Genealogie van NazatenDeVries en anderen
Berend de Vries
in
Genealogie van Melchior Borchart.
Parenteel van Melchior Borchart.
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Berend Borgerts de Vries, geb. te Midwolda [Gr] op vrijdag 3 mrt 1797, landgebruiker te Dielerheide, ovl. (74 jaar oud) te Stapelmoor (Dld) [Deu] op donderdag 16 mrt 1871.

  • Vader:
    Borchert Beerendsz de Vries1, zn. van Berent Borcherts (De Vries) en Bouwina Melcherts (Huninga), geb. te Finsterwolderhamrik, Gem. Finsterwolde voor zondag 10 apr 1768, ged. NH te Finsterwolde [Gr] op zondag 10 apr 1768, woont Ekamperweg 27 Ekamp, woont op een boerenbehuizing met 7.23 ha land, gekocht van zijn ouders Ekamperweg 27 Finsterwolde [Gr] tussen 1701 en 1843, komt voor als landbouwer en als grondgebruiker van 1801 tot 18342, woont in het huis nummer 181, oud 67 jaar voor dinsdag 3 jun 1834, ovl. (minstens 66 jaar oud) vermoedelijk te Ekamp, Gem. Finsterwolde1 (in het BWO wordt vermeld dat hij overleden is te Meerland) op dinsdag 3 jun 18341 's avonds om 11.00 uur1, kerk.huw. (beiden minstens 27 jaar oud) te Finsterwolde [Gr] op zondag 17 jan 1796.
 

tr. (1)
met

Johanna Smit, geb. circa 1803, ovl. (ongeveer 61 jaar oud) te Stapelmoor (Dld) [Deu] op zaterdag 16 jan 1864.

tr. (resp. 67 en 35 jaar oud) (2) te Stapelmoor (Dld) [Deu] op zondag 14 aug 1864
met

Trientje Kampen, dr. van Eve Kampen en Maike Hindrik Alberts, geb. Genoemd wordt elders geboren te ´Beschotenweg´ op dinsdag 20 jan 1829, dienstmeid tge Dielerheide, ovl. (36 jaar oud) te Stapelmoor (Dld) [Deu] op vrijdag 19 mei 1865.

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Tochter*1865 Dielerheide [Deu]    0 0 

tr. (resp. 72 en 38 jaar oud) (3) te Stapelmoor (Dld) [Deu] op zondag 29 aug 1869
met

Sara Smit, dr. van Ontje Smit en Trientje Tholen, geb. te Stapelmoor (Dld) [Deu] op dinsdag 21 jun 1831, ged. te Stapelmoor (Dld) [Deu] op zondag 17 jul 1831, Ze is werkzaam geweest in Diele, waar ze mogelijk ook heeft gewoond.


Bronnen:
1.Doopboek Finsterwolde, Kerkeboek Finsterwolde, Collectie DTB, toeg. 124, van 1763 tot 1811 (dinsdag 3 jun 1834)
2.Burg. Stand (Genlias), S490
3.Geneanet, Henk Wolda., S497
4.Burg. Stand (Genlias), S496
5.Geneanet, Robert Bekkering en Brenda Hofman., S39
Johannes Lodewijk Finck
 
in
Genealogie van NN Hunigue.
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Johannes Lodewijk Finck1, geb. te Groningen [Gr] voor dinsdag 21 mrt 1656, ged. te Groningen [Gr]1 op dinsdag 21 mrt 16561,1.



Aantekeningen bij Johannes Lodewijk Finck.
.
Johannes Lodwijk wordt geboren in de Boteringestraat te Groningen en op 21 maart 1656 gedoopt in de A-Kerk aldaar.



Bronnen:
1.Algemeen Doopboek Kerkelijke gemeente Groningen, RHC GA, Collectie DTB, toeg. 124, Inventarisnr.: 146, van 1640 tot 1657 (dinsdag 21 mrt 1656)
2.De Nederlandse Leeuw (O.D.J.Roemeling); 97:245 (1980, S700

Dossier:

Meinardus Woldring
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Meinardus Woldring1, geb. te Groningen [Gr] (Hij wordt geboren aan de Grote Markt.) voor zondag 16 okt 17741, ged. te Groningen [Gr]1 op zondag 16 okt 17741,1.



Bronnen:
1.Doopboek van Groningen, Martinikerk, Groningen [Gr], tussen 1755 en 1778 (zondag 16 okt 1774 blz. 183)
2.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
3.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Gerhard
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Gerhard 1, geb. te Groningen [Gr] (Geboren aan de Steenstilstraat.) voor zondag 17 feb 1765, ged. te Groningen [Gr]1 (De doop vindt plaats in de Martinikerk.) op zondag 17 feb 17651,1.



Bronnen:
1.Algemeen Doopboek Groningen, Collectie DTB, Toegang 124, van 1755 tot 1778
2.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
3.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Conradus
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Conradus 1, geb. voor zondag 24 apr 1763, ged. te Groningen [Gr]1 (De doop vindt plaats in de Nieuwe Kerk.) op zondag 24 apr 17631,1.



Bronnen:
1.Doopboek, DBT prov. Groningen, Archief: 124, 151, pag. 079v, Nieuwe Kerk, Groningen [Gr], tussen 1755 en 1778 (zondag 24 apr 1763 blz. 79)
2.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
3.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Catharina Sebina
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Catharina Sebina 1, geb. te Groningen [Gr] (Geboren aan de Steenstilstraat.) voor zondag 22 jun 1766, ged. te Groningen [Gr]1 (Gedoopt in de Martinikerk.) op zondag 22 jun 17661,1.



Bronnen:
1.Doopboek, DTB prov. Groningen, Archief: 124, 151, pag. 119, Martinikerk, Groningen [Gr], tussen 1755 en 1778 (dinsdag 20 1766 blz. 119)
2.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
3.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Baroldus Meinardus
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Baroldus Meinardus 1, geb. te Groningen [Gr] (Geboren aan de Grote Markt.) voor vrijdag 1 jan 1773, ged. te Groningen [Gr]1 op vrijdag 1 jan 17731 (Gedoopt in de Martinikerk.)1.



Bronnen:
1.Doopboek, DBT prov. Groningen, Archief: 124, 151, pag. 170v, Martinikerk, Groningen [Gr], tussen 1755 en 1778 (vrijdag 1 jan 1773 blz. 170)
2.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
3.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Jacobus Woldringh
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Jacobus Woldringh, geb. te Groningen [Gr] (Jacobus wordt geboren in de Steenstilstraat.), ged. te Groningen [Gr] (Hij word gedoopt in de A-Kerk,Bron: DTB kerk.gem.Gron, Achr.nr. 124, dl.nr. 151, code 124_151, pag. 022v..) op woensdag 15 jun 1757.



Bronnen:
1.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
2.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Jan
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Jan , geb. te Groningen [Gr] (Winschoterdiep), ged. te Groningen [Gr] (Martinikerk, Bron: DTB kerk. gem. Gron. arch.nr. 124, dl.nr. 151, code 124_151. pag. 31v.) op zondag 30 jul 1758.



Bronnen:
1.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
2.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Jacobus
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Jacobus , geb. te Groningen [Gr] (Hij wordt geboren in de Steenstilstraat.) voor vrijdag 5 sep 1760, ged. te Groningen [Gr] (Hij wordt gedoopt in de Martinikerk.) op zaterdag 6 sep 1760.



Bronnen:
1.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
2.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Sebo van Huininga
in
Parenteel van NN Hunigue.
Parenteel van Tyacko Tiddinga.

Sebo van Huininga, ged. te Groningen [Gr] op vrijdag 10 nov 1769 (DTB kerk. gem. Gron. Arch.nr. 124, Dl.nr. 151, Code 124_151), pag 150v.).



Bronnen:
1.De Nederlandsche Leeuw, DeNedlLeeuw (blz. 36)
2.Doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Beerta, RHC GA, Groninger Archieven, Toeg.nr. 124, inv.nr. 30, folio 55, NH, Nederl. Herv., Beerta [Gr], van 1730 tot 1811

Jacobus Woldringh
Jacobus Woldringh, geb. in 1696, Burgemeester te Groningen [Gr], ovl. (ongeveer 80 jaar oud) in 1776.

tr.
met

Catharina Klugkist, geb. in 1698, ovl. (ongeveer 81 jaar oud) in 1779.

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Jan*1727  †1798  711 9 

Catharina Klugkist
Catharina Klugkist, geb. in 1698, ovl. (ongeveer 81 jaar oud) in 1779.

tr.
met

Jacobus Woldringh, zn. van Johannes (Johan) Woldringh en Elisabeth Helmolt, geb. in 1696, Burgemeester te Groningen [Gr], ovl. (ongeveer 80 jaar oud) in 1776.

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Jan*1727  †1798  711 9 

Johannes Woldringh
Johannes (Johan) Woldringh, geb. te Saaxumhuizen [Gr].

tr. (Elisabeth ongeveer 23 jaar oud) te Noordlaren [Gr] op vrijdag 16 dec 1689
met

Elisabeth Helmolt, dr. van Jacob Luitjes Helmolt en Rensche Louwens, geb. in 1666, ovl. (ongeveer 62 jaar oud) in 1728.

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Jacobus*1696  †1776  801 1 

Elisabeth Helmolt
Elisabeth Helmolt, geb. in 1666, ovl. (ongeveer 62 jaar oud) in 1728.

tr. (ongeveer 23 jaar oud) te Noordlaren [Gr] op vrijdag 16 dec 1689
met

Johannes (Johan) Woldringh, geb. te Saaxumhuizen [Gr].

Uit dit huwelijk een zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Jacobus*1696  †1776  801 1 

Jacob Luitjes Helmolt
Jacob Luitjes Helmolt, geb. te Groningen [Gr], Dominee, ovl. te Scharmer [Gr] op donderdag 5 jan 1696.


Aantekeningen bij Jacob Luitjes Helmolt.
Door Ds. Helmont is een familieregister aangelegd, dat is afgedrukt in de Ned. Leeuw van 1912 folio 362 en 406. Een aantekening daaruit meen ik te mogen aanhalen:.
"1665 Den 9 Januarij zijnde Maandag, 's morgens tusschen 6 en 7 uur isonze zoon PETRUS geboren tusschen twee Comeetsterens, de eerste heeftgeschenen om middernagt met een seer lange staart na Westen en delaatste voor middernagt met een lange staart na Oosten".

tr. te Scharmer [Gr] op donderdag 7 aug 1659
met

Rensche Louwens, dr. van Petrus Louwens en Elisabeth Goerts Ritsema, ovl. te Groningen [Gr] op woensdag 8 mrt 1690.

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Elisabeth*1666  †1728  621 1 

Rensche Louwens
Rensche Louwens, ovl. te Groningen [Gr] op woensdag 8 mrt 1690.

tr. te Scharmer [Gr] op donderdag 7 aug 1659
met

Jacob Luitjes Helmolt, geb. te Groningen [Gr], Dominee, ovl. te Scharmer [Gr] op donderdag 5 jan 1696.


Aantekeningen bij Jacob Luitjes Helmolt.
Door Ds. Helmont is een familieregister aangelegd, dat is afgedrukt in de Ned. Leeuw van 1912 folio 362 en 406. Een aantekening daaruit meen ik te mogen aanhalen:.
"1665 Den 9 Januarij zijnde Maandag, 's morgens tusschen 6 en 7 uur isonze zoon PETRUS geboren tusschen twee Comeetsterens, de eerste heeftgeschenen om middernagt met een seer lange staart na Westen en delaatste voor middernagt met een lange staart na Oosten".

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Elisabeth*1666  †1728  621 1 

Petrus Louwens
Petrus Louwens, geb. circa 1605.

otr. te Groningen [Gr] op maandag 9 sep 1630, tr. (beiden minstens 25 jaar oud) na maandag 9 sep 1630
met

Elisabeth Goerts Ritsema, dr. van Goert Godfridus Ritsema en Jantien Campermans, geb. in 1605, ovl. (ongeveer 61 jaar oud) in 1666.

Aantekeningen bij Petrus Louwens en Elisabeth Goerts Ritsema
In Gruoninga 1958 staat een artikel geschreven over "De kunstschilder Jacob Ritsema" door P.J. Ritsema, Scheveningen. In dit artikel staat, dat Elisabeth weduwe was van Petrus Louwens, waar zij op 9-9-1650 te Groningen in ondertrouw was getreden. Even verderop staat: ELISABETH was vermoedelijk de dochter van GOERT RITSEMA en JANTIEN CAMPERMANS, provinciemeiers op "Zuidwende". Bij haar ondertrouw in 1630 (hier staat dus 1630) treedt GOERT bij haar afwezigheid alsgetuige op." Dit is mogelijk een foutje.

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Rensche  †1690 Groningen [Gr]  1 1 

Elisabeth Goerts Ritsema
Elisabeth Goerts Ritsema, geb. in 1605, ovl. (ongeveer 61 jaar oud) in 1666.

otr. te Groningen [Gr] op maandag 9 sep 1630, tr. (beiden minstens 25 jaar oud) na maandag 9 sep 1630
met

Petrus Louwens, geb. circa 1605.

Aantekeningen bij Petrus Louwens en Elisabeth Goerts Ritsema
In Gruoninga 1958 staat een artikel geschreven over "De kunstschilder Jacob Ritsema" door P.J. Ritsema, Scheveningen. In dit artikel staat, dat Elisabeth weduwe was van Petrus Louwens, waar zij op 9-9-1650 te Groningen in ondertrouw was getreden. Even verderop staat: ELISABETH was vermoedelijk de dochter van GOERT RITSEMA en JANTIEN CAMPERMANS, provinciemeiers op "Zuidwende". Bij haar ondertrouw in 1630 (hier staat dus 1630) treedt GOERT bij haar afwezigheid alsgetuige op." Dit is mogelijk een foutje.

Uit dit huwelijk een dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Rensche  †1690 Groningen [Gr]  1 1 

Goert Godfridus Ritsema
Goert Godfridus Ritsema, geb. circa 1570, 'Provincie meyer' op 'Zuidwende' te Stitswerd, ovl. (ongeveer 76 jaar oud) te Stitswerd [Gr] Stitswerd op Zuidwende op woensdag 21 mrt 1646 21 Marty 1646 overleed op de Zuidwende te Stitswerd Goert 'Ritsema en 25 Oct. 1639 zijne vrouw Jantien Campermans. Volgens Spanheim was hij"Provincie meyer", als zoodanig opgevolgd door zijnen zoon Godfrydus,die in 1653 trouwde met Hindrickje Koens. In 1698 komen Frydus Ritsemaen sijn Huysvrouw op Teijum te Bellingeweer, en komen van Adorp. Ditzullen dezelfde personen zijn.
[3569] ANNO 1646, DEN 21 MARTY, IS GOERT RITSEMA IN DEN HEERE GERUST ENIS ALHYR BEGRAVEN.
N.B. Als GDW, nr. 3568.= (Onder houten vloer).


Aantekeningen bij Goert Godfridus Ritsema.
In 1609 provinciemeijer op Zuidwende te Stitswert.
Volgens Spanheim was hij "Provincie Meyer", als zoodanig opgevolgd doorzijnen zoon Godfrydus, die in 1653 trouwde met Hindrickje Koens.
Spanheim 2 [2. Provinciemeiers GRONINGEN 1632-1719 uit RA Statenarchiefinv. 2658] [Hunsingo].
Stidtwert Warfum Fol:379 vso.
Coert Ritsema op de Zuidwende en Jantijn geb: 134 jucken beneffens nog14 jucken de Poort venne en nog 33 jucken de Doode venne geheetenbedraegende 181 juck:.
AÀ 1648 de soon Godfrijdus Ritsema en Haaske Ritsema broeder en suster.
AÀ 1649 Godfrijdus Ritsema vriegesel allien.
AÀ 1653 get: an Hindrickje.
AÀ 1689 Hero Coens.
AÀ 1698 get: an Aouke.
AÀ 1661 zijn van dese 188 jucken afgegaen 49 juck: en verhuirt als opvolgende post te sien.
Dit verhaal staat ook in het Boerderijenboek: Boerderijen op hetHogeland,.
bij:.
"Heidemaheerd".
Onderdendamsterweg 13,.
9989 TG Warffum.
De boerderij Zuidwende, thans Oud Zuidwenda genoemd, lag aan de oostzijde van de Delthe en was een kloostervoorwerk. Dat wil zeggen, het was bewoond en in gebruik bij de kloosterlingen zelf. Zij bebouwden het land en in beginsel namen zij de ontginning in de Zuiderhorn ter hand enverbeterden de afwateringsmogelijkheden.
Reeds in 1598 is het land groot 134 jukken in gebruik bij een zekereLiesbet, wonende op Zuidwende.
Zij betaalt aan jaarlijkse huur 133 Embder gulden, 10 stuivers en eenvet varken. Deze Liesbet is weduwe van Eepe Ritsema en in 1585 krijgtzij ook in gebruik 14 jukken "Poortvenne" gelegen bij Zuidwende.
In 1610 zijn provincie meiers Coert Ritsema en zijn vrouw JantjenCampermans (overleden 1639).
In 1628 nemen zij ook de 14 jukken "Poortvenne" en 33 jukken "Doodvenne"in gebruik. Zij betalen hiervoor 1000 gulden en dit laatste land ligtaan de westzijde van de Delthe. De 33 jukken "Doodvenne" waren voordien bij de boerderij Asingaheerd in gebruik.
In 1648 zijn de broer en zuster, Godfriedus en Haaske Ritsema debewoners. In 1649 staat Godfriedus alleen te boek en in 1653 trouwt hijmet Hendrikje. In 1650 worden 13 jukken van de "Doodvenne" overgedragen aan Garbrand Thomas, nr. 16.
R.A.II.b.d.13.fol.66. Vonnis Hoofdmannenkamer 1 Febr. 1610. GoertRitsema voordaget van Johan Hendriks van Waarendorp, transport hebbendevan Reinier Eisinghe umme betalinge van eenige boekschulden.
R.A.III.x.25 May 1645. Goert Ritsema draagt over aan zijne kinderen 2versegelde obligatien, ieder groot Duisent car. gl. houdende over de provincie van Stadt Groningen en Ommelanden in dato den 9 en 30 April1629, welke brieven de kinderen meede voor en in plaatse van moederlijke goederen toe diele gevallen binnen.
R.A.IIb.d.13. fol. 66. Vonnis Hoofdmannenkamer 1 Febr. 1610. GoertRitsema voor Jacobs ten Busch en vr. Elisabeth Ritsema sijn ecghtgenote, d'E. Annetie Ritsema wed. van wijlen Jan Jacobs, d'E. Fridus Ritsema ensijn E. Huisvr. Hindrickien Coenes, mitsgaders d'E. Jacob Helmholt envr. Renske Louwes sijn ecghtgenoot deelen de nalatenschap van zall. Hieronimus Ritsema in vijf gelijcke parten ('t zamen monterende 3216car. gl. 12 st.).
De kinderen van Goert Ritsema zijn dus erfgenamen van Hieronimus Ritsema en misschien is deze dan ook een zoon van Elisabeth, weduwe van Eepe Ritsema, de vermoedelijke dochter van Georgius Godefridi. En nu was een zekere Hiweronimus Gotfridus o.a. in 1570 voorkomende alsrentmeester van Johan van Ewsum. Zie Het Geslacht Ewsum, van Mevrouw Hartgerink-Koomans, blz. 182, 202, enz.
Gens Nostra 1957:.
Terugkerende naar" Zuidwende" zien wij dat in 1609 Goert Rifsema optreed als beklemde meier en dat hij in 1626 genoemd wordt met zijn vrouw Jantien.
Blijkens het in 1721 door de provinciale rentmeester Spanheim aangelegde"Staetboek van de Provincie Meijeren" komen Goert Ritsema en Jantjen in1628 eveneens voor als bewoners van "Zuidwende".
Het is jammer dat bij de op last van Spanheim aangelegde kaarten van de verschillende kloosterboerderijen geen kaart van het grondgebied van"Zuidwende" voorkomt. Hierdoor kan geen inzicht verkregen worden in deloop der oude grenzen.
Dat dit verschil aanleiding heeft gegeven is op te maken uit een acted.d. 24 Oct. 1644 waarbij Goert Rifsema aanspraak maakt op bepaalde gronden toebehorende aan de hoveling Jacob Clant op Nijenstein onderZandeweer die deze landen had verkregen van wijlen Melle Broersma endiens echtgenote Clara Rollemans. (Ned. Leeuw 1940 bl. 288 en N.v.h.N.14-8-1954. bl. 7.).
Dat overigens het grondgebied van de boerderij er mocht zijn blijktuit de eerste aantekeningen voorkomende in opgemeld "Staetboek" n.l.
"1628 Goert Ritsema en Jantjen gebr. 134 jukken beneffens nog 14 juk depoortvenne ende nog 33 jukken de doodvenne geheten bedragende 181jukken" en "anno 1659 is dit Land na de Nieuwe Mate groot bevonden 188 jukken en 28 roeden".
Hiervan ging in 1661 49 juk af, zodat de kleinzoon Heere Coens in 1719 138 juk en 28 roeden inhuurde tegen 277 Car. guldens per jaar.
In deel II van het "Staetboek" worden de vaste huren als volgtvermeld:.
"1632 Goert Ritsema als voren betaalt huur 380 gl.
1659 gemeten en groot bevonden 188 jukken en 28 roeden huur 470 gl.
1661 verminderd met 49 juk 346 gl;.
1689 Heere Coens betaalt 's jaars 207 gl. 15 st;.
1719 Heere Coens en Auke ses jaar ingehuurd 277 gl;.
1725 dito 6 jaare;.
1727 Koene Heeres 277 gl;.
1731 cont. ses jaar.
"Boerderijenboek Middelstum-Kantens", blz. 405. Nr. 104.
Oud-Zuidwenda,.
Stitswerderweg 28, Stitswerd.
Oppervlakte:38.33.70 ha, grasland waarvan plm. 1 ha erf en wegen.
Deze boerderij aan de Delthe hoorde vroeger als voorwerk bij hetklooster van Warffum. Een voorwerk wil zeggen dat het land doorkloosterlingen, samen met leken werd geëxploiteerd. In 1595 werd het een provincieplaats, tot 1767. In 1610 werden Goert Ritsma en JantienCampermans (zie grafschrift) meijers, na 1639 Goert als weduwnaar. In1647, na zijn overlijden, werd de zoon Godfridus Ritsema opvolger. Hij trouwde in 1653 met Hendrikje. In dat jaar waren er twee percelen,"Poortvenne" en "Doodvenne", 14 en 23 jukkun groot en gelegen aan deoverzijde van de Delthe bij het bedrijf in gebruik. Van het land dat nu nog bij de boerderij hoort zijn de volgende namen bekend "'t Olle laand;'t houk stuk; 't olle laand achter; 't hoge stuk; bloeme stukje; lutjestuk; lange stuk; mosterd laand; ossestuk; vier boeren houk; lege wier.De wierde, bij de kerk, is omstreeks 1938 afgegraven. In 1689 werden Hero Coenes en Auke Cornelis meijers. Ze kochten de behuizing van deprovincie die deze in datzelfde jaar gekocht had. Ze overleden respectievelijk in 1720 en 1719 (zie huismerk). Hun ongehuwde zoon Coene Heeres kwam toen op het bedrijf. De oppervlakte was van 148 jukken, 181jukken, 188 grazen en 28 roeden geworden. Een andere zoon, Alje Heeres,gehuwd met Hindrikje Jans Woest, werd in 1749 meijer. Ze overleden in1773 en 1770 (zie grafschriften).
Hun zoon Coene Aljes, die nog minderjarig was, werd erfgenaam en zijnvoogden verkochten Zuidwenda in 1782 aan Cornelis Jans en Anje Harms. De plaats werd als volgt beschreven:"..hun behuising bestaande in een binnenhuis, keuken, karnhuis met karnmolen en een grote vriesche schuur,met het regt der vaste en altoosdurende beklemming van 138 grazen en 28r oeden land, met groote Hoven, Cingels en vele vrugt en onvrugdragende geboomten.." In 1804 werd het bedrijf verkocht aan Jacob HindriksKemper en vrouw Aaltje Bartels. Er was toen sprake van zowel groen- als bouwland. Als er toen brand uitgebroken zou zijn op het bedrijf, had menuit de brandkas van Middelstum 2.000,-- kunnen trekken want ook toenkende men al verzekeringen. In 1806 werden Hessel Douwes Mellema en echtgenote Wendel Daniëls de Ruiter meijers. Al vrij snel werd Hesselweduwnaar. Tussen 1825 en 1829 werd hij opgevolgd door Hidde HendricusPesman, gehuwd met Trientje Hessels Mellema. In 1864 werden hun 4 kinderen erfgenamen, van wie in 1868 Hindericus Hiddes, gehuwd met Trijntje Smedema, meijer werd van 50 van de 71 ha. De gezamenlijke erven kochten 19 ha. In 1878 werden Alje Cornelis van Hoorn en echtgenote Oktje Roelfs Elema kopers van de 50 ha, bij publieke veiling. In 1879 werden ze de bewoners, tot 1907. Zoon Cornelis, gehuwd met HielkjeVlieger, woonde tot 1913 op Zuidwenda. In 1920 werd Pieter Boukema,weduwnaar van Aaltje Hijlkema, koper. Hij overleed in 1933. Teeuwes Zwaagman en Aaltje Steenhuis waren bewoners geweest. In 1933 werd Oud-Zuidwenda met plm. 30 ha verkocht aan Wildrik Jan Bos, gehuwd metWiepke Gelderloos, en aan Renger Dojes, gehuwd met Jantje Bleeker. Defamilie Westers kocht 20.60.20 ha en bouwde daarop boerderij nr.103.(Stitswerderweg 26, Stitswerd, Veebedrijf.) Oud-Zuidwenda werd in hetzelfde jaar weer doorverkocht aan Hendrik Meersma, gehuwd met UdomaraMartens, en Geert Postma, gehuwd met Hindrikje Postma. In 1958, 1960 en1964 zijn respectievelijk het voorhuis, de schuur en de hal verbouwd.Ook werd Oud-Zuidwenda (in tegenstelling tot Nieuw-Zuidwenda) omgedoopt in Nooit Gedacht. De boerderij werd voor de derde maal in 1933 verkocht.Koper was ditmaal Pieter Venema, die in 1935 huwde met Trientje Brink.Pieter Been werd medebewoner. In 1938 werd de beklemming op het landafgekocht. In 1951 werd Trientje Brink weduwe, in 1968 overleed ze.Floris Tunnis Venema, ongehuwd, en Hemke Egbert Stiksma, gehuwd met Jantje Been, overleden in 1981, die al medebewoners waren, werdenerfgenamen. In 1974 zijn er 8 ha land bijgekocht die tot 1772 bi jOckemaheerd (nr. 106) hoorden. In de twee tussenliggende eeuwen hebben deze 8 ha bij verschillende boerderijen en bij een kremerij gehoord.
Op Stitswerderweg 28 is nu "Venema-Stiksma Maatschap", 9999 XJStitswerd.
Gens Nostra, october 1957:.
"Zuidwende" en het geslacht Ritsema.
door P.J. Ritsema.
Door vlijt en zegen wordt veel verkregen (gevelsteen op "Nieuw-Zuidwende").
Wanneer men staande op het boomloze, tamelijk hoog boven het maaiveld liggende kerkhof van het Groningse dorpje Stitswerd, de blik zuidwaarts wendt in de richting Onderdendam, ontwaart men, in het vrijwel.
vlakke landschap tussen hoogopgaand geboomte, een naar noord-groningse maatstaven gerekend kleine en eenvoudige boerderij. Het is "Zuidwende".
Gelegen ver van de drukte der hedendaagse verkeerswegen aan het eeuwenoude riviertje de Delthe, welk riviertje in vroegere eeuwen mogelijk het enigste communicatiemiddel tussen de bewoners van "Zuidwende" en de buitenwereld was, straalt het heden ten dage nog een rust uit die weldadig aandoet. Gelegen aan het uiteinde van een 15 minuten lange "rede" ontvangen.
de bewoners alleen bezoek van hen die er beslist moeten zijn. Mogelijk dat het zomerseizoen een enkele visser lokt om tussen het hoge oeverriet zijn geluk te beproeven en dat in de herfst een enkele met suikerbieten beladen schip de Delthe afzakt, doch dit alles vermag de rust niet of slechts voor een wijle te verbreken.
Mag men A.J. v.d. Aa geloven, dan zou hier reeds in 1224 een kloostervan dezelfde naam hebben gestaan echter ook wel St. Anna genoemd,waarover de abt van het klooster "Bethlehem" te Rottum het bestuur had.
Uit het klooster St. Anna zou opgemelde abt in 1224 een monnik hebben doen halen en hem in een onderaardse spelonk hebben doen opsluitenomdat hij zich tegen de kruistochten zou hebben gekeerd.
Veel is hierover reeds pro en contra geschreven, zodat wij ons de moeite om de waarheid hiervan te achterhalen kunnen besparen.
De beschrijving die v.d. Aa geeft, slaat echter niet op detegenwoordige boerderij "Zuidwende", zodat vermoedelijk gegevens betreffende het oude klooster St. Anna door de toenmalige onderzoekers zijn verwisseld met die van de eveneens eeuwenoude boerderij.
De woning van deze boerderij is nog geheel opgetrokken van z.g.n. kloosterstenen terwijl de fundamenten van de schuren van dezelfde steen zijn. Het erf is nog omringd door een brede gracht en vanaf de rede door een daarin geworpen dam zonder toegangshek te betreden. Ook op de smalle strook grond tussen gracht en Delthe kan men op dezelfde wijze komen.
In de voorgevel bevinden zich thans drie ramen. Een daarvan is oorspronkelijk de buitendeur geweest doch na 1900 heeft men de tamelijk brede gang, uitkomende op de dwars- of brandgang, die de woning van de schuren scheidt, laten vervallen en tot slaapkamertjes omgebouwd.
In de daaronder gelegen kelder krijgt men een goede indruk van de hechtheid der fundamenten. Een volgens dezelfde schrijver in 1847 aanwezige steen met het jaartal 1544 in Romeinse karakters, is thans niet meer te vinden. Wel bevindt zich boven de ramen een gevelsteen, maar wat daarop gestaan zal hebben is door de tands des tijds of wel door ondeskundige behandeling uitgewist.
Omtrent de alleroudste geschiedenis van "Zuidwende" of "Zuidwenda"zoals het vroeger geschreven werd, tasten we dus wat de feiten betreft,in het duister. Dat het echter zeer oud moet zijn, staat wel vast.
Reeds in 1503 wordt "Zuijtwende" genoemd als een voorwerk mede verplichttot het onderhoud van de brug over de Delthe te Onderdendam. (H.O. Feith:"Het Groninger beklemrecht", deel II, blz. 553.).
Bij de reductie van 1594 werden zoals bekend de kloostergoederen genaasten kwam "Zuidwende", dat tot dat jaar het eigendom was van deCommanderij Warffum, aan Stad en Lande. Het verband tussen het geslacht Ritsema en "Zuidwende" wordt voor het eerst gevonden in een acte uit dejaren 1580-1585. Zie Jurjen Godefridi, de vader van Elisabeth Godefridi.

tr. (resp. hoogstens 36 en 36 jaar oud) voor 1606
met

Jantien Campermans, geb. 2 1570, ovl. te Stitswerd [Gr] Overleden Stitswerd op Zuidwende.

Uit dit huwelijk 8 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Elisabeth Goerts*1605  †1666  611 1 
2 Haaske Goerts     0 0 
3 Hieronimus (Goerts)     0 0 
4 Ipo Goerts     0 0 
5 Jacob (Goerts)     0 0 
6 Trijntje Goerts     0 0 
7 Godfrijdus Goerts (Frijdus)     0 0 
8 Anna Goerts     0 0 

')}