tr. none
met

Alida Wagt.

Uit deze relatie een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Pietertje	*1876	Noordbroek [Gr]				1	0

Jan Hilgenga
Jan Hilgenga, geb. te Midwolda [Gr] op donderdag 21 jun 1883, Ambtenaar NS, Lid Tweede Kamer, Vakbondsman, Leeuwarden [Fr], Status op dinsdag 5 apr 1921, Status op woensdag 5 dec 1928, Status op woensdag 6 jan 1960, ovl. (84 jaar oud) te Utrecht [Ut] op dinsdag 7 mei 1968.

Aantekeningen bij Jan Hilgenga.
Jan Hilgenga secretaris moderne landarbeidersbond en SDAP Kamerlid, is geboren te Midwolda op 21 juni 1883 en overleden te Utrecht op 7 mei 1968. Hij was de zoon van Hindrik Hilgenga, broodbakker en caféhouder, en Jantje Scholte. Op 12 mei 1911 trad hij in het huwelijk met Paulina Kramer, met wie hij twee dochters kreeg.
Afkomstig uit het orthodox-protestantse Midwolda volgde Hilgenga normaallessen tot onderwijzer in Finsterwolde en Nieuwolda. In Finsterwolde kwam hij in contact met het vrije socialisme dat daar onder de landarbeiders leefde. 'Ik dweepte met het anarchisme en Domela was mijn idool', bekende hij later. Hij leerde er ook zijn toekomstige echtgenote kennen. Na aanvankelijk als klerk-telegrafist bij de Staatsspoorwegen te hebben gewerkt, werd hij commissionair in stro en aardappelen. Hij was correspondent van de Winschoter Courant en Het Volksweekblad en agent van de Holland-Amerika-lijn. Met zijn studievriend Jo Westerling richtte hij in januari 1913 een SDAP-afdeling Midwolda op. Westerling werd voorzitter, Hilgenga secretaris. In hetzelfde jaar leidde hij namens de Nederlandsche Landarbeidersbond te Blijham zijn eerste staking. Eerst als tijdelijk propagandist voor het Oldambt en vanaf 1916 als districtsbestuurder voor Groningen en Drenthe wist hij een groot deel van de Oldambtster landarbeiders los te weken van het vrije socialisme en te winnen voor de moderne vakbeweging. In 1915 kwam hij als eerste socialist in de gemeenteraad van Midwolda.
In 1918 benoemd tot secretaris van de bond, verhuisde hij in 1919 naar Leeuwarden en in 1921 naar Utrecht. Hilgenga was binnen de bond de drijvende kracht, opererend in de schaduw van voorzitter Pieter Hiemstra, op wie de Friese SDAP-afdelingen in hoge mate beslag legden. Hij redigeerde het bondsorgaan Vereenigt U. In zijn rubriek 'Kennis is macht' trachtte hij de veelal ongeschoolde landarbeiders enige ontwikkeling bij te brengen. Als geheelonthouder bestreed hij het drankmisbruik bij hen. Ondanks zijn marxistische overtuiging was hij niet wars van bijbelse symboliek om het gelijk van de moderne bond te betuigen. Hij voerde talloze onderhandelingen voor collectieve arbeidsovereenkomsten en leidde tientallen stakingen. Juist de christelijke landarbeidersbond, waarvan hij de leiders uit Midwolda persoonlijk kende, vond hij vaak tegenover zich. In de crisisjaren verplaatste de klassenstrijd zich meer en meer naar de onderhandelingstafel. Hilgenga betreurde dit niet. Als antwoord op de crisis benadrukte hij de noodzaak tot ordening van de landbouw en tot socialisatie van grond en productiemiddelen. Geordende arbeidsverhoudingen zag hij hierbij als een eerste stap. Communistisch verzet hiertegen beantwoordde hij door het lidmaatschap van de Communistische Partij in Nederland onverenigbaar met dat van de bond te laten verklaren, een lijn die het NVV vervolgens overnam. Hij becritiseerde echter ook het Plan van de Arbeid wegens te sterke gerichtheid op de middengroepen en het ontbreken van een socialistisch perspectief. In de Commissie Reorganisatie Landbouwcrisiswetgeving kwam hij in 1937 met een minderheidsnota. In dat jaar volgde hij Hiemstra op als lid van de Tweede Kamer en het jaar daarop als bondsvoorzitter. In 1939 kreeg hij zitting in de Landbouwcommissie van SDAP en NVV. In de Kamer hield hij zich vrijwel uitsluitend bezig met de belangen van het platteland en van de landarbeiders. Kort voor de Duitse inval voltooide hij het omvangrijke gedenkboek Veertig jaren Nederlandse Landarbeidersbond (Amsterdam 1940). Hilgenga, die zich eerder scherp tegen het fascisme en de boerenprotestbeweging Landbouw en Maatschappij keerde, stond na mei 1940 een politiek van aanpassing voor. Onder indruk van door de bezetter genomen maatregelen ten gunste van de landarbeiders en de inschikkelijkheid van de boeren, overschatte hij de mogelijkheid om op deze manier tot een geordende landbouw te komen. Aan de liquidatie van de confessionele bonden werkte hij van harte mee. Pas op 15 juni 1942 nam hij ontslag als voorzitter. De Ereraad van de SDAP berispte hem in 1945, die van het NVV achtte het hele bestuur medeverantwoordelijk. Hilgenga bedankte voor de Tweede Kamer maar verzette zich heftig toen zijn bond besloot alleen hemzelf en oud-secretaris G. Akkerman van verdere functies uit te sluiten. Als rechtvaardiging schreef hij de brochure De Nederlandse vakbeweging in de branding (mei 1940-mei 1942). Hilgenga bleef echter zijn bond een warm hart toedragen. Hij volgde - scherpzinnig als altijd - de landbouwpolitiek op de voet, adviseerde het bestuur en sprak in 1955 het congres toe. Hij werd lid van de PvdA. Een boek over de historie van het Oldambt heeft hij niet kunnen voltooien. De in de jaren zestig oplevende arbeidersstrijd volgde hij vol belangstelling tot zijn dood in mei 1968.

• Vader:
  Hindrik Hilgenga, zn. van Elzo Jans Hilgenga en Tetje Hindriks Kuiper, geb. te Midwolda [Gr] op dinsdag 9 mei 1843, functie¹, ovl. (61 jaar oud) te Midwolda [Gr] op zaterdag 9 jul 1904, tr. (resp. 27 en 26 jaar oud) te Midwolda [Gr] op woensdag 27 jul 1870.

• Moeder:
  Jantje Scholte, dr. van Johan Gerhard Scholte en Jantje Jans Sportel, geb. te Scheemdermeer [Gr] op vrijdag 2 feb 1844, ovl. (59 jaar oud) te Midwolda [Gr] op maandag 20 jul 1903.

tr. (resp. 27 en 26 jaar oud) te Finsterwolde [Gr] op vrijdag 12 mei 1911
met

Paulina Kramer, dr. van Jan Kramer en Grietje Bughult, geb. te Finsterwolde [Gr] op woensdag 31 dec 1884, Leeuwarden [Fr], Status op dinsdag 5 apr 1921, Status op woensdag 5 dec 1928, Status op woensdag 6 jan 1960, ovl. (73 jaar oud) te Utrecht [Ut] op dinsdag 25 mrt 1958.

Uit dit huwelijk 3 dochters:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Grietje	*1912	Midwolda [Gr]	†1944	Utrecht [Ut]	32	1	0
2	Jantje	*1915	Midwolda [Gr]	†1964	Utrecht [Ut]	48	0	0
3	Aafien	*1919	Leeuwarden [Fr]	†2001	Utrecht [Ut]	81	1	0

Bronnen:

1.	Burg. Stand (Genlias); Gron. Arch.: Aktenr. 13, gem. Scheemda., S277

Dossier:

• Vader:
  Tonnis Woldhuis, zn. van Derk Harms Woldhuis en Aaltje Roelfs Huizing, geb. te Noordbroek [Gr] op dinsdag 29 nov 1842, Molenaar, Status, Status op zondag 1 nov 1931, Status op maandag 1 mei 1933, ovl. (52 jaar oud) te Kielwindeweer op dinsdag 15 okt 1895, tr. (resp. 28 en 26 jaar oud) te Midwolda [Gr] op vrijdag 19 mei 1871.

• Moeder:
  Foktje Hilgenga, dr. van Elzo Jans Hilgenga en Tetje Hindriks Kuiper, geb. te Midwolda [Gr] op zaterdag 28 dec 1844, Status, Status op zondag 1 nov 1931, Status op maandag 1 mei 1933, ovl. (89 jaar oud) te Hoogezand op dinsdag 4 dec 1934, tr. (1) met Harmannus Meijer. Uit dit huwelijk een zoon.

• Vader:
  Tjaard Pijning, zn. van Pieter Hindriks Pijning en Wupke Hindriks Broeze, geb. te Midwolda [Gr] op donderdag 7 jun 1849, Voerman, landbouwer, Midwolda [Gr], Status, ovl. (78 jaar oud) te Midwolda [Gr] op dinsdag 24 apr 1928, tr. (resp. 28 en 22 jaar oud) te Midwolda [Gr] op vrijdag 29 mrt 1878.

• Moeder:
  Jantje Hilgenga, dr. van Elzo Jans Hilgenga en Tetje Hindriks Kuiper, geb. te Midwolda [Gr] op zondag 15 apr 1855, Midwolda [Gr], Status, ovl. (93 jaar oud) te Midwolda [Gr] op zaterdag 28 aug 1948.

• Vader:
  Tjaard Pijning, zn. van Pieter Hindriks Pijning en Wupke Hindriks Broeze, geb. te Midwolda [Gr] op donderdag 7 jun 1849, Voerman, landbouwer, Midwolda [Gr], Status, ovl. (78 jaar oud) te Midwolda [Gr] op dinsdag 24 apr 1928, tr. (resp. 28 en 22 jaar oud) te Midwolda [Gr] op vrijdag 29 mrt 1878.

• Moeder:
  Jantje Hilgenga, dr. van Elzo Jans Hilgenga en Tetje Hindriks Kuiper, geb. te Midwolda [Gr] op zondag 15 apr 1855, Midwolda [Gr], Status, ovl. (93 jaar oud) te Midwolda [Gr] op zaterdag 28 aug 1948.

tr. (27 jaar oud) op zaterdag 22 mei 1920
met

Elsien Kuiper.

• Vader:
  Jan Arends Snijder, tr. none.

• Moeder:
  Zwaante Jans Lutjeboer.

tr. (resp. ongeveer 22 en 25 jaar oud) te Bellingwolde [Gr] op zaterdag 29 sep 1877
met

Antje Hilgenga¹, dr. van Hendrik Jans Hilgenga en Geertje Jans Nieke, geb. te Oudeschans [Gr]¹ op vrijdag 9 jan 1852¹, Onstedderholte, ovl. (53 jaar oud) te Onstwedde [Gr] op woensdag 5 jul 1905.

Uit dit huwelijk 7 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Hendrik	*1878	Bellingwolde [Gr]				1	0
2	Zwaantje	*1880	Bellingwolde [Gr]				1	0
3	Geertje	*1883	Bellingwolde [Gr]				1	0
4	Jantina Hillechiena	*1885	Bellingwolde [Gr]	†1933	Groningen [Gr]	48	1	0
5	Anna	*1887	Bellingwolde [Gr]				1	0
6	Jantje	*1887	Bellingwolde [Gr]				1	0
7	Mina Alberdina	*1894	Bellingwolde [Gr]				1	0

Bronnen:

1.	BS Geboorteregister Bellingwolde, BSG Belling (zaterdag 10 jan 1852 akte 3)

tr. none
met

Elttje Kenter.

Uit deze relatie een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Wicher	*1877	Oude Pekela [Gr]				1	0

• Vader:
  Hindrik Wilts, tr. none.

• Moeder:
  Hebeltje Scheper.

tr. (resp. ongeveer 27 en ongeveer 20 jaar oud) te Wedde [Gr] op woensdag 20 mei 1903
met

Geertje Snijder, dr. van Jan Snijder en Antje Hilgenga, geb. te Bellingwolde [Gr] in 1883.

tr. none
met

Elizabeth Raatjes.

Uit deze relatie een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Fokko	*1886	Bellingwolde [Gr]				1	0

• Vader:
  Albert Jans Luchtenborg, tr. none.

• Moeder:
  Marieke Berends Huizing.

tr. (resp. ongeveer 26 en 20 jaar oud) te Winschoten [Gr] op vrijdag 31 mrt 1854
met

Jantje Hilgenga, dr. van Jacob Jans Hilgenga en Ettjen Edskes Dijksterhuis, geb. te Winschoten [Gr] op dinsdag 31 dec 1833, ovl. (31 jaar oud) te Winschoten [Gr] op woensdag 10 mei 1865.

Uit dit huwelijk 2 dochters:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Alberdina	*1855	Winschoten [Gr]				1	0
2	Etje	*1856	Winschoten [Gr]				1	0

• Vader:
  Helmer Potjer, tr. none.

• Moeder:
  Jacomina Bijze.

tr. (resp. ongeveer 23 en ongeveer 22 jaar oud) te Winschoten [Gr] op woensdag 24 jul 1878
met

Etje Luchtenborg, dr. van Jan Luchtenborg en Jantje Hilgenga, geb. te Winschoten [Gr] in 1856.

tr. none
met

Grietje Mulder.

Uit deze relatie een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Harmke	*1866	Onstwedde [Gr]	†1947	Onstwedde [Gr]	80	1	2

• Vader:
  Reint Hilgenga, zn. van Klaas Jans Hilgenga en Harmina Reint Reints, geb. te Onstwedde [Gr] op dinsdag 12 mrt 1861, Status, ovl. (86 jaar oud) te Onstwedde [Gr] op vrijdag 18 jul 1947, tr. (resp. 31 en 25 jaar oud) te Onstwedde [Gr] op donderdag 16 jun 1892.

• Moeder:
  Harmke Kroeze, dr. van Jan Kroeze en Grietje Mulder, geb. te Onstwedde [Gr] op zaterdag 29 dec 1866, Bakker, landbouwer, Status, ovl. (80 jaar oud) te Onstwedde [Gr] op donderdag 27 mrt 1947.

tr. (resp. 30 en 28 jaar oud) te Onstwedde [Gr] op zaterdag 9 mei 1925
met

Maria Borcherts, geb. te Onstwedde [Gr] op woensdag 17 jun 1896, Status, Status op maandag 27 jul 1953, Status op donderdag 27 sep 1962.

Uit dit huwelijk 5 kinderen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Harmke	*1925	Onstwedde [Gr]				1	0
2	Albert	*1927	Onstwedde [Gr]				0	0
3	Grietje	*1929	Onstwedde [Gr]				1	0
4	Reint	*1930	Onstwedde [Gr]	†2004	Winschoten [Gr]	73	1	0
5	Wubbe	*1933	Onstwedde [Gr]	†1945	Onstwedde [Gr]	11	0	0

• Vader:
  Klaas Hilgenga, zn. van Jan Hilgenga en Grietje Hilvers, geb. te Onstwedde [Gr] op donderdag 11 jul 1872, Landbouwer, Status, Status op woensdag 9 mei 1934, Status op dinsdag 23 apr 1940, ovl. (71 jaar oud) te Nieuwe Pekela [Gr] op zaterdag 27 nov 1943, tr. (resp. 31 en 23 jaar oud) te Nieuwe Pekela [Gr] op donderdag 19 mei 1904.

• Moeder:
  Sijtske Meekma, dr. van Klaas Sjoerds Meekma en Grietje Piers Tilman, geb. te Ferweradeel op zaterdag 14 mei 1881, Status, Status op woensdag 9 mei 1934, Status op dinsdag 23 apr 1940.

• Vader:
  Jan Huisman, tr. none.

• Moeder:
  Annechien Jans Mulder.

tr. (resp. ongeveer 25 en 20 jaar oud) te Midwolda [Gr] op vrijdag 20 apr 1888
met

Tetje Hilgenga, dr. van Klaas Smit en Diena Hilgenga, geb. te Midwolda [Gr] op zondag 15 sep 1867.

tr. none
met

Annechien Jans Mulder.

Uit deze relatie een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Jan	*1863	Blijham [Gr]				1	0

tr. (resp. 40 en 31 jaar oud) te Onstwedde [Gr] op donderdag 13 jun 1940
met

Hillechien Hilgenga, dr. van Klaas Hilgenga en Sijtske Meekma, geb. te Nieuwe Pekela [Gr] op maandag 17 mei 1909, ovl. (80 jaar oud) te Assen [Dr] op vrijdag 8 dec 1989.

tr. none
met

Klaassien Ploeger.

Uit deze relatie een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Eefke	*1880	Finsterwolde [Gr]	†1904	Winschoten [Gr]	23	1	1

tr. none
met

Grietje Bughult.

Uit deze relatie een dochter:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Paulina	*1884	Finsterwolde [Gr]	†1958	Utrecht [Ut]	73	1	3

')}