op zaterdag 23 nov 1839.
- Moeder:
Victoria van Engeland van Hanover, dr. van Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland en Victoria van Saxen-Saalfeld-Coburg, geb. te Londen op maandag 24 mei 1819, opvolger van koning Willem IV, als koningin v.h. Ver. Koninkrijk op dinsdag 20 jun 1837, ovl. (81 jaar oud) te Isle of Wight [Gbr] op dinsdag 22 jan 1901, begr. Winsor Castle.
| |
tr. (resp. ongeveer 21 en ongeveer 19 jaar oud) in 1863
met
Alexandra Caroline Marie van Denemarken, dr. van Christian IX van Oldenburg Denemarken en Louise Wilhelmina van Hesse-Cassel, geb. in 1844.
Uit dit huwelijk 6 kinderen:
Dossier:
Aantekeningen bij Alice Maud Mary van Groot Brittannië en Ierland.
Ze draagt als titels: Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Alice van het Verenigd Koninkrijk, Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Ludwig van Hessen en aan de Rijn en Hare Koninklijke Hoogheid De Groothertogin van Hessen en aan de Rijn.
Alice van Saksen-Coburg en Gotha (Auteur Franz Xaver Winterhalter). Bron: GUI.
Prinses Alice van het Verenigd Koninkrijk. (Auteu onbekend. Bron: GUI).
- Vader:
Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg, zn. van Ernst I van Saxe-Saalfeld-Coburg en Luise Dorothea van Saksen-Gotha, geb. in 1819, ovl. (ongeveer 42 jaar oud) te Londen in 1861, tr. (resp. ongeveer 20 en 20 jaar oud) op zaterdag 23 nov 1839.
- Moeder:
Victoria van Engeland van Hanover, dr. van Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland en Victoria van Saxen-Saalfeld-Coburg, geb. te Londen op maandag 24 mei 1819, opvolger van koning Willem IV, als koningin v.h. Ver. Koninkrijk op dinsdag 20 jun 1837, ovl. (81 jaar oud) te Isle of Wight [Gbr] op dinsdag 22 jan 1901, begr. Winsor Castle.
| |
tr.
met
Ludwig IV van Hessen-Darmstadt, zn. van Karl Wilhelm van Hesse en van Rijn en Maria Elisabeth Karoline Victorie van Pruisen, geb. te Darmstadt, Dld. in 1837, ovl. (ongeveer 55 jaar oud) te Darmstadt, Dld. in 1892.
Uit dit huwelijk 7 kinderen:
Dossier:
Beatrice Mary Victoria Feodore van Groot Brittannië
Beatrice Mary Victoria Feodore van Groot Brittannië, geb. op dinsdag 14 apr 1857, ovl. (87 jaar oud) op donderdag 26 okt 1944.
- Vader:
Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg, zn. van Ernst I van Saxe-Saalfeld-Coburg en Luise Dorothea van Saksen-Gotha, geb. in 1819, ovl. (ongeveer 42 jaar oud) te Londen in 1861, tr. (resp. ongeveer 20 en 20 jaar oud) op zaterdag 23 nov 1839.
- Moeder:
Victoria van Engeland van Hanover, dr. van Edward Augustus van Groot Brittannië en Ierland en Victoria van Saxen-Saalfeld-Coburg, geb. te Londen op maandag 24 mei 1819, opvolger van koning Willem IV, als koningin v.h. Ver. Koninkrijk op dinsdag 20 jun 1837, ovl. (81 jaar oud) te Isle of Wight [Gbr] op dinsdag 22 jan 1901, begr. Winsor Castle.
| |
tr.
met
Henry Maurice van Battenberg, geb. in 1858, ovl. (ongeveer 38 jaar oud) in 1896.
Uit dit huwelijk een dochter:
Aantekeningen bij Friedrich III van het Germaanse Rijk.
Frederik II van het Germaanse Rijk.
Frederik Willem Nicolaas Karel, Duits: Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl (Potsdam, 18 oktober 1831 - aldaar, 15 juni 1888), uit het Huis Hohenzollern, is van 9 maart tot 15 juni 1888 als Frederik III (Duits: Friedrich III.) keizer van het Duitse Rijk en koning van Pruisen.
Zijn leven.
Frederik Willem (zoals hij voor zijn troonsbestijging bekendstond) is de zoon van Wilhelm I en Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach, een dochter van groothertog Karel Frederik. Hij treedt in 1858 in het huwelijk met prinses Victoria van Saksen-Coburg-Gotha, een dochter van koningin Victoria. Zij heeft een grote invloed op haar echtgenoot.
Met de dood van zijn oom Frederik Willem IV wordt Frederik Willems vader in 1861 koning en hijzelf kroonprins.
Frederik geldt als de "liberale hoop" van Duitsland, een gezindheid die zijn positie in het conservatieve Pruisen bemoeilijkte. Hij heeft een slechte relatie met zijn vader Wilhelm I, diens kanselier Otto von Bismarck en zijn eigen oudste zoon, de sterk door Bismarck beïnvloede latere Wilhelm II. Er wordt nog steeds gespeculeerd of Frederik, als hij langer aan de macht was gebleven, of eerder de troon had kunnen overnemen van zijn conservatieve vader, de geschiedenis van de monarchie, het keizerrijk en later de wereld een andere koers had kunnen geven.
Frederik is bijna koning geworden van Pruisen in 1862 als zijn vader dreigt met aftreden omdat het Pruissische parlement zijn legerhervormingsplannen niet goedkeurt. Na lang aarzelen besluit Wilhelm niet af te treden en benoemt Wilhelm tevens Bismarck tot minister-president om de constitutionele crisis op te lossen. Hierna volgt het land een conservatieve koers en Frederik schikt zich schijnbaar in zijn rol. Hij bekleedt hoge commandoposten in de Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog (1866) en de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871). Hij wordt in 1871 met een bijzonder Grootkruis van het IJzeren Kruis en de Orde "Pour le Mérite" onderscheiden.
Critici van Frederik beweren dat zijn liberale opvattingen hoofdzakelijk van zijn vrouw afkomstig zijn en dat hijzelf herhaaldelijk blijft zwalken tussen conservatisme en progressievere opvattingen. Ook verwijten liberale critici hem dat hij zijn kinderen en vooral latere kroonprins Wilhelm geen liberalere opvoeding heeft gegeven. Het is trouwens helemaal niet zeker of een langer regerende liberale Frederik in zijn eentje veel aan de status quo had kunnen veranderen. De bestuurlijke elite van het land is door en door conservatief en voor minder autoritaire geluiden is aanvankelijk weinig ruimte hoewel dit na het vertrek van Bismarck wel enigszins verandert.
Kroonprinses Victoria van Pruisen, op een portret van Franz Xaver Winterhalter (Bron: Wikepedia).
In 1887 openbaart zich bij de kroonprins, die een zware roker is geweest, keelkanker. Conflicten tussen zijn Duitse en Engelse artsen maken een adequate behandeling, voorzover in die tijd beschikbaar, onmogelijk en als Frederiks strottehoofd uiteindelijk operatief wordt verwijderd is de kanker al uitgezaaid. Frederik kan na de operatie niet meer spreken en als hij na de dood van zijn vader de troon bestijgt (9 maart 1888), is hij reeds terminaal ziek en 99 dagen later sterft hij. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Wilhelm II.
Nummering.
Frederik Willem noemt zich zowel in zijn hoedanigheid van koning van Pruisen als in die van Duits keizer Frederik III. Aanvankelijk heeft hij zich in aansluiting op de telling van de keizers van het Heilige Roomse Rijk Frederik IV willen noemen (Frederik III regeert 1452-1493), maar Bismarck ontraadt hem dit. Hierop besluit hij met de naam Frederik III aan te knopen bij de nummering van de koningen van Pruisen (Frederik II de Grote regeert 1740-1786).
Onderscheidingen.
Op 24 augustus 1874 wordt Frederik in de Nederlandse Militaire Willems-Orde opgenomen. Aanleiding is, zo blijkt uit de inscriptie "Wilhelm III. König der Niederlande / bei der Vermählung der Prinzessin Marie von Preussen / und Prinz Heinrich der Niederlande. / Potsdam, am 24. August 1878." op zijn in Berlijn in het Zeughaus bewaarde ster, een dynastiek huwelijk.
- Vader:
Wilhelm I van het Germaanse Rijk, zn. van Frederik Willem III van Pruisen en Louise Augusta Wilhelmina Amalia van Mecklenburg-Strelitz, geb. in 1797, ovl. (ongeveer 91 jaar oud) in 1888, tr.
tr. (resp. ongeveer 26 en 16 jaar oud) op dinsdag 19 mei 1857
met
Victoria Adelaide Marie Louise van Saksen-Coburg-Gotha, dr. van Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg en Victoria van Engeland van Hanover, geb. op zaterdag 21 nov 1840, keizerin van Duitsland vanaf vrijdag 9 mrt 1888, ovl. (60 jaar oud) op maandag 5 aug 1901. | |
Aantekeningen bij Victoria Adelaide Marie Louise van Saksen-Coburg-Gotha.
Kroonprinses Victoria van Pruisen, op een portret van Franz Xaver Winterhalter (Bron: Wikepedia).
Prinses Victoria Adelheid Maria Louisa, Princess Royal (Londen, 21 november 1840 – Kronberg im Taunus, 5 augustus 1901), is het oudste kind en dochter van Koningin Victoria en haar prins-gemaal Albert. Ze krijgt de titel Princess Royal van het Verenigd Koninkrijk in 1841. Ze wordt Duits keizerin en koningin van Pruisen door haar huwelijk met de latere Duitse keizer Frederik III. Na de dood van haar man op 15 juni 1888 wordt Victoria beter bekend als Keizerin Frederik (in het Duits: Kaiserin Friedrich).
Leven tot haar huwelijk.
Victoria wordt geboren op 21 november 1840 in Buckingham Palace, te Londen. Haar moeder is de toenmalige regerende Britse monarch, koningin Victoria. Zij is de enige dochter van Prins Edward Augustus, hertog van Kent en diens vrouw Victoria van Saksen-Coburg-Saalfeld. Victoria's vader is Prins Albert van Saksen-Coburg en Gotha. De overgrootouders van Victoria aan moedersvaderskant zijn koning George III van het Verenigd Koninkrijk en diens vrouw koningin Charlotte van Mecklenburg-Strelitz. Haar grootouders aan vaderskant zijn hertog Ernst I van Saksen-Coburg en Gotha en diens vrouw hertogin Louise van Saksen-Gotha-Altenburg. Ze wordt gedoopt in de Troonzaal van Buckingham Palace op 10 februari 1841 door de aartsbisschop van Canterbury, William Howley. Haar meters en peters zijn, koningin Adelheid van Saksen-Meiningen de vrouw van wijlen koning Willem IV, Leopold I, koning der Belgen, de Hertog van Saksen-Coburg en Gotha, de hertog van Sussex, de hertogin van Gloucester en haar grootmoeder aan moederskant de hertogin van Kent.
Als dochter van de vorstin, wordt Victoria automatisch een Britse Prinses en staat ze bekend als Hare Koninklijke Hoogheid (Her Royal Highness) beter bekend als HRH De Prinses Victoria (Her Royal Highness The Princess Victoria). Als ze geboren wordt is Victoria de waarschijnlijke troonopvolger voor de troon van het Verenigd Koninkrijk. Dit blijft ze tot aan de geboorte van haar jongere broer Prins Albert, de latere koning Eduard VII op 9 november 1841. In 1841 creëert koningin Victoria haar tot Princess Royal, deze titel wordt sinds 1642 gegeven aan de oudste dochter van de regerende Britse monarch. Vanaf dat moment is Victoria beter bekend als HRH The Princess Royal. Binnen haar familie is Victoria beter bekend als Vicky.
Haar ouders zien nauwkeurig toe op haar opleiding. Ze krijgt privé-onderwijs in Grieks, Latijn, Frans, Duits, wis- en natuurkunde en geschiedenis. Haar vader geeft haar daarnaast nog onderricht in politicologie en filosofie.
Frederik II van het Germaanse Rijk.
Huwelijk.
In 1851 ontmoet Victoria haar toekomstige man, Prins Frederik Willem van Pruisen (1831–1888), als hij en zijn ouders in Londen zijn op uitnodiging van koningin Victoria en prins Albert, om de opening bij te wonen van de Wereldtentoonstelling. In die tijd is Frederik, oudste zoon van Prins Willem van Pruisen en prinses Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach, tweede in lijn voor de Pruisische troon. In 1855 verlooft het stel zich als Frederik een bezoek brengt aan Balmoral Castle. Victoria is in die tijd pas veertien jaar oud terwijl haar man vierentwintig jaar is.
Op 19 mei 1857 trouwen ze. Het huwelijk wordt uit liefde gesloten, maar heeft ook duidelijke dynastieke kanten. Een versteviging van de relatie tussen het Britse en het Pruisische vorstenhuis wordt aan beide kanten toegejuicht. Alleen de vader van de bruidegom is minder enthousiast. Hij ziet liever dat zijn zoon zal trouwen met een Russische grootvorstin. Augusta, de moeder van Frederik, is dol enthousiast over dit huwelijk. Zij ziet dit als een kans om Pruisen te binden met het veel liberalere Groot-Brittannië. En ook koning Leopold I van België is een groot voorstander van dit huwelijk en heeft al langer het idee gekoesterd dat Frederik zal trouwen met Victoria, dit heeft hij meerdere malen laten weten aan Christian Friedrich, Baron von Stockmar.
Frederik krijgt van zijn vader de titel Majoor-Generaal in het Pruisische leger als cadeautje ter gelegenheid van zijn huwelijk. Vanaf het begin is het huwelijk zeer goed en beide echtlieden zijn zeer op elkaar gesteld. Victoria heeft ook een liberale opvoeding gehad en heeft dezelfde politieke opvattingen als haar man.
Keizerin Victoria.
In 1861, als Frederiks oom Frederik Willem IV stierf en Frederiks vader Wilhelm I de troon bestijgt, worden Frederik en Victoria kroonprins en -prinses. Hun enigszins liberale en in elk geval anglofiele overtuigingen brengen hen regelmatig in conflict met de conservatieve Pruisische minister-president Otto von Bismarck.
In 1864 steunen ze vol overtuiging Pruisen in de Pruisisch-Deense Oorlog. Dit veroorzaakt veel spanning in de Britse koninklijke familie, want de broer van Victoria, Eduard is getrouwd met de Deense prinses Alexandra.
In 1888 overlijdt Frederiks vader en worden Frederik en Victoria keizer en keizerin van het inmiddels verenigde Duitse Rijk. Hun regering zal van korte duur zijn, want de keizer lijdy aan keelkanker. Na slechts 99 dagen op de troon gezeten te hebben, overlijdy hij. Hij wordy opgevolgd door hun zoon Willem. Met hem zsl Victoria ook vanwege haar liberale opvattingen regelmatig in conflict komen.
Bij Victoria wordy in 1899 borstkanker gediagnosticeerd, tijdens een bezoek aan haar moeder die op dat moment in Balmoral Castle verblijfy. In de herfst van 1900 is de kanker al verspreid naar haar rug. Op 5 augustus 1901 sterfy oud-keizerin Victoria op de leeftijd van 60 jaar, op 22 januari van dat zelfde jaar is haar moeder koningin Victoria overleden. Ze wordy bijgezet in de Koninklijke Friedenskirche te Potsdam op 13 augustus 1901. Naast haar ligt haar geliefde man. Ook twee van haar acht kinderen liggen in deze kerk begraven: prins Sigismund en prins Waldemar.
Uit dit huwelijk 8 kinderen:
Dossier:
Aantekeningen bij Wilhelm II (Friedrich Wilhelm Albert Victor( van het Germaanse Rijk.
Willem II, 1859 - 1941 (Bron: Wikepedia).
Friedrich Wilhelm (Willem[1] Viktor Albert (Potsdam, 27 januari 1859 - Doorn, 4 juni 1941), uit het Huis Hohenzollern, is van 1888 tot 1918 de laatste koning van Pruisen en de derde en laatste keizer van het Duitse Keizerrijk.
Familie.
Wilhelm wordt geboren als oudste zoon van de latere keizer Frederik III en diens gemalin Victoria van Saksen-Coburg-Gotha, dochter van de Britse koningin Victoria. Als zodanig is hij een kleinzoon van keizer Wilhelm I, oomzegger van Eduard VII en een neef van George V. Hij is tevens een neef van de tsarina Alexandra Fjodorovna (de vrouw van Nicolaas II). Alexandra is een dochter van de Britse prinses Alice en daarmee een kleindochter van koningin Victoria.
Wilhelm met zijn gezin (Bron: Deutsches Bundesarchiv (German Federal Archive), Bild 146-2008-0152). Original-Aufnahme d. kgl. Hofphotogr[aphen] J. C. Schaarwächter, Berlin 1896)
Kronprinz Friedrich Wilhelm *6.5.1882 Kaiserin Augusta Victoria *22.10.1858 Prinzessin Victoria *18.9.1892 Prinz Adalbert *14.7.1884 Prinz August Wilhelm *29.1.1887 Kaiser Wilhelm *27.1.1859 Prinz Eitel Friedrich *7.7.1883 Prinz Joachim *17.12.1890 Prinz Oscar *27.7.1888
Jeugd.
Doordat Wilhelm door middel van een tangbevalling ter wereld komt als gevolg van een stuitligging en daarbij zenuwen in zijn schouder worden beschadigd, is hij zijn leven lang licht gehandicapt: zijn linkerarm is zo goed als verlamd en blijft in groei achter ten opzichte van zijn rechterarm. Op de foto rechts tracht hij zijn kleine arm te verbergen door hem vast te houden. Zijn Engelse familie sprak altijd van "Willy's withered arm".
Hij wordt in zijn jeugd gekweld door een minderwaardigheidscomplex. Zijn moeder beschouwt zijn handicap als walgelijk en schandelijk en verkeert tevens in de overtuiging dat hij ook geestelijk niet helemaal in orde zal zijn. Ze onderwerpt de kleine Wilhelm aan een keihard regime van fysieke en intellectuele oefeningen. Ondanks zijn handicap moet hij aan alle activiteiten meedoen en krijgt hij, naast onderworpen te worden aan harde massages en allerlei andere vormen van 19e-eeuwse kwakzalverij, ook elektroshocktherapie. Desondanks gaat hij goed vooruit. Volgens onder meer George V is hij ondanks zijn handicap een opvallend goede schutter - zij het met een aangepast jachtgeweer.
Wilhelm II in het uniform van een Turkse veldmaarschalk (Bron: Wikepedia).
Karakter en persoonlijk leven.
Wilhelm staat ambivalent tegenover het Engelse koningshuis. Hij houdt zielsveel van zijn grootmoeder Victoria, maar heeft een grote hekel aan zijn oom Eduard VII. Hij heeft een mateloze bewondering voor de kracht en macht van het Britse Rijk, maar tevens wordt hij verteerd door jaloezie jegens dit wereldrijk. Dit komt later tot uiting in zijn overspannen vlootpolitiek: Duitsland moet en zal in de toekomst de Britten als zeemacht naar de kroon kunnen steken. Dat dit onvermijdelijk tot politieke spanningen moet leiden ontgaat hem blijkbaar of waarschijnlijker: het interesseert hem niet.
Wilhelm is verlegen, gevoelig en intelligent maar verbergt zijn onzekerheid achter een façade van meedogenloosheid, oorlogszuchtigheid en arrogantie. Recente onderzoeken beweren dat zijn stemmingswisselingen, agressie en botheid ook een gevolg van hersenletsel, ontstaan door zuurstofgebrek bij zijn moeizame geboorte, zouden kunnen zijn geweest.
Op 27 februari 1881 treedt hij in het huwelijk met prinses Augusta Victoria van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg (1858-1921). Hoewel dit aanvankelijk een politiek huwelijk is - Sleeswijk-Holstein is pas sinds 1866 na oorlogen met Denemarken en Oostenrijk deel van het koninkrijk Pruisen en moet dus sterker aan de kroon gebonden worden - wordt het snel gekenmerkt door wederzijds respect en genegenheid van beide echtelieden. Ondanks dit huwelijk doen er echter ook roddels de ronde over Wilhelms appreciatie van het eigen geslacht, met name betreffende zijn vriend Philipp zu Eulenburg (die algemeen bekend staat als biseksueel). Dit kan ook anti-propaganda van tegenstanders zijn geweest want directe bewijzen voor deze aantijgingen zijn nooit geleverd.
Wilhelm is een militarist pur sang en heeft daarmee ook een grote voorliefde voor uiterlijk militair vertoon. Hij heeft vooral een grote passie voor uniformen. Hij heeft verschillende kleermakers in vaste dienst en een speciaal uniform voor elke denkbare gelegenheid. Hij zal zelfs speciaal zijn admiraalsuniform hebben aangetrokken wanneer hij naar de opera Der fliegende Holländer gaat. Het verhaal dat hij dit ook aantrekt als hij naar het aquarium van de Berliner Zoo gaat, is apocrief. Hij hengelt actief naar erekolonelschappen in buitenlandse regimenten om daarmee ook de bijbehorende Engelse, Oostenrijkse, Spaanse, Russische en andere uniformen te verwerven.
Een andere liefhebberij van Wilhelm is de drijfjacht en dan met name het langzaam doodsteken van reeds aangeschoten wilde zwijnen met een speciaal zwaard, de Saufeder. Hij geniet van het applaus dat daarop volgt, hoewel één van zijn hovelingen deze activiteiten eens een "walgelijk en ontaard schouwspel" noemt. Tevens is hij dol op zeilen, heeft hij een heel aardige bariton en componeert hij zelfs een - door de critici matig ontvangen - opera, Der Sang an Aegidia.
Wilhelm kan niet tegen zijn verlies en zijn Generale Staf is er dan ook alles aan gelegen de opperbevelhebber te laten winnen bij de jaarlijkse Kaisermanöver. Het verhaal wil dat hij er een kinderlijk plezier in heeft de stenen aan de ringen om zijn vingers naar binnen te dragen zodat hij anderen bij het handen schudden kan bezeren. Zeker is dat hij in zijn rechterarm zo sterk is dat hij bezoekers bij het handenschudden de tranen in de ogen kan laten springen: dit is zijn manier om iemands karakter op voorhand te testen.
Wilhelm II in marine-uniform (Bron: Wikipedia)
Regeringsstijl.
Bij de dood van Wilhelm I op 9 maart 1888 wordt Wilhelms vader keizer als Frederik III. Frederik heeft echter keelkanker en sterft in juni van datzelfde jaar, zodat Wilhelm als Wilhelm II de troon bestijgt. Wilhelm heeft de dood van zijn vader al zien aankomen en heeft diens hele regeringsperiode van 99 dagen besteedt aan het voorbereiden van zijn eigen keizerschap.
Een werkelijke constitutionele monarchie (zoals in Groot-Brittannië en Nederland) is Duitsland niet: de rijkskanselier is geen verantwoording schuldig aan de Rijksdag doch slechts aan de Keizer zelf en deze heeft het recht de rijkskanselier naar believen te ontslaan. Nog geen twee jaar na zijn kroning ontslaat hij Otto von Bismarck en vervangt hem door graaf Leo von Caprivi. In Wilhelms regeringsperiode zullen er nog zes kanseliers zijn. Geen van dezen is van huis uit politicus; Wilhelm wil de opkomst van een nieuwe sterke man als Bismarck voorkomen om zo zelf de handen vrij te hebben.
Wilhelm staat elke dag om zes uur op om de staatszaken door te nemen, maar gooit officiële documenten en brieven vaak in de prullenbak. Andere zaken leest hij vluchtig en voorziet hij van commentaar dat meestal van weinig competentie getuigt. Hij bemoeit zich weliswaar intensief met de staatszaken maar dit doet het land geen goed: zijn beleid is volstrekt inconsequent en er lijkt geen persoonlijke filosofie achter te zitten. De keizer scheldt en tiert over zaken die hem niet bevallen en gedraagt zich in internationale kwesties uitermate tactloos - hij vergelijkt het Duitse expeditieleger dat in 1900 wordt uitgezonden om mee te helpen de Bokseropstand in China neer te slaan met de horden van Attila de Hun. Hiermee munt hij de benaming die Duitslands vijanden in twee wereldoorlogen zullen gebruiken voor de Duitsers: huns. Hij haalt zich de woede van zijn grootmoeder, koningin Victoria, op de hals door - tijdens de Boerenoorlog, de kant van de Boeren te kiezen.
Wel sticht hij in 1911 het Kaiser-Wilhelm-Institut ter bevordering van de wetenschap wat velen een goede zaak vinden. Na de Tweede Wereldoorlog krijgt dit instituut de naam Max-Planck-Institut.
Keizer Wilhelm droomt bovenal van een eigen Duits koloniaal rijk en een bijbehorende grote zeemacht dat de vergelijking met dat van Groot-Brittannië kan doorstaan. Hij tracht daarom de Duitse marine en koloniale bezittingen uit te breiden. Door zijn weinig subtiele diplomatie jaagt hij de Britten in de gordijnen en deze zoeken naarstig naar bondgenoten. Ze sluiten zelfs een verbond met hun traditionele tegenstander Frankrijk. Door het steeds grotere hoogten bereikende nationalisme en toenemende wantrouwen tegen de Duitsers, o.a. aangewakkerd door de agressieve uitlatingen van keizer Wilhelm, begint in Europa een ware wapenwedloop tussen Frankrijk, Engeland en Duitsland.
Wilhelm II in gala-uniform (1905) (Bron: Wikipedia)
Eerste Wereldoorlog.
Ondanks Wilhelms houding is het moeilijk te zeggen dat hij de Eerste Wereldoorlog heeft opgezocht, hoewel hij ook weinig doet om deze te voorkomen. Duitsland is een alliantie aangegaan met Oostenrijk-Hongarije en Italië (de Triple Alliantie, 1882) en Wilhelm moedigt het harde beleid van Wenen op de Balkan aan. Wilhelm ziet wel in, na de moord op aartshertog Frans Ferdinand in Sarajevo op 28 juni 1914, dat er een oorlog dreigt aan te komen en begint een koortsachtige briefwisseling met zijn neef de Tsaar van Rusland (Lieber Nicky! – Lieber Willy!) om het gevaar te bezweren. Maar tegelijkertijd geeft hij de Oostenrijkers te kennen bij monde van zijn kabinetschef dat ze op de onvoorwaardelijke steun van Berlijn kunnen rekenen. Ook geeft hij de legerstaf toestemming om de door hen aanbevolen voorbereiding voor het Schlieffenplan te beginnen. Tijdens zijn zeilvakantie in Noorwegen in de weken die volgen escaleert de Balkan-crisis tot een Europese oorlog waarbij Duitsland zich geconfronteerd ziet met vijanden aan zowel de oost- als de westgrenzen.
Tijdens de oorlog is hij opperbevelhebber (Oberster Kriegsherr) maar verliest al snel de controle over zijn land en zijn laatste restje populariteit onder de bevolking. Die is trouwens toch al nooit erg groot geweest. Ook al zijn de Pruisen traditioneel trouw aan het koningshuis, men ziet al snel na des keizers aantreden het contrast van de blunderende en hooghartige Wilhelm met de gründliche en intelligente Bismarck die in feite het Keizerrijk gegrondvest heeft. Na enkele van weinig competentie getuigende Dienstbefehle aan zijn commandanten 'bevrijdt' de Pruisische legertop Wilhelm in 1916 van zijn verantwoordelijkheden, wat vrijwel geruisloos gaat, en wordt Duitsland vanaf die tijd feitelijk door een militaire junta bestuurd, bestaande uit Erich Ludendorff, Paul von Hindenburg en andere hoofdzakelijk Pruisische opperbevelhebbers. De keizer heeft nog maar weinig in te brengen hoewel hij zelf meent nog altijd te regeren.
Mausoleum van Wilhelm II van Duitsland in Doorn (Bron: Wikepedia).
Als de oorlog op zijn einde loopt en de Duitse nederlaag duidelijk in zicht komt, smeekt kanselier prins Max van Baden Wilhelm troonsafstand te doen om tenminste de monarchie te redden. De Duitse bevolking is de altijd al impopulaire keizer beu en houdt hem in hoofdzaak verantwoordelijk voor de steeds slechtere thuissituatie. De geallieerde blokkade van Duitsland begint op het eind van de oorlog duidelijk effect te sorteren: aan alle dagelijkse levensbehoeften, en als eerste voedsel, begint ernstig gebrek te komen. Er dreigt een volksopstand of zelfs revolutie naar het voorbeeld van wat er in Rusland gebeurd is waar de Bolsjewieken van Lenin het tsarenrijk van de Romanovs ten val hebben gebracht en de Sovjet-Unie hebben opgericht. De sociaaldemocraten willen deze dreiging voor zijn en van Duitsland een échte constitutionele monarchie maken voor het te laat is, bij voorkeur onder een kleinzoon van de keizer (Wilhelms oudste zoon, kroonprins Wilhelm, is al even weinig geliefd als zijn vader). Wilhelm weigert echter pertinent om af te treden en bezegelt hiermee dan ook het lot van de monarchie. In het najaar van 1918 breekt de gevreesde opstand uit: de Novemberrevolutie.
Wilhelm II met vrouw en dochter in Doorn in maart 1931 (Bron: Deutsches Bundesarchiv (German Federal Archive), Bild 102-11383).
Aftreden en ballingschap.
In de Novemberrevolutie kondigt prins Max op 9 november 1918 het aftreden van de keizer aan. Ook heeft de Generale Staf bij monde van generaal Wilhelm Groener al aangegeven dat het Duitse leger de strijd niet meer kan volhouden en dat de keizer ook niet meer op de gehoorzaamheid van het leger hoeft te rekenen. Wilhelm ziet eindelijk in dat zijn positie hopeloos is geworden (de geallieerden willen hem zelfs arresteren als oorlogsmisdadiger) en kiest tenslotte eieren voor zijn geld. Suggesties om zich dood te vechten wijst hij van de hand als onverenigbaar met zijn positie als hoofd van de Duitse Lutheraanse Kerk. Hij gaat in ballingschap in het neutrale Nederland. Hij laat korte tijd later 'enkele kleinoden' naar Nederland overkomen, persoonlijke bezittingen uit verschillende van zijn Duitse paleizen: genoeg voor 59 wagonladingen.
Tot 1920 woont hij in Kasteel Amerongen, daarna tot zijn dood in Huis Doorn (beide in de provincie Utrecht). De Nederlandse regering weigert hem uit te leveren aan de geallieerden en houdt vast aan haar neutraliteitspolitiek. De geallieerden zijn te oorlogsmoe om een conflict hierover op de spits te drijven. Overigens wil koningin Wilhelmina niets met de ex-keizer te maken hebben, en heeft hem (zover bekend) nooit bezocht in zijn ballingsoord. Haar echtgenoot prins Hendrik en dochter Juliana en diens echtgenoot prins Bernard bezoeken hem wel enige malen. Dit zijn geen officiële ontvangsten door Wilhelm maar 'familiebezoeken': de Oranjes en Hohenzollerns zijn inderdaad aan elkaar verwant, en ook het huis Mecklenburg-Schwerin van prins Hendrik is aan Wilhelms familie verwant.
De ex-keizer houdt zich voortaan vrijwel dagelijks bezig met houthakken waarbij hij persoonlijk de bijl en zaag hanteert. Dit doet hij op een dusdanige schaal dat na verscheidene jaren het oorspronkelijk bosrijke landgoed van Huis Doorn grotendeels ontbost is en op de kapotgeschoten slagvelden uit de oorlog begint te lijken. Met trots laat Wilhelm steeds aan bezoekers zien hoeveel bomen hij per dag kan 'verwerken'. Hoewel de meningen over Wilhelms hobby verdeeld zijn behoudt hij door de dagelijkse lichamelijke inspanning wel tot op hoge leeftijd een goede lichamelijke conditie. Verder besteedt Wilhelm veel tijd aan het schrijven van zijn memoires. Zijn inkomsten bestaan uit de opbrengsten van verscheidene landgoederen in Duitsland en een aardewerkfabriek in Cadinen (nu Kadyny onderdeel van de gemeente Tolkmicko in Polen) die in zijn bezit zijn gebleven - verder blijkt Wilhelm II de gelden die tot zijn beschikking staan handig te kunnen beleggen. Na de dood van Augusta Victoria hertrouwt hij in 1922 met de weduwe prinses Hermine von Schönaich-Carolath, geboren prinses Reuss oudere linie.
In de jaren '30 heeft Wilhelm kortstondig de hoop dat de nazi's de monarchie zullen herstellen. Al snel ziet hij in dat zij de in 1933 verworven macht niet zullen afstaan en zeker niet aan een schim uit het verleden. In 1934 verbiedt Adolf Hitler verder alle monarchistische verenigingen en partijen in Duitsland (evenals alle andere partijen die hij als eventuele concurrenten voor de macht beschouwt) zodat ook voor Wilhelm de laatste hoop voor een herstel van de monarchie voorbij is. Als de Duitse legers Nederland binnenvallen, weigert hij op het aanbod van de Engelsen in te gaan om bij hen asiel aan te vragen zoals veel regeringen van door de nazi's bezette landen doen. Hij wil niet nogmaals "weglopen". Daarbij, zo zal hij gezegd hebben, is hij te zeer aan Doorn gehecht geraakt. Hoewel Wilhelm minachtend neerkijkt op de nazi's en hun ideologie, zendt hij in 1940 wel een gelukstelegram naar Adolf Hitler in verband met diens zege in Frankrijk. Dit gebaar is meer een initiatief van Hermine, die het nazisme meer is toegedaan, en Wilhelm ziet hierin een mogelijkheid de Führer gunstig te stemmen inzake de positie van de adel die in het Derde Rijk steeds meer in het gedrang komt. De nazi's steunen hem echter nog steeds niet. Op bevel van Berlijn wordt het landgoed in Doorn afgegrendeld van de buitenwereld door de Geheime Feldpolizei en de oude keizer wordt een gevangene van zijn eigen landgenoten.
Hermine van Reuss (Bron: Wikepedia).
Overlijden.
Hij sterft op 4 juni 1941 in Doorn aan een longembolie - de Duitse bezetters staan op wacht voor de poorten. Zijn wens om op zijn begrafenis geen hakenkruisen te tonen wordt niet ingewilligd. Hitler laat een reusachtige krans bezorgen: de rouwlinten daaraan waren wel degelijk met dit nazi-symbool getooid. Onder de paar honderd aanwezigen is ook een Nederlandse fotograaf die ondanks de strenge beveiliging een fotoreportage weet te maken.
Hij wordt in eerste instantie bijgezet in de kapel op het landgoed, een jaar later in een door hemzelf ontworpen mausoleum in Doorn. Zijn gebalsemde lichaam rust hier nog steeds (2008), maar zal overeenkomstig zijn eigen wens overgebracht worden naar Duitsland - op voorwaarde dat dit weer een monarchie is.
In de jaren twintig is er nog een vrij grote monarchistische beweging die het koningshuis in ere wil herstellen, maar deze wordt geleidelijk steeds kleiner. Er is tegenwoordig nog steeds een monarchistische beweging in Duitsland, maar heden bijna uitsluitend nog gesteund door de oude Duitse adel. Nu is dit nu nog maar een zeer kleine splintergroep van het Duitse politieke spectrum. Verreweg de meeste andere Duitsers zien een terugkeer naar de monarchie als iets wat geen enkele relevantie meer heeft met de moderne wereld. Het ziet er dus vooralsnog niet naar uit dat Wilhelms laatste wens vervuld zal worden.
Huwelijk en kinderen.
Op 27 februari 1881 treedt hij in het huwelijk met prinses Augusta Victoria van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg (1858-1921). Zij kregen zeven kinderen:.
Frederik Wilhelm Victor August Ernst (1882-1951), kroonprins, gehuwd met Cecilia, dochter van Frederik Frans III van Mecklenburg-Schwerin.
Wilhelm Eitel Frederik "Eitel Fritz" Christiaan Karel (1883-1942), tegenstander van Hitler, gehuwd met Sophie Charlotte, dochter van Frederik August II van Oldenburg.
Adalbert Ferdinand Berengar Victor (1884-1948).
August Wilhelm "Auwi" Hendrik Gunther Victor (1887-1949), NSDAP-lid, SA-Obergruppenführer.
Oscar Karel Gustaaf Adolf (1888-1958), militair, gehuwd met Ina Marie gravin von Bassewitz.
Joachim Frans Humbert (1890-1920), gehuwd met Marie van Anhalt, pleegde in 1920 zelfmoord.
Victoria Louise Adelheid Mathilde Charlotte (1892-1980), gehuwd met Ernst August van Brunswijk.
Het 'keizerlijke paar in Doorn', september 1933. (Bron: Deutsches Bundesarchiv (German Federal Archive), Bild 136-C0805)
Titels.
Wilhelms titels luidden volledig: Duits keizer en koning van Pruisen; markgraaf van Brandenburg; burggraaf van Neurenberg.
graaf van Hohenzollern; soeverein en eerste hertog van Silezië en ook het graafschap Glatz; groothertog van Beneden-Rijn en Posen; hertog van Saksen, Westfalen en Engern, van Pommeren, Lüneburg, Holstein, Sleeswijk, van Maagdeburg, Bremen, Geldern, Kleef, Gulik en Berg en ook de Weneden en Kasjoeben, in Krossen, Lauenburg, Mecklenburg; landgraaf van Hessen en Thüringen; markgraaf van de Ober- en Niederlausitz; prins van Oranje; vorst van Rügen, Oost-Friesland, Paderborn en Pyrmont, van Halberstadt, Münster, Minden, Osnabrück, Hildesheim, van Verden, Kammin, Fulda, Nassau en Moers; vorstelijk graaf van Henneberg; graaf van Mark en Ravensberg, van Hohnstein, Tecklenburg en Lingen, van Mansfeld, Sigmaringen en Veringen en heer van Frankfurt.
Augusta Victoria van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg
Onderscheidingen.
De keizer wordt door koningin Wilhelmina onderscheiden met het Grootkruis in de Militaire Willems-Orde (8 september 1889). Hij draagt ook het Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw (28 juli 1878) en het Grootkruis in de Huisorde van Oranje (4 mei 1905).
De Duitse keizer is het laatste staatshoofd dat de Militaire Willems-Orde "uit beleefdheid" ontvangt. Zijn benoeming in de Huisorde van Oranje hangt samen met een familieband; ook de Pruisische koningen zijn "Prinsen van Oranje". De keizer is met zijn oranje lint van de huisorde zeer ingenomen.
In 1884 benoemt Leopold II van België zijn Duitse collega tot Grootlint in de Leopoldsorde.
Zijn 75 ridderorden en een aantal van zijn overige onderscheidingen staan beschreven op Lijst van ridderorden van Wilhelm II van Duitsland. (Bron: WP).
- Vader:
Friedrich III van het Germaanse Rijk, zn. van Wilhelm I van het Germaanse Rijk en Marie Luise Augusta Catharina van Saksen-Weimar, geb. in 1831, ovl. (ongeveer 57 jaar oud) in 1888, tr. (resp. ongeveer 26 en 16 jaar oud) op dinsdag 19 mei 1857.
| |
- Moeder:
Victoria Adelaide Marie Louise van Saksen-Coburg-Gotha, dr. van Albert Augustus Charles van Saxen-Saalfeld-Coburg en Victoria van Engeland van Hanover, geb. op zaterdag 21 nov 1840, keizerin van Duitsland vanaf vrijdag 9 mrt 1888, ovl. (60 jaar oud) op maandag 5 aug 1901.
| |
tr. (resp. 22 en ongeveer 23 jaar oud) (1) op zondag 27 feb 1881
met
Aantekeningen bij Augusta Victoria van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg.
Augusta Victoria van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg
Augusta Victoria "Dona" Frederika Louise Feodora Jenny (Dolzig, 22 oktober 1858 - Huis Doorn, 11 april 1921), prinses van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg, is, als echtgenote van keizer Wilhelm II, koningin van Pruisen en keizerin van het Duitse Rijk. Ze is de dochter van hertog Frederik van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg en diens gemalin Adelheid van Hohenlohe-Langenburg.
Ze beleeft een rustige jeugd in Dolzig en Kiel, maar moet als Sleeswijk-Holstein na de Duits-Deense Oorlog wordt ingelijfd bij Pruisen en Oostenrijk met haar familie naar Gotha vluchten. Op 14 februari 1880 verlooft zij zich vrij plotseling met de Pruisische prins Wilhelm, zoon en beoogd troonopvolger van kroonprins Frederik Willem en kleinzoon van keizer Wilhelm I. Op 27 februari 1881 trouwen de twee. Het betreft voor Wilhelm hoogstwaarschijnlijk slechts een verstandshuwelijk, daar Augusta Victoria, hoewel zachtmoedig en vriendelijk, geen spoortje intellect bezit en niet als knap geldt. In tegenstelling tot haar echtgenoot, die zijn leven lang heen-en-weer wordt gegooid tussen liefde en haat, heeft ze bovendien een grote hekel aan Engeland.
Nadat Wilhelm in 1888 als Wilhelm II de Duitse troon heeft bestegen, houdt de streng-religieuze keizerin zich voornamelijk bezig met het stimuleren van kerkelijke en sociale doelen - zo laat ze onder andere de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche bouwen - en de opvoeding van haar zeven kinderen. Gedurende de Eerste Wereldoorlog bekommert ze zich om de gewonden en zet ze zich in voor het behoud van de autoriteit van de door haar geadoreerde keizer. Gedurende de Novemberrevolutie houdt zij zich met haar dochter Victoria Louise op in Berlijn. Op de dag dat Wilhelm II zijn abdicatie tekent, voegt zij zich bij hem in zijn Nederlandse ballingschap, hoewel haar gezondheid, door een hartkwaal en bezorgdheid over het lot van haar echtgenote en het vaderland, reeds slecht is.
Na de zelfmoord van haar zoon Joachim in 1920 gaat haar gezondheid nog verder achteruit. Op 11 april 1921 sterft zij in bijzijn van Wilhelm II en haar zoon Adalbert. Voor de keizer, die pas in Nederland een echte band met zijn echtgenote heeft gekregen, is dit een zware slag. Om zijn eenzaamheid te verlichten hertrouwt hij een jaar later met de weduwe prinses Hermine van Schönaich-Carolath. Keizerin Augusta Victoria wordt op 19 april 1921 begraven in de Antikentempel te Potsdam. Meer dan 200.000 Duitsers bewijzen haar de laatste eer.
.
Behalve de stichting van talloze kerken, men noemt haar spottend de "Kirchengustl" oftewel het "kerkgansje", heeft de keizerin weinig sporen nagelaten. In 1906 heeft zij een Damesorde, Het Kruis van Verdienste voor Vrouwen, ingesteld.
(Bron: WP).
tr. (resp. 63 en 34 jaar oud) (2) op zondag 5 nov 1922
met
Aantekeningen bij Hermine (Hermo) van Reuss.
Hermine van Reuss (Bron: Wikepedia).
Hermine van Reuss oudere linie (Greiz, 17 december 1887 - Frankfurt an der Oder, 7 augustus 1947), geboren prinses Reuss zu Greiz en bijgenaamd Hermo, is de dochter van Hendrik XXII, vorst van Reuss oudere linie (1846-1902) en prinses Ida van Schaumburg-Lippe (1852-1891), dochter van Adolf I George van Schaumburg-Lippe.
Al zeer snel na haar huwelijk met prins Johann-Georg von Schönaich-Carolath wordt deze ziek en stierf aan tuberculose, waardoor de prinses de feitelijke leiding heeft over de familiebezittingen in Silezië.
Na de dood van haar echtgenoot in 1920 trouwt de prinses op 5 november 1922 met de in ballingschap levende Duitse keizer Wilhelm II, wiens eerste echtgenote keizerin Auguste Victoria een jaar daarvoor gestorven is.
In de dagelijkse omgang wordt prinses Hermine als keizerin aangesproken, terwijl ze officieel door haar huwelijk 'slechts' prinses van Pruisen is. Daarbij, haar nieuwe bruidegom is zelf niet eens meer keizer: hij heeft in november 1918 troonsafstand gedaan.
Na haar huwelijk verhuist de 28 jaar jongere prinses Hermine met haar drie jongste kinderen naar het ballingsoord, Huis Doorn, van de keizer in Nederland.
Tot aan de dood van Wilhelm II heeft de prinses haar uiterste best gedaan om hem als keizer in Duitsland te herinstalleren. De keizerlijke gelukwensen aan Hitler vanwege zijn overwinning in Frankrijk zijn in feite ook haar werk geweest.
Snel na de dood van de keizer in 1941 keert de prinses terug op haar landgoed in Silezië. Hier verblijft ze tot haar vlucht voor het Rode Leger in 1945. Waarna ze wordt opgenomen door haar jongste zuster prinses Ida von Stolberg-Rossla in de Harz.
Na het einde van de oorlog laat ze zich door het Rode Leger overbrengen naar Frankfurt an der Oder waar ze in een kleine woning onder zware bewaking plotseling overlijdt op 7 augustus 1947.
Tegen haar wens in wordt Hermine bijgezet in de zgn. Antikentempel in het park van slot Sanssouci te Potsdam en niet aan de zijde van de overleden keizer in Doorn.
.
Nakomelingen uit haar eerste huwelijk.
Hans Georg von Schönaich-Carolath (1907-1943).
Georg Wilhelm von Schönaich-Carolath (1909- 1927).
Hermine Hartung, geb. prinses von Schönaich-Carolath (1910- ).
Ferdinand von Schönaich-Carolath (1913-1973).
Henriette Hermine Wanda Ida Luise von Schönaich-Carolath (1918-1972).
Dossier:
Wilhelm I van het Germaanse Rijk
Wilhelm I van het Germaanse Rijk, geb. in 1797, ovl. (ongeveer 91 jaar oud) in 1888.
- Vader:
Frederik Willem III (Friedrich Wilhelm III) van Pruisen, zn. van Frederik Willem II van Pruisen en Frederika Louisa van Hessen-Darmstadt, geb. te Potsdam [Deu] in 1770, ovl. (ongeveer 70 jaar oud) te Berlijn [Deu] in 1840, tr. (resp. ongeveer 23 en 17 jaar oud) op dinsdag 24 dec 1793.
tr.
met
Marie Luise Augusta Catharina van Saksen-Weimar, geb. in 1811, ovl. (ongeveer 79 jaar oud) in 1890.
Uit dit huwelijk een zoon:
Marie Luise Augusta Catharina van Saksen-Weimar
Marie Luise Augusta Catharina van Saksen-Weimar, geb. in 1811, ovl. (ongeveer 79 jaar oud) in 1890.
tr.
met
Wilhelm I van het Germaanse Rijk, zn. van Frederik Willem III van Pruisen en Louise Augusta Wilhelmina Amalia van Mecklenburg-Strelitz, geb. in 1797, ovl. (ongeveer 91 jaar oud) in 1888.
Uit dit huwelijk een zoon:
Margarethe
Margarethe , geb. in 1606, ovl. (ongeveer 55 jaar oud) in 1661.
- Vader:
George van Nassau-Dillenburg1, geb. te Dillenburg [Deu] op zaterdag 1 sep 15621, graaf van Nassau-Beilstein en Nassau-Dilleenburg, ovl. (60 jaar oud) te Dillenburg [Deu] op woensdag 9 aug 1623, tr. (resp. ongeveer 21 en ongeveer 19 jaar oud) (1) in 1584 met Anna Amalia , dr. van Filips IV en Erica van Manderscheid-Virneburg, geb. in 1565, ovl. (ongeveer 40 jaar oud) in 1605. Uit dit huwelijk 14 kinderen, tr. (resp. ongeveer 42 en ongeveer 20 jaar oud) (2) in 1605.
- Moeder:
Amalia van Sayn-Wittgenstein, dr. van Lodewijk I van Sayn-Wittgenstein en Nn, geb. in 1585, ovl. (ongeveer 48 jaar oud) in 1633.
tr.
met
Otto Va Lippe-Brake.
Charlotte Hohenzollern van Pruisen
Charlotte Hohenzollern van Pruisen, geb. in 1798, ovl. (ongeveer 62 jaar oud) te Rusland [Rus] in 1860.
- Vader:
Frederik Willem III (Friedrich Wilhelm III) van Pruisen, zn. van Frederik Willem II van Pruisen en Frederika Louisa van Hessen-Darmstadt, geb. te Potsdam [Deu] in 1770, ovl. (ongeveer 70 jaar oud) te Berlijn [Deu] in 1840, tr. (resp. ongeveer 23 en 17 jaar oud) op dinsdag 24 dec 1793.
tr.
met
Nicholas (Nikolaj) I van Rusland, geb. te Sint Petersburg [Rus] in 1796, ovl. (ongeveer 59 jaar oud) te Sint Petersburg [Rus] in 1855.
Uit dit huwelijk 2 zonen:
Alexandrine (Friederike Wilhelmine) Marie van Mecklenburg-Schwerin
Alexandrine (Friederike Wilhelmine) Marie (Alexandrine (Friederike Wilhelmine) Marie) van Mecklenburg-Schwerin (van Mecklenburg), geb. in 1803, ovl. (ongeveer 89 jaar oud) in 1892.
- Vader:
Frederik Willem III (Friedrich Wilhelm III) van Pruisen, zn. van Frederik Willem II van Pruisen en Frederika Louisa van Hessen-Darmstadt, geb. te Potsdam [Deu] in 1770, ovl. (ongeveer 70 jaar oud) te Berlijn [Deu] in 1840, tr. (resp. ongeveer 23 en 17 jaar oud) op dinsdag 24 dec 1793.
tr.
met
Paul Friedrich van Mecklenburg-Schwerin, zn. van Friedrich Ludwig van Mecklenburg-Schwerin en Elena Romanova van Rusland, geb. in 1800, ovl. (ongeveer 42 jaar oud) in 1842.
Uit dit huwelijk een zoon:
Louise Augusta Wilelmina Amalie Hohenzollern
Louise Augusta Wilelmina Amalie Hohenzollern, geb. in 1808, ovl. (ongeveer 62 jaar oud) in 1870.
- Vader:
Frederik Willem III (Friedrich Wilhelm III) van Pruisen, zn. van Frederik Willem II van Pruisen en Frederika Louisa van Hessen-Darmstadt, geb. te Potsdam [Deu] in 1770, ovl. (ongeveer 70 jaar oud) te Berlijn [Deu] in 1840, tr. (resp. ongeveer 23 en 17 jaar oud) op dinsdag 24 dec 1793.
tr.
met
Frederik Willem Karel van Nassau, geb. in 1797, ovl. (ongeveer 84 jaar oud) in 1881.
Uit dit huwelijk een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Louise | *1828 | | †1871 | | 43 | 1 | 1 |
')}
