De Petruskerk van Woldendorp in de verkoop
Commotie in het dorp
Dronefoto van de kerk met rechts het dorp Woldendorp. Foto: ©Jur Kuipers, 2022.
De 13e-eeuwse kerk op een kavel van 4730 vierkante meter wordt in de week van 2 september 2024 te koop gezet. De makelaar, Reliplan, die kerken en o.a. kloosters aanbiedt om er bijvoorbeeld een woning van te maken, geeft aan dat het object geschikt zou zijn om seniorenwoningen naast de kerk te bouwen. Echter, de kerk staat op een eeuwenoude wierde en rond de kerk liggen oude graven en grafzerken. Kan dat zomaar? Op dit moment is de kerk in handen van een Amsterdamse investeerder. De tekst op de pagina van Reliplan liegt er aanvankelijk niet om: “Wellicht woonzorg waarvan de kerk onderdeel is? Senioren woningen met de kerk als middelpunt? Er is ruimte genoeg!” Dit schrijft regioadviseur Noord-Nederland Wilt Meendering van Reliplan. Volgens hem, zo lezen we, is er naast de kerk plaats voor zes tot acht woningen.
Al vrij snel doen er veel geruchten de ronde. De Amsterdamse investeerder blijft alsnog onbekend, maar boze tongen beweren dat hij contacten zou hebben met de porno industrie. Een pornobedrijf in de kerk? Een pornostudio voor het maken van pornofilms?
Dit is vloeken in de kerk.
De pers duikt er van alle kanten op. Zelfs in landelijke bladen komt de verkoop ter sprake. Ook op de televisie wordt de verkoop onder meer besproken op RTV Noord en in Hart van Nederland. Erfgoedvereniging Heemschut maakt zich grote zorgen. Er wordt aanvankelijk de suggestie gewekt dat je daar zomaar kunt gaan wonen, in de kerk of op het terrein. Landschappelijk is het van grote waarde en zowel de wierde als de kerk zijn cultureel erfgoed. Bovendien mag je in een wierde niet zomaar gaan graven en de graven en eeuwenoude grafzerken gaan verwijderen.
Te koop: de kerk van Woldendorp. Rijksmonument uit de 13de eeuw, op een kavel van bijna vijfduizend vierkante meter. Met weids uitzicht over de weilanden rondom het dorp.
Als bekend wordt dat de kerk is gekocht voor € 10.000 en nu in de verkoop staat voor maar liefst € 495.000 k.k. is Woldendorp helemaal in rep en roer. Waarom is de kerk niet overgedaan aan de Stichting (Oude) Groninger Kerken? Dan zou het kerkje mogelijk gebruikt kunnen worden voor lezingen of het maken van (passend) muziek en publieke bijeenkomsten. Mogelijk zouden er dan bij tijd en wijle nog kerkdiensten gehouden kunnen worden. Dat de kerk niet in het bezit is gekomen van de Stichting ligt mogelijk in het feit dat zij niet kunnen betalen voor een overdracht, maar daarbij zelfs een soort van bruidsschat vragen voor toekomstig onderhoud en dat geld heeft de Hervormde kerk niet. Dat de Amsterdammer € 10.000 op tafel legt, is alleen maar mooi meegenomen.
Om iets met de kerk te gaan doen is een hele procedure nodig. De gemeente zal advies moeten vragen bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, waarbij niet alleen de historische waarde telt, maar ook een landschappelijk belang een rol speelt. Wat ligt de kerk daar nu nog prachtig op de wierde in het landschap aan de rand van het dorp.
Het Dagblad van het Noorden schrijft:
“Wie de foto’s bekijkt ziet gelijk: bouwen rondom de Petruskerk zou het rijksmonument ernstige schade toebrengen. Uit de vele verontwaardigde reacties online blijkt dan ook dat Heemschut Groningen niet de enige is die zich zorgen maakt. Niet de verkoop zelf leidt tot zorgen, maar het ogenschijnlijke gebrek aan visie op het erfgoed. Een eerlijke verkoop betekent hier een helder kader van wat wel en niet kan op deze plek. Vanwege de rijksmonumentale status is dat waarschijnlijk beperkter dan de advertentie doet voorkomen.”
Intussen heeft Reliplan het verhaal over de kerk en de mogelijkheden behoorlijk aangepast, al hebben ze het wel aangedurfd om alvast tekeningen te maken met betrekking tot mogelijke aanpassingen en verbouwingen. Wat de bestemming betreft staat het nu als ‘maatschappelijk’ weergegeven. Wil je daar meer van zien. Dat kan gewoon op de website van Reliplan.nl.
Inmiddels heeft de Stichting Landschap Oldambt ook van zich laten horen. Op Reliplan staat aanvankelijk zelfs dat de kerk ook ingericht zou kunnen worden als zwembad. Daarover zegt deze stichting op regioonline.nl: “Een volslagen absurd idee om een ijkpunt in het Groninger landschap zo te bederven. Wij zullen ons met hand en tand verzetten tegen ‘deze vorm van verloedering’ van het aanzien van het Groninger landschap.” Dat plan is echter niet meer terug te voeren naar een tekst op Reliplan.nl. Het is een verhaal dat teruggaat naar een bericht van de gemeente Heerlen waar in december 2023 een plan wordt besproken om daar een zwembad in een kerk te bouwen. Op regioonline.nl wordt de kerk nu genoemd als een “koopje met een dure zorgplicht en monumentale beperkingen". Zij schrijven:
Van de Ruit van Reliplan bevestigt dit. “De huidige eigenaar heeft destijds de Petruskerk in Woldendorp blijkbaar spotgoedkoop kunnen bemachtigen, omdat de toenmalige kerkenraad een kerk in geldnood had met toenemende kosten en geen inkomsten. Dat verklaart de lage aanschafprijs. De half miljoen vraagprijs is overigens een normale prijs voor een gebouw van deze omvang en met deze historische waarde.”
“De koper heeft echter ook een zorgplicht op zich genomen, omdat het hier een Rijksmonument betreft. Er moeten dus kosten gemaakt worden. Daarnaast kan niet zomaar van alles met het kerkgebouw gedaan worden, omdat het een Rijksmonument betreft. Want op een dergelijk monument ligt niet alleen een zorgplicht, maar ook een reeks aan beperkingen”, besluit Van de Ruit.
Om tot een goed resultaat te komen zullen gemeente, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, de Stichting Landschap Oldambt en de Erfgoedvereniging Heemschut is gesprek moeten gaan met Reliplan én de verkopende partij om iedereen te betrekken bij het komende proces dat mogelijk nog jaren zou kunnen duren…. Tot dan maken historisch geïnteresseerden en de bevolking van Woldendorp zich grote zorgen.
Klik hier om naar de Petruskerk op de website van Reliplan te gaan.
Klik hier om de brochure van Reliplan te bekijken/downloaden.
klik hier om naar het artikel op regioonline.nl te gaan van 3 september 2024.
Dronefoto van de kerk met rechts het dorp Woldendorp. Foto: ©Jur Kuipers, 2022.
Lees ook het artikel over de kerk: De Petruskerk van Woldendorp.
