De kerk vanuit het zuidoosten. Bron: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Licentie: Creative Commons.
De kerk van Nieuwolda is een hervormde kerk in het dorp Nieuwolda in de gemeente Oldambt. Sinds 2004 behoort zij tot de Protestantse Kerk in Nederland. Het staat in het centrum van het dorp aan de Kerksingel 1 en wordt omringt door het kerkhof.
Het kerkgebouw is eenbeukig met driezijdige sluiting, daterend uit 1718. De eerste dominee die op de kansel staat op 24 september van dat jaar is ds. Herman Dronrijp, waarbij hij een passage aanhaalt uit de Bijbel, namelijk 1 Petrus 2 vers 5, waarin staat ‘Zo wordt Gij ook zelve als levende stenen gebouwd tot een geestelijk huis.’
Een gevelsteen uit 1718 onder die van 1765 als de toren wordt gebouwd, vertelt ons het volgende:
| DEN DRIE ENIGEN GOD IS DIT HEILIGDOM UIT DEN ANWINSTE DER GOTVRUGTIGE KERKBEGIFTINGE VAN ZAL. TIMON HARMENS OP DES DOLLARTS GEZEGENDEN ANWAS GEBOUWT DOOR DE BESTIERINGE VAN DEN E.E.H. JOHAN DE DREWS, UIT VADERLYKEN STAMME DE VIERDE BURGEMESTER VAN DIE NAME, EN DE E. FOKKO HOMMES, KERKVOOGDEN IN DER TYT, INGEWYD DOOR HERMAN DRONRYP, PRED. TER PLAATZE, OP DEN 25 SEPTEMBER INT JAAR DER ZAL. MDCCXVIII |
|
Bijbeltekst: 1 Petr. 2:5. ZOO WORDEN OOK GY ZELVE ALS LEVENDE STENEN GEBOUWD TOT EEN GEESTELYK HUIS.
N.B. Herhaaldelijk oververven deed onjuistheden ontstaan. Vergelijk: Jakobus Isebrandus Harkenroht. Oostfriesche oorsprongkelykheden. 2.dr. Groningen 1731. Blz. 319. Zie inzake Timon Harmens: Gruoninga, 1969, blz. 65. GDW, blz. 518, nr. [2834].
Schenking van grootgrutter Timon Harmens
De kerk is er niet zomaar gekomen. De inwoners van Nieuwolda liepen eerst helemaal naar de kerk in Midwolda. Dat is wel vier kilometer lopen. Ook kan met de schuit meevaren. ’s Middags is er ook een kerkdienst, maar dan gaan de Nieuwolders naar een dienst in de school. Ze willen ontzettend graag een eigen kerk, maar hebben daarvoor geen geld. De grootgrutter Timon Harmens schiet te hulp en schenkt via een legaat 3000 gulden voor de bouw van de kerk. Gelukkig is er later in 1765 ook geld beschikbaar voor de toren en in 1787 voor het orgel.
Toren
De toren met een gebogen ingesnoerde torenspits is in 1765 toegevoegd.
Al sinds de bouw in 1786 staat de toren scheef.
Op de torenspits staat geen weerhaan, maar een zeemeermin, als verwijzing naar het land dat in de loop der eeuwen op de Dollard is teruggewonnen.
Gedenksteen boven de ingang van de toren.
| DESE TOREN IS GEBOUWT DOOR DE BESTIERINGE VAN DE H.E.T. DE DREWS, TAALMN VAN DE GESW. MEENTE IN GRONINGEN, EN CORNELIUS FOCKENS, KERKVOOGDEN IN DER TYD, DOE JOHANNES SIERTSEMA PASTOR EN ARENT WILLEMS GEËLIGEERDE WAREN TOT NIEUWOLDA IN 'T JAAR 1765 |
|
GDW, blz. 518, nr. [2835].
De luidklokken dateren uit 1775 en 1812.
| VERNIEUWD TOEN PIETER HARMS EN NANTKO J. DALLINGA KERKVOOGDEN, R.ENGELS PASTOR, A.P. WEDDA MAIRE, JACOB TAKENS ADJUNCT TE NIEUWOLDA WAREN DOOR M. FREMY EN A. VAN BERGEN ANNO 1812 |
|
N.B. Sedert 1943 niet meer aanwezig. GDW, blz. 518, nr. [2836].
Preekstoel
De preekstoel met klankbord en daarachter een schild met het oprichtingsjaar 1718. Foto: © Harm Hofman.
Interieur van de kerk, met links de preekstoel en achterin het orgel. Foto: © Harm Hofman.
Afb. links: houtsnijwerk op de preekstoel in de kerk.
Preekstoel
De preekstoel heeft gesneden panelen met houtsnijwerk tussen gecanneleerde pijlers, een cartouche waarop een kapstokknop en trap met daarboven een klankbord.
Het kerkmeubilair is oorspronkelijk 18e-eeuws.
Restauratie in 1904
De kerk is in 1904 gerestaureerd door de architect en rijksbouwmeester C.H. Peters en onder toezicht van de opzichters P.G. Cremer en W.A. van Zuilen, tijdens de kerkvoogdij van H. Waalkens, H. Luursma en K. Kunst en opnieuw in de jaren 1976-1978.
De kerk is een rijksmonument (nr. 30564) en is tegenwoordig eigendom van de Stichting Groninger Kerken.
Het orgel
Het orgel staat op een gezwenkte balustrade met lezenaar. Het orgel van deze kerk neemt in het Groninger orgellandschap een unieke positie in. Het is in 1787 vervaardigd door de orgelbouwer Johann Friedrich Wenthin uit Emden en staat op een gezwenkt oksaal met lezenaar. De orgelkas is in rococostijl. Het instrument is jarenlang onderhouden door de firma Lohman en in 1874 gewijzigd door Roelf Meijer [1]. Ook diens leerling Jan Doornbos, bijgenaamd 'Jan Avontuur', heeft vaak aan dit orgel gewerkt. Daarbij zijn de claviatuur, windvoorziening en mechanieken grotendeels of geheel vervangen, de winddruk is fors verhoogd, terwijl ook de dispositie is veranderd.
| TER EERE GODS IS DIT ORGEL GEMAAKT TOEN KERKVOOGDEN WAAREN DE HEER RUDOLPH DE DREWS, RAADSHEER DER STAD GRONINGEN. DE ZYLVEST W. C. FOCKENS EN IN DIER TYD DE WELEERW. HEER J. SIERTSEMA PASTOR IN NIEUWOLDA ANNO MDCCLXXXVII DOOR J. F. WENTHIN. |
|
GDW, blz. 518, nr. [2837].
In 1998-2001 is het gerestaureerd door Mense Ruiter. Er zijn twee manualen, 19 registers en een aangehangen pedaal. Het instrument is op 17 november 2001 weer in gebruik genomen.
Interieur van de kerk naar het oosten. Foto: © Harm Hofman.
Wenthin en het orgel van Nieuwolda
Johann Friedrich Wenthin heeft erg hard aan het orgel gewerkt, zo lezen we in ‘De Orgelvriend’. Door dat harde werken gaat er wel eens iets fout. In dit geval mist hij op zijn laatste werkdag de trekschuit naar Termunterzijl. Daarom kiest hij ervoor om mee te liften met schipper Jan Harms Schoon, die net een vrachtje met zeezand heeft gelost in Midwolda. Johann betaalt de eigenaar van de schuit drie gulden en hoopt zo toch op tijd thuis te zijn in zijn woonplaats Emden. Helaas, de schuit is nog maar halverwege als deze vast komt te zitten.
De schipper probeert alles om de schuit vlot te trekken, maar niets lukt. Johann gaat te voet verder naar Termunterzijl om daar in de herberg op de schipper met zijn schuit te wachten. Echter deze komt niet opdagen. Hij is er vandoor gegaan met een buidel geld, nog aanwezig op de schuit van de orgelbouwer. Johan is vergeten de buidel mee te nemen. Het gaat daarbij om een bedrag van maar liefst 752 gulden, wat veel geld is in die dagen. Dit bedrag betreft de laatste aanbetaling voor de bouw van het orgel. Als de schuit niet is weggehaald zou deze nog in het Zijldiep liggen, want de schipper gaat er vandoor met het geld naar de stad Groningen.
Ook in die tijd is diefstal gelukkig strafbaar en de schipper kan worden opgepakt. Om de zaak te verdoezelen heeft deze alle zilver- en goudstukken laten omsmelten tot gouden knopen en schoengespen. Aan de rechter legt schipper Schoon uit hoe hij tot deze daad is gekomen: ‘Door bekoorlijkheid van het geld en door de verleiding van de duivels’. De schuit van de schipper wordt geveild en Schoon moet voor zes jaar achter de tralies van het ‘Tugthuis der Provinciën’. Orgelbouwer Wenthin krijgt wat ter over is gebleven: de gespen en de knopen. Wat hij tekort komt, krijgt hij niet en daardoor ontvangt hij uiteindelijk niet meer dan 3806 gulden voor de bouw van het orgel van Nieuwolda.
De kerk van Nieuwolda gezien vanuit het zuiden. Bron: Gerardus, 22 november 2007. Licentie: Public Domain.
De kerk van Nieuwolda gezien van uit het zudoosten. Foto: © Harm Hofman.
Orgelhistorie
* Johann Friedrich Wenthin (1746-1805), Emden 1787; M II: Hw 13-Bov 8.
* Nicolaas Anthonie Lohman, Groningen 1808; reparatie.
* Nicolaas Anthonie Lohman, Groningen 1811; drie nieuwe vazen "met hun ornamenten" als bekroning van de orgelkas geplaatst.
* Nicolaas Anthonie Lohman, Groningen 1816; het p[ijpwerk van de Fluit Travers 8 (huidige Tregterfluit) wordt opnieuw gelijmd.
* G.W. Lohman 1853; herstelwerkzaamheden.
* Roelf Meijer 1874/76; restauratie en dispositiewijziging, het orgel ondergaat een schoonmaakbeurt en herstel. De vier spaanbalgen werden vervangen door een magazijnbalg. De tongwerken Trompet 8, Dulciaan 16 en Vox Humana 8 worden vervangen door een Trompet 8 (met doorslaande tongen in het groot octaaf) en een Euphone 16 (geheel doorslaand). De samenstelling van de Mixtuur wordt gereduceerd tot I-V. de Scherp van het Bovenwerk wordt vervangen door een Viola di Gamba 8. De grootste 24 pijpen van de Bourdon 16 worden vervangen door nieuw houten pijpwerk.
* Andreas (J.) Doornbos, Groningen 1904; i.v.m. werkzaamheden aan de toren wordt de magazijnbalg verplaatst en wordt de opgang naar het orgel gewijzigd. De dispositie wordt vrij ingrijpend gewijzigd, verwijdering twee oorspronkelijke vulstemmen en twee tongwerken.
* J. Doornbos 1918; werkzaamheden.
* Tijdens de oorlogshandelingen in 1945 raakt het orgel ernstig beschadigd. Na 1945 herstel van de oorlogsschade.
* Klaas Doornbos, Groningen 1950 m.m.v. C.H. Edskes; Op de Dulciaan 16, de Vox Humana 8 en de bas van de Bourdon 16 van het Hoofdwerk na wordt de dispositie hersteld. Voor de reconstructie wordt nieuw pijpwerk gemaakt, behoudens voor de Gemshoorn, die grotendeels afkomstig is uit het Meijer-orgel (1868) te Schildwolde. De klaviatuur wordt deels vernieuwd.
* Mense Ruiter, Zuidwolde 1978; herstelwerkzaamheden na een kerkrestauratie. Schoonmaakwerk van het orgel en windlekkages in laden en windkanalen verholpen; M II ap: Hw 11-Bov 8.
* Mense Ruiter, Zuidwolde 1998/2001; gefaseerde restauratie. De beide windladen worden gerestaureerd. De windvoorziening wordt naar de zijkant van de galerij verplaatst. De bakstukken uit 1950 worden aangepast in een aan Wenthin verwante stijl. De winddruk wordt verhoogd van 67 naar 92 mm. waterkolom.
* Het orgel is op 17 november 2001 weer in gebruik genomen.
Verdieping in de toren van de kerk.
Commotie
Dit heeft vele pennen in beweging gebracht, waarbij zowel een kritische notabel, een collega-organist (en oud-leermeester), degene die het orgel keurt, als de orgelmaker zèlf aan het woord komen. Ter discussie staan met name het niet herplaatsen van een afgenomen tongwerk, en de vraag of de restauratie ook het beoogde klankbeeld heeft opgeleverd. Deze polemiek biedt een unieke inkijk in de opinie daarover van tijdgenoten en betrokkenen. Wil je meer lezen over de commotie met betrekking rond de restauratie van het Wenthin-orgel te Nieuwolda in 1874, klik dan hier.
Het uurwerk in de toren.
De kerk in 2018
In 2018 bestaat de kerk 300 jaar. Dat is gevierd op dinsdag 25 september in dat jaar, ’s avonds van 19.30 uur tot 22.00 uur, in samenwerking met Dorpsbelangen Nieuwolda.
De ingang aan de westzijde van de toren. Bron: Gerardus, 22 november 2007. Licentie: Publik Domain.
Archief
Bij het Groninger Archief bevinden zich de stukken van de Hervormde gemeente Nieuwolda tussen 1702 en 1963. Het archief omvat 2.25 meter. Tot 1648 vormen Midwolda en Nieuwolda één gemeente. In 1704 zijn de landerijen verdeeld, maar pas in 1767 wordt de zelfstandigheid van Nieuwolda bekrachtigd. Na de inventarisatie in 1988 zijn nog een aantal aanwinsten verkregen. De beschrijvingen ervan zijn in deze toegang verwerkt (toegangsnummer 273).
De preekstoel naar het oosten. Foto: © Harm Hofman.
Een inkijkje in de kerk door de binnendeur van de toren. Foto: © Harm Hofman.
De zerken in de kerk
In de kerk van Nieuwolda bevinden zich ongeveer veertig zerken.
Foto boven:: © Harm Hofman.
ANNO 1713, DEN 8 MEERT, IS CHRISTELYCK IN DEN HEERE ONTSLAPEN DE E. PASSTOOR ALLARD HYLL IN HET 64 JAER SYNS OUDERDOMS, VERWACHTENDE MET ALLE WAARE GELOVIGE EEN SALIGE OPSTANDINGE IN CHRISTO
TIS 36 JAER, DAT HYLL OPREGHT EN WACKER / NIEUWOLDAES TROUW GEMEINT BEWERKT HEEFT ALS GODS ACKER / DUS PAELT SYN EDLE ZIEL VER BOVEN HOON EN SPOT / HY WAGT VOOR 'T MADEN GRUIS SYN STERE BLINKENT LOF |
Wapen: Een adelaar. Helmteken: een uitkomende adelaar. GDW, blz. 519, nr. [2839]. |
ANNO 1753, DEN 3 JANUARIUS, IS DE ZEEREERWAARDIGE WELGELEERDE HEER TJAARDA DE COCK, NADAT HY HET LERAARSAMPT DEN TYT VAN BYNA 34 JAREN EERST TE TEN BOER EN NADERHANT TE NIEUWOLDA GETRAU BEDIENT HADDE, IN DEN OUDERDOM VAN RUIM 58 JAREN IN DEN HEERE ONTSLAPEN, VERWACHTENDE ENE ZALIGE OPSTANDING
DE COCK, DIE 'T HEILVERBONT GETROU EN ONVERDROTEN / DEN ZONDAAR HEEFT ONTVOUDT, DIT GRAF TER RUSTPLAATS STREKT / MAAR SCHOON EEN GRAFZERK 'T LYF VAN DEZEN GODTSKNEGT DEKT / ZYN NAAM, ZYN EER, ZYN ROEM, ZYN NIET IN 'T GRAF BESLOTEN. |
|
Wapen: Een eenhoorn. Helmteken: een uitkomende eenhoorn. GDW, blz. 519, nr. [2840].
ANNO 1754, DEN 17 MAART, IS OVERLEDEN DE ERENTFESTE ROTGER FOKKES, KERKVOOGT VAN NIEUWOLDA EN OUDERLING DER GEMEENTE, IN HET 58STE JAAR ZYNS OUDERDOMS EN RUST HIER IN ZYN LOT
VRAAGT, WIE RUST HIER ONDER DEZE ZERK / EEN OUDERLING EN VOOGT VAN DEZE KERK / EEN MAN, WEL GROOT, DOG BY ZIG ZELVEN KLEIN / BEMINT, GEAGT, BETREURT IN 'T ALGEMEIN / EEN MINNAAR VAN DE DEUGT EN VROMIGHEYT / 'T IS ROTGER, DIE HIER ONDER LEYT. |
|
Wapen: Gedeeld: I huismerk nr. 146; Il een halve adelaar. GDW, blz. 519, nr. [2841].
| FENNA ADRIANI, IN LEVEN HUISVROUW VAN DEN WELEERWAARDEN HEER JOH. SIERTSEMA, PREDICANT DEZER PLAATZE, GEBOOREN DEN 26 FEBRUARIUS 1732, GESTORVEN DEN 2 AUGUSTUS 1757 |
|
Wapen: Een staande adelaar met gesloten vlucht. Schildhouders: twee adelaars met neerwaarts gerichte en geopende vlucht. 520.
GDW, blz. 519, nr. [2842].
| 1762, DEN 1 MAART, IS DE HR. REINKO EVERS IN DEN HEERE ONTSLAPEN, OUD 82 JAREN EN 10 MAANDEN, VERWAGTENDE EEN ZALIGE OPSTANDINGE IN CHRISTO |
|
GDW, blz. 520, nr. [2843].
Foto boven: © Harm Hofman.
ELTJE DERKS, WEDUWE VAN WYLEN DEN KERKVOOGT ROTGER FOKKES, GEBOOREN DEN 12 DECEMBER 1702 EN GESTORVEN DEN DECEMBER MDCCLXV
|
|
Wapen: Een omgewende leeuw. GDW, blz. 520, nr. [2844]. |
| ANNO 1769, DEN 12 JUNIUS, IS I ... 43STE JAAR HAARS OUDERDOMS O ... DE EERBR. GEERTJEN ... HUISVROUW VAN TAMM ... DOGTER VAN D.E. ... EN D'EERBR. ... EGHTELI ... |
|
Wapen: Gedeeld: I huismerk nr. 421, vergezeld van de letters T.R.; Il op een terras een naar links gaande wildeman, dragend op de linkerschouder een door de rechterhand gehouden knots.
N.B. Gehuwd Nieuwolda 26 augustus 1753 Tammo Reints en Geertjen Sikkes, gedoopt Midwolda 26 december 1726, dochter van Sicko Aises en Anna Nies. Zie: RAG, Rechterlijke archieven, inv. nr. V jj 5. Ook: DTB, nr. 294.
GDW, blz. 520, nr. [2845].
| TER GEDAGTENISSE VAN DE EER EN DEUGTZAME CORNELIUS FOCKENS, GEBOOREN DEN 26 JULY 1708, OVERLEEDEN DEN 26 MAY 1777, IN LEEVEN KERKVOOGT IN NIEUWOLDA |
|
Wapen: Twee vanaf de knieën uit water oprijzende en tegen elkaar klimménde leeuwen. GDW, blz. 520, nr. [2846].
| HIER RUST HET STERFLYK VAN AALTJEN KLAASENS, HUIS VROUW VAN DE ZYLVEST EN KERKVOOGT WUBBO CORNELIUS FOCKENS IN NIEUWOLDA, OUDT 34 JAAREN, 3 MAANDEN, 8 DAGEN, OVERLEEDEN DEN 8 FEBR. 1779 |
|
Wapen: Gedeeld: I doorsneden: a. een omgewende adelaar; b. twee kepers, waarvan de bovenste van dubbele breedte; II. een leeuw. N.B. Zie: GDW, nr. 3615. GDW, blz. 520, nr. [2847].
| HIER RUST HET STERFLYK DEEL VAN DE EERSAME WUBBO CORNELIUS FOCKENS, IN LEEVEN KERKVOOGD VAN NIEUWOLDA, ZYLVEST VAN MIDWOLDA, NIEUWOLDA ENZ., GEBOREN DEN 27 MAAR 1740, OVERLEEDEN DEN 24 JUNI 1791 |
|
Wapen: Op een terras twee tegen elkaar klimmende leeuwen. GDW, blz. 520, nr. [2848].
| ... DEN 10 FEBRUARI MDCCXCII, OUD LXIV JAAR |
|
N.B. Onder gras. Luitjen Aarens betaalde 25 februari 1792 twee gulden voor gebruik van laken over een graf gedurende zes weken. Zie: RAG, Diaconierekening. GDW, blz. 520, nr. [2849].
| DEN 20 AUGUSTUS 1801 IS OVERLEDEN DE E. METJE JANS. HUISVROUW VAN REINDER ROELFS TE OOSTWOLDERHAMRIK, IN DEN OUDERDOM VAN RUIM 66 JAAR |
|
GDW, blz. 520, nr. [2850].
| DEN 26 JANUARY 1803 IS DE JONGE JUFFROUW METDINA SIERTSEMA IN DEN OUDERDOM VAN 35 JAAREN EN RUIM 2 MAANDEN OVERLEEDEN |
|
GDW, blz. 520, nr. [2851].
| TER GEDACHTENIS VAN DE EERZAME VROUWE AAFFYN WUBBES, WEDW. VAN WYLEN DE KERKVOOGD CORNELUS FOKKENS, GEBOREN DEN 14 JANUARY 1719, OVERLEDEN DEN 14 NOVEMR 1803 |
|
Wapen: Op een terras een klimmende en aanziende leeuw, houdend iets schuinrechts een stok met aan de bovenzijde een platte knop. GDW, blz. 520, nr. [2852].
TER GEDACHTENIS VAN DE EERBARE AAFFYN W. FOCKENS, HUISVROUW VAN WAALKO J. WAALKENS, GEBOREN DEN 12 IN WYNMAAND 1768 EN OVERLEDEN DEN 7 IN LOUWMAAND 1805, DUS OUD GEWEEST 36 JAAR, 2 MAANDEN EN 26 DAGEN
WAT KAN DE WERELD ONS TOCH GEVEN /'T IS KLATERGOUD AL WAT MEN ZIET / DAN SCHENKT ZE ONS EEN VROLYK LEVEN / DAN WEDER SMARTEN EN VERDRIET / IK BEN DE WERELD NU ONTVLODEN / MYN EGA EN MYN KROOST IN SMART / DIE MY ZOO TEDER LIEFDE BODEN / EN DRUKTEN MY MYN HAND EN HART / OCH MOGTEN WE NA DEEZ TYD ONTWAKEN / EN LOVEN DAN JEHOVA GOD / DAN ZAL ONS NIMMER LEED GENAKEN / DAN HADDEN WY HET BESTE LOT. |
|
Wapen: Twee uit een schildvoet oprijzende tegen elkaar klimmende meer dan halve leeuwen. GDW, blz. 521, nr. [2853].
1809, DEN 4 FEBRUARI, IS OVERLEEDEN D.E. CORNELIUS F. FOCKENS, OUD 26 JAAREN EN 5 WEEKEN
O LEEZER, TREUR BY DEEZE ZERK / EEN JONGE BLOEM, ZO SCHOON EN STERK / MOEST VAN ZYN EGA SCHEIDEN / EN LAAT HAAR NA ZYN EENIGTS KROOST / TERWYL HY WAS DER ARMEN TROOST / WILT LEEREN U BEREIDEN / TOT STERVEN RUST ZYN STOF INT GRAF / MEN DENKT, ZYN ZIEL HY JEZUS GAF. |
|
Wapen: Twee uit een schildvoet oprijzende tegen elkaar klimmende meer dan halve leeuwen. GDW, blz. 521, nr. [2854].
TER GEDACHTENIS VAN DE EERZAMEN WAALKO J. WAALKENS, IN LEVEN KERKVOOGD TE NIEUWOLDA, OVERLEDEN DEN 29 VAN BLOEIMAAND 1809 IN DEN OUDERDOM VAN 40 JAREN EN 2 DAGEN
DEEZ STEEN, DIE DEKT HET KIL GEBEENTE / VAN HEM, DIE IN ZYN KRING EN STAND / ZEER NUTTIG WAS VOOR DEEZ GEMEENTE / MAAR ACH ZYN LICHAAM LIGT IN 'T ZAND / TWEE VROUWEN MOESTE HY BETREUREN / MET DE DERDE WAS HY WEER VEREEND / DE DOOD, DIE GING HEM VAN HAAR SCHEUREN / ZY GAAT GESTADIGLYK EN WEEND / DE OUDERLOZE KINDERS KERMEN / DE VRIENDEN GAAN IN 'T ZWART / MOET GOD ZICH OVER HAAR ONTFERMEN / EN LENIGEN HAAR SMART / JA MOGTEN ZY HAAR JEUGDIG LEVEN / AAN JEZUS HAREN HEER WEG GEVEN |
|
Wapen: Twee uit een schildvoet oprijzende tegen elkaar klimmende meer dan halve leeuwen. GDW, blz. 521, nr. [2855].
| ANNO 181[3], DEN 15 JUNI, IS IN DEN OUDERDOM VAN 69 JAAR OVERLEDEN DE HEER NANTKO JANS DALLINGA, IN LEVEN RAAD VAN HET ARRONDISSEMENT WINSCHOTEN EN MEDE-KERKVOOGD TE NIEUWOLDA |
|
Wapen: Gedeeld: I op een terras een tegen de deellijn klimmende omgewende leeuw; II op een terras een tegen de deellijn klimmende leeuw. N.B. Sterfjaar aangevuld uit acte van overlijden. GDW, blz. 521, nr. [2856].
Meer over de kerk van Nieuwolda:
Zerken. Helaas beschikken we niet over meer afbeeldingen van zerken in de kerk. Mail een afbeelding.
Orgel. Bij de restauratie van het orgel in 1894 zijn de mening achteraf sterk verdeeld. in de Provinciale Groninger Courant verschijnen artikels daarover, waarin de schrijvers elkaar behoorlijk aanvallen.
Klik hier voor een PDF-bestand van deze artikels.
Gerelateerde artikelen:
Onderstaandeartikelen openen in een nieuw tabblad.
 De kerk van Nieuwolda. Het artikel dat je nu lees.
De eerste kentekens in Nieuwolda na 1905.
Oude Groninger kentekens. Voor achtergrondinformatie.
Museumgemaal De Hoogte
Geschiedenis van Nieuwolda en de buurtschappen
Het klooster Menterwolde
Lucas Verwer & Zonen Machinerieën
 |
Bronnen:
1. Victor Timmer. Rumoer rond de restauratie van het Wenthin-orgel in 1874.
2. J.P. Koerts, Historisch verhaal gehouden ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van de kerk te Nieuwolda, op 23 september 2018.
3. Monumenten in Nederland, Groningen 1998, Waanders Zeist.
4. J.P. Koerts, De Oldambtster kerken.
5. Rijksmonumenten.nl.
6. Wikimedia Commons (2020).
7. Kerkorgel.nl.
8. GDW. Groninger Gedenkwaardigheden. |
Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorgvuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe. |
Hoogeveen, 20 juni 2020.
Revisie: 28 maart 2023.
Samenstelling: © Harm Hillinga. |
 |
|
↑ Top |
|
