Overzicht Aan de Hoofdweg nr. 81 te Nieuw Beerta staat een opmerkelijke villa. De villa valt onder de Rijksmonumenten en het lint tussen Nieuw Beerta en Drieborg onder beschermd dorpsgezicht. Vanaf medio december 2012 staat de villa te koop. Met een totaal oppervlakte van 5475 vierkante meter, 9 kamers, een inhoud van 2200 m², houten garage, parkachtige tuin met vijver en bos, een vestibule van 5,6 m², een zeer fraaie centrale hal van 38 m² met een schitterende stijlvolle, houten trap, lambrisering en granitovloer, een kamer van 50 m² met parket en torengedeelte, een tuinkamer groot 29 m², een enorme kelder groot 196 m², een extra kamer van 28 m² inclusief erker, een serre van 11 m², een L-vormige keuken groot 19,5 m² met vaste kastenwand, een slaapkamer groot 11 m² en een bijkeuken van 7,5 m². We hebben dan alleen nog maar de benedenverdieping gehad, want op de eerste verdieping bevindt zich een overloop van 27 m² met een balkon van 5,6 m², vervolgens vinden we er vier slaapkamers, resp. 11,2, 24, 30 en 30 m² inclusief torendeel. De badkamer is gedateerd en heeft met ligbad een grootte van 8 m², de badkamer heeft een dubbele wastafel met bidet en douche en verder is er nog een tweede douche met toilet van 3 m². Op de eerste verdieping bevindt zich tevens een werkkamer van 21 m². Een vaste trap gaat naar de tweede verdieping waar we een gigantische zolder aantreffen, groot genoeg om nog eens drie slaapkamers te integreren, grootte 170 m².
Zoals gezegd gaat het hierbij om een Rijksmonument, één van de mooiste voorbeelden in Groningen van een villaboerderij in Jugendstilvorm. Er is achterstallig onderhoud en je moet er rekening mee houden dat de oorspronkelijke vormen en details bewaard blijven, zowel binnen als buiten, maar wat wil je. Terwijl we in het westen van ons land minstens het dubbele zouden moeten neertellen voor dit prachtobject is de vraagprijs slechts € 399.500,- k.k. (2013) voor 9 kamers en wil je het achterstallig onderhoud direct aanpakken dan kost je een lening van € 100.000 slechts 1.5% rente (2013), omdat het een monument is en verder zijn er ook nog aantrekkelijke fiscale mogelijkheden. De toren behoeft niet meer aangepakt te worden, deze is recent geheel gerestaureerd. Dit juweeltje, compleet met tuin, vijver en bos, is bovendien schitterend gelegen met uitzicht over het wijde Groninger landschap.
Deze opmerkelijke villa wordt in de volksmond ook wel ‘het kasteeltje’ genoemd, maar is niet enig in zijn soort. In het lint tussen Nieuw Beerta en Drieborg staat er nog twee. Ze zijn er wel totaal anders uit, maar hebben ook een torentje.
Historie
Het is in 1909 gebouwd in opdracht van het landbouwers echtpaar Hugo Humbert en Wubinna Lucreatia ten Have. De twee verdiepingen hoge, geheel onderkelderde villa is gebouwd in een Overgangsarchitectuur met Art Nouveau elementen op een nagenoeg rechthoekige plattegrond en is opgetrokken in rode baksteen op een deels in hoogte verspringend trasraam van gesinterde bruinpaarse baksteen afgezet met groene geglazuurde profielsteen en wordt gedekt door een samengestelde kap waarop groene geglazuurde kruispannen; hoge gemetselde schoorsteen; zinken mastgoot op houten klossen; decoratieve zinken vergaarbakken; geprofileerde houten windveren; op het dakvlak aan de voorzijde een dakkapel onder lessenaars dak waarin een liggend venster (roeden verdeling verdwenen); restanten crête; drie zinken pirons; topgevel westzijde opengewerkt houten fries.
De gevels worden geleed door H-vensters met in de bovenlichten groen glas en roeden verdeling onder een segmentboog met trommel opgevuld met metselmozaïek en onderdorpel van geglazuurde groene profielsteen. Het gehele gebouw is onderkelderd. De achterliggende boerderij met hals is in 1970 afgebroken. Het huis en de tuin zijn Rijksmonumenten en worden als zondanig beschermd.
De entree
De entree in uitgebouwd portiek bevindt zich rechts in het linker geveldeel aan de voorzijde (zuidgevel). De entree bestaat uit een houten paneeldeur waarin geslepen glas met zij- en bovenlichten waarin groen glas en roeden verdeling onder strek; vijf treden hoge stoep (eerste trede niet-origineel); gekleurde granito vloer; in de gevelsteen aan de linkerzijde `H.H. 19', in de gevelsteen aan de rechterzijde `W.L.t.H.09' (alle de initialen van de bouwers en het bouwjaar). De portiek is opgebouwd uit ronde pijlers van gresbuis (volgegoten met beton, niet-origineel) die aan de linkerzijde rusten op een gemetseld muurtje. De pijlers dragen een rechthoekig houten balkon met opengewerkte houten balustrade waarachter niet-originele platen; twee houten balkondeuren waarin glas met roeden verdeling en bovenlicht waarin roeden verdeling en groen glas. Boven het balkon is het dak doorgetrokken en rust op houten klampen; decoratief houten fries.
Terras en toren
Aan de linkerzijde van de entree een terras met niet-originele vloer waarvoor een gemetselde muur van bruinpaarse baksteen afgedekt met groene geglazuurde profielsteen (hekwerk verdwenen). Achter het terras een H-venster met vijfruits zijlichten waarin groen glas waarboven een in hoogte verspringend samengesteld driedelig H-venster onder hoefijzerboog. De voorgevel wordt aan de linkerzijde afgesloten door een toren. De toren heeft een twee verdiepingen hoge rechthoekige onderbouw die zich vanaf de verdieping verjongt en achthoekig wordt; de schuine zijden worden aan de onderkant geaccentueerd door natuurstenen hoekstenen; op de begane grond twee halfronde H-vensters, een houten terrasdeur waarin glas met halfrond bovenlicht waarin groen glas en roeden verdeling en één liggend keldervenster; op de verdieping drie staande vensters met deels tweeruits bovenlicht met afgeschuinde hoeken waarboven een rond venster onder strek. De onderbouw wordt gedekt door een afgeknot schilddak; houten fries; zinken mastgoot op houten klampen.
Het dak
Op het schilddak een achtzijdige houten bovenbouw met in elke zijde een staand venster met halfrond tweeruits bovenlicht en drieruits zijlichten waarin geel glas. De houten bovenbouw wordt bekroond met een spits in de vorm van een tentdak met op de top een windwijzer waarin het bouwjaar 1909 en florale motieven; houten gootlijst. Aan de rechterzijde van de voorgevel een risalerende topgevel met wolfeind met op de begane grond een rechthoekige erker met aan de voorzijde een samengesteld vierdelig H-venster en aan weerszijden een smal H-venster. Boven de erker een balkon met opengewerkte houten balustrade waarachter twee houten balkondeuren waarin glas met zij- en bovenlichten in de vorm van een hoefijzerboog waarin groen glas en roeden verdeling. In de top twee staande vensters waarvan één nog met roeden verdeling onder een rondboog.
In de risalerende topgevel links van de westgevel een H-venster met aan weerszijden een smal H-venster onder hoefijzerboog, waaronder een driedelig keldervenster onder strek met decoratieve diefijzers. In de top een H-venster met zijlichten met roeden verdeling. In het rechter geveldeel een samengesteld driedelig H-venster en een rond rooster onder rollaag, waaronder een driedelig keldervenster onder strek met decoratieve diefijzers. Op de verdieping een liggend venster met roeden verdeling onder hoefijzerboog. Dit geveldeel wordt aan de rechterzijde afgesloten door de toren.
In de achtergevel (noordzijde) centraal een niet-originele hals (niet beschermd). Aan de rechterzijde een staand venster en een vierkant venster waarboven een houten rooster, beide onder strek.
Topgevel
In de risalerende topgevel met wolfeind in de oostgevel drie H-vensters waarboven een balkon met ijzeren balustrade waarachter een tweedelig venster met drie bovenlichten met roeden verdeling. In de top een H-venster met zijlichten die in hoogte verspringen met roeden verdeling. In het geveldeel links van de topgevel een jongere rechthoekige serre onder plat overkragend dak op een trasraam van bruinpaarse gesinterde baksteen afgezet met groene geglazuurde profielsteen; aan de voorzijde een houten paneeldeur waarvoor een vier treden hoge stoep (eerste trede niet-origineel) met aan weerszijden twee H-vensters waaronder decoratieve houten panelen; aan zowel de linker- als rechterzijde H-vensters waaronder decoratieve houten panelen. Links van de serre een rond rooster onder rollaag. Boven de serre een balkon met opengewerkte houten balustrade waarachter twee houten balkondeuren onder segmentboog. Boven het balkon is het dak doorgetrokken en wordt ondersteund door twee houten pijlers; decoratief houten fries. Links van het balkon een H-venster onder hoefijzerboog. In het geveldeel rechts van de topgevel een H-venster met vijfruits zijlichten waarin groen glas waarboven een smal H-venster.
Interieur
In het interieur zijn onder meer van belang: de houten paneeldeuren waarin roeden verdeling met groen glas en houten omlijsting met Art Nouveau-motieven, de plafonds op linnen met decoraties van papier-maché en hout, in de tochthal de gekleurde granito vloer, de houten brievenbus en de getoogde houten paneel lambrisering, in de hal de houten tochtdeur waarin glas met zij- en bovenlichten waarin deels roeden verdeling en groen glas en houten omlijsting met Art Nouveau-motieven, de gekleurde granito vloer, de getoogde houten paneel lambrisering, boven de deuren de decoraties van papier-maché (engelen met vaas) en de houten trap met leuning, in de voorkamer aan de oostzijde de houten suitedeuren met omlijsting, de marmeren schouw, de houten vensterbank met aan weerszijden een houten bankje, in de serre het geometrische plafond van kraalbeschot, de beschoten wanden en houten beschoten lambrisering, in de achterkamer aan de oostzijde de houten kastenwand van kraalbeschot en de houten blinden, in de oorspronkelijke keuken de gekleurde tegelvloer en het beschoten plafond, in de voorkamer aan de westzijde de marmeren schouw en de houten schuifdeuren met houten omlijsting, in de toren de hoefijzervormige doorgang en de houten omlijsting van de vensters met Art Nouveau-motieven, in de achterkamer aan de westzijde het ingebouwde portiek, de houten schuifdeuren en de twee ingebouwde houten kasten, op de verdieping de balkenplafonds waartussen beschot en de ingebouwde houten kasten, op zolder een beschoten kap.
Waardering als Rijksmonument
Villa van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:
- als voorbeeld van een villa uit 1909 in de provincie Groningen in een Overgangsarchitectuur met Art Nouveau invloeden;
- vanwege de fraaie vormgeving en rijke detaillering;
- vanwege de zeer hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur;
- vanwege de waardevolle interieuronderdelen
- vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie met de tuin;
- vanwege de monumentale ligging in het als beschermd gezicht aangewezen lint Beerta-Drieborg.
Tuin
De tuin is omstreeks 1909 aangelegd in een Landschappelijke stijl op een glooiend, deels omgracht terrein. De tuin heeft een asymmetrische aanleg, waarin een groen gazon en monumentale loofbomen. Aan de oostzijde liggen een bergje en een bos, waarvoor een kronkelvijver met houten bruggetje. Aan deze zijde verschaft tevens een oprijlaan toegang tot de villa.
Waardering
Tuin aangelegd omstreeks 1909 van algemeen tuinhistorisch belang:
- als voorbeeld van een asymmetrisch aangelegde tuin in landschappelijke tuinstijl uit omstreeks 1909;
- vanwege de voor dit tuintype kenmerkende onderdelen, zoals het bergje, een bos en een kronkelvijver;
- vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie met de villa.
Dit alles volgens Rijksmonumenten.nl.
Bronnen:
01. De tekst is grotendeels afkomstig van ‘Rijksmonumenten.nl’.
02. DBNL, Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse letteren (alleen geraadpleegd).
03. Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (2013).
04. Monumentenlijst Oldambt 7 juli 2011 (2013).
Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorg-vuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe.
