Dobben, kolken en eendenkooien zorgen samen met onder meer wierden en slaperdijken voor een fraaie afwisseling in het open agrarische landschap van Noord Groningen. De landschapselementen verwijzen naar de ontwikkelingsgeschiedenis van de streek. Niet alleen zijn ze landschappelijk en cultuurhistorisch van belang, ook flora en fauna varen er wel bij. Open water, met een oeverzone van riet, moerasplanten en bijvoorbeeld enkele struiken, vormt een ideaal leefgebied voor water- en moerasvogels, amfibieën en insecten. Zo is In 1999 in de gemeente De Marne een inventarisatie uitgevoerd naar het voorkomen en de onderhoudstoestand van 65 zogenaamde puntvormige natte landschaps-elementen, waaronder twaalf kolken, 34 dobben, twee eendenkooien en een aantal voormalige zeearmen.
Bij 40 procent van deze natte landschapselementen blijkt enige vorm van onderhoud nodig voor het behoud en de versterking van hun natuurlijke en cultuurhistorische waarden. Hiervoor is een herstelplan opgesteld. In 2002 en 2003 zijn in de gemeente De Marne vijftien kolken en dobben hersteld of nieuw gegraven. De (herstel)werkzaamheden zijn uitgevoerd door Landschapsbeheer Groningen. Wierde & Dijk heeft een sleutelrol gespeeld bij het benaderen van de landeigenaren en het overleg over de afwikkeling. Na het herstel zijn de kolken en dobben niet opengesteld voor publiek, omdat dat tot teveel nadelen leidt voor de landeigenaren.
Wat is een dobbe Een dobbe is een gegraven poel voor drink- of bluswater, vaak ook in gebruik als drinkplaats voor het vee. De naam is ook in andere provincies bekend, maar komt specifiek in Groningen, Drenthe en Friesland veel voor. In het kweldergebied gelegen dobbes zijn omgeven door een kade waardoor ze tevens als hoogwater vluchtplaats dienst kunnen doen. Ze hebben vaak een lange geschiedenis, ook op wierden zijn ze al gegraven. Een Gronings gezegde luidt: Hai het oet dob dronken, wat betekent: Hij weet wat er in de wereld te koop is.Veel dobbes hebben hun functie als reservoir voor bluswater verloren en zijn dan ook gedempt. Het dorp Zuidlaren heeft nog een branddobbe of 'braandkoele' op de grote brink. Het eveneens Drentse dorp Dwingeloo heeft oorspronkelijk elf dobbes gekend. Van de drie op de brink is alleen De Riete nog aanwezig. De Grote Dobbe van het vroegere dorp Zoetermeer in Zuid-Holland maakt nu prominent deel uit van een winkelcentrum in deze stad.In Zeeland wordt een buitendijks gelegen kolk met een ringwal een hollestelle genoemd.
Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorgvuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten Hoogeveen, 20 okt. 2009
|
|||||||||||||
