Voorgeschiedenis in het kort
vóór 1989: Heel vroeger reikte de Dollard tot aan het Schiereiland van Winschoten: het gebied van Scheemda, Midwolda, Oostwold en Finsterwolde.
In de 12e eeuw ontstaat op deze zandopduiking de stad Winschoten, daar waar de handelsweg van Groningen naar Münster de Rensel kruist.
In de loop der eeuwen wordt de Dollard teruggedrongen. De eerste inpoldering van de Dollard zien we in 1545. De ingepolderde Dollard bestaat dan uit twee armen: het Oldambt in het westelijk deel en het Reiderland in het oostelijk deel, samen gescheiden door het Schiereiland. Langzamerhand wordt het Schiereiland vasteland. In het centrum ontstaat dan het Huningameer. Dit meer heeft men laten verdwijnen en er blijft een landbouwgebied over.
In de twintigste eeuw - eind jaren ’80 - komen Wim Haasken, gemeenteraadslid van Scheemda en Jan Timmer, een architect uit Scheemda met het revolutionaire idee om in dit gebied weer een meer te creëren: Het Oldambtmeer. Het resultaat: de realisatie van BlauweStad.
1989: Wim Haasken (Ministerie van Landbouw) en architect Jan Timmer beide uit Scheemda hebben ontdekt dat tussen de dorpen Scheemda, Midwolda, Oostwold, Finsterwolde, Drieborg en Beerta en grote broer Winschoten het land lager ligt dan de velden rondom. Een en ander is het gevolg van eeuwenlange inklinking van de oeroude polders. Je hoeft alleen maar een dijk door te steken en het hele gebied loopt onder water. Zelf enthousiaste waterrecreanten zien zij grote mogelijkheden voor het gebied. De landbouw floreert niet, dus moet er wat anders gebeuren.
|
• 1990 - Het is even schrikken als in augustus 1990 de eerste berichten verschijnen over het onder water zetten van van een deel van het Oldambt. Meer dan 1000 hectare landbouwgrond onder water? Onmogelijk!
|
| |
• 1991 : Ontstaan Stuurgroep en Ontwikkelingsplan de Blauwe Stad
|
|
• 1993 - Inmiddels is vrijwel de hele wereldbevolking op de hoogte van de plannen voor BlauweStad. Tot in alle uithoeken van deze aardbol is inmiddels het bericht verspreid: Holland, ooit door noeste vlijt aan het water onttrokken, met molen en op klompen, zal deels weer aan de zee worden teruggeven. De befaamde New York Times weet het precies te omschrijven in april 1993: “The Netherlands is rolling back history”. De Nederlanders doen het ondenkbare: de zee wordt binnengelaten.
|
| |
• 1994 : Ontstaan Stichting Blauwestad
|
|
• 22 april 1997 - Dinsdag, 'BlauweStad gaat door' kopt het Groninger Dagblad. De Blauwe Stad wordt gerealiseerd. Gisteren is het eindrapport van de Stichting De BlauweStad gepresenteerd door gedeputeerde Gerard Beukema van Ruimtelijke Ordening en de directeur van de stichting, ex-gedeputeerde Roel Vos. Het centrale deel van BlauweStad wordt een meer van ruim 800 hectare.
|
| |
• 1998: Start grondverwerving
|
|
• 2001: Officiële start met de boomplantdag
|
| |
• 10 november 2001: Tekenen Samenwerkingsovereenkomst Overheid en Consortium
|
|
• 26 september 2002: Bouw Multifunctioneel Centrum
|
| |
• Januari 2004: Start Graafwerkzaamheden
|
 |
• 14 januari 2004: Officiële start uitvoering project de Blauwe Stad, startsein door minister Sybilla Dekker (VROM)
|
|
|
• 12 mei 2005: Donderdag, Koningin Beatrix laat door het opendraaien van een kraan de eerste liters water de Blauwestad binnen lopen. Het duurt tot december 2006 alvorens de Blauwe Stad vol is. De natuur heeft er mede voor gezorgd dat al in augustus 2006 de kraan kan worden dichtgedraaid van de nu inmiddels genaamde Oldambtmeer.
• Najaar 2005: Contouren van het meer zichtbaar
• 4 oktober 2005: Werkbezoek Prins Willem Alexander
• 3 december 2005: 1e waterinlaat noordelijk gedeelte van het meer
• December 2005: Blauwestad officieel erkend als plaatsnaam
• Eind 2005: Start verkoop kavels
• Januari 2006: Eerste kavels geleverd
• Voorjaar 2006: De eerste paal van de eerste woning is geslagen. Over een aantal jaren zijn aan de oevers van Blauwestad circa 1600 woningen gerealiseerd.
• December 2006: Kerst, de eerste bewoners hebben inmiddels hun nieuwe woning betrokken.
• April 2007: Officiële opening van de ruim 800 hectare Oldambtmeer met zijn gloednieuwe haven.
• 30, 31 mei & 1 juni 2008: Dagblad van het Noorden Watersportfair. Een gezellige fair waar exposanten voor de gezamelijke uidaging staan om met een creatieve invulling alle zintuigen van de bezoekers te prikkelen.
• 4 april 2009: Open vaarverbinding. Het Oldambtmeer in Blauwestad is vanaf die dag verbonden met varend Nederland en, via de Dollard, met Duitsland. De officiële opening van de vaarverbinding vindt plaats bij de sluis in het Blauwediep, Winschoten. Burgemeester Jonkman van Scheemda laat de eerste boot passeren. Dankzij de aansluiting van het Oldambtmeer op het Winschoterdiep zijn er volop nieuwe mogelijkheden voor recreatieve watersporters.
• Voorjaar 2009: Start werkzaamheden rotonde Blauweroos
• April 2009: Feestelijke opening vaarverbinding van het Oldambtmeer met Winschoterdiep
• November 2009: Opening fietspontje: 'Pont van Aart' bij Reiderwolde
• Voorjaar 2010: Vissteigers en bootinlaat-plaatsen gerealiseerd
• Voorjaar 2010: Goedkeuring plan uitvoering noordelijke vaarverbinding
• Zomer 2010: Kleinschalige bootinlaatplaats bij Finsterwolde gerealiseerd
• Zomer 2010: Diverse 'gehandicapten'-vissteigers gerealiseerd
• Zomer 2010: Realisatie vaarverbinding naar Beerta en aanleg centrum Beerta
• 2 september 2010: Opening Blauwe Roos
• Oktober 2010: Ontwikkelingsvisie 'Blauwestad in het Oldambt' goedgekeurd
• Oktober 2010: Blauwestad vermeld op ANWB verkeersborden A7
• Januari 2011: Bestuursovereenkomst Provincie Groningen en Gemeente Oldambt getekend
• Maart 2011: aanleg speelplaats Het Park
• 1 april 2011: Doorvaart Reiderdiep mogelijk
• 21 mei 2011: Opening jachthaven Beerta tijdens Waterweekend
• Juni 2011: Surfsteiger Meerland gerealiseerd
• Juli 2011: 1e Maisdoolhof Reiderwolde open
• Juli 2011: Pontje Hidra en fietspad Het Riet gereed
• 3 september 2011: 1e Lustrum Pura Vida
• 17 september 2011: Officiële opening Reiderwolde met uitkijktoren en amfitheater
• 6 december 2011: Presentatie plannen Havenkwartier
• 19 januari 2012: Starthandeling aanleg Blauwe Passage
• 7 juni 2013: Opening Havenkwartier met haven, brasserie en strand
• 10 juli 2013: Opening tijdelijke bazaar in voormalig verkoop- en informatiecentrum
• 13 december 2013: Start sloop voormalig verkoop- en informatiecentrum Rode Rups
Ook gerealiseerd:
Natuurgebied Westerwolde
De Elfenbank
De Elfenbank is, naast een woonstraat en een evenemententerrein, ook een prachtig verblijfsgebied. Vanaf het strand loop je zo de natuur in. Je vindt er onder andere: De Wilgenborg: een prachtige groene kathedraal die vanaf de A7 al te zien is. Meer informatie over de Wilgenborg vind je op de website www.wilgenborg.nl. Het Triadeem: een ontdekkingstocht met water en keien. Hondenstrandje: achter het Triadeem is een strandje waar ook honden mogen zwemmen (dit is op het grote strand niet toegestaan).
Insecten- en amfibieënhotel: gebouwd in samenwerking met de gemeente Oldambt en leerlingen van AOC Terra (klik hier voor een filmpje).
Het Wilgenhofje: neem even de tijd voor een moment van stilte tussen de bomen.
Woongebieden.
In Blauwestad vind je nu 5 uiteenlopende woongebieden die allemaal een eigen karakter hebben: De Wei, Het Havenkwartier, Het Park, Het Riet en Het Wold. De meeste projectwoningen vind je in Het Havenkwartier. In de andere woongebieden worden voornamelijk vrije kavels aangeboden, in allerlei vormen, afmetingen en uiteenlopende prijzen.
|
|
Blauwestad samengevat
• Een nieuw meer van ruim 800 hectare:
het Oldambtmeer;
• Vier miljoen kuub extra water bij waterberging;
• 350 hectare nieuw natuurgebied;
• Toeristische recreatieve voorzieningen;
• De bouw van 1500 nieuwe woningen; verdeeld in vijf woongebieden:
De Wei, Het Park, Het Riet, Het Dorp en Het Wold;
• Totaal uitgeefbare grond: 1.600.000 m2.
• Natuurgebied Reiderwolde. In dit 200 hectare grote natuurgebied dat grenst aan het Oldambtmeer zijn vele fiets- en wandelpaden aangelegd. Ook is er een mooi ruiterpad. Overal staan fruitbomen, waar je vrij van mag plukken. Het landschap wordt gekenmerkt door een markante stuwwal, een drumlin en een grote rode uitkijktoren. Een amfitheater met steenrode uitkijktoren en een natuurbegraafplaats verdiepen het belang van deze plek voor reizigers en omwonenden.
|
Verandering van de plannen
Helaas valt de verkoop van de kavels enorm tegen en moet er een nieuwe strategie ontwikkeld worden.
Omdat van de huizenbouw weinig te verwachten valt, besluit de gemeente Oldambt een nieuwe visie op te stellen voor het gebied. Een probleem daarbij is dat alle voorzieningen voor de huizen reeds zijn aangelegd, zodat nutsbedrijven zich afvragen wanneer ze hun investeringen terug zullen zien. Een heel gebied opofferen voor een ander doel (zoals bij Meerstad wel kan) is dus niet zomaar mogelijk.
Er worden daarop begin 2010 een aantal voorstellen gelanceerd waarop de bevolking haar visie kan geven, zoals de aanleg van een golfterrein, een drijvend restaurant, een ziekenhuis, wooncomplex voor bejaarden of sociale woningbouw. In juni 2010 wordt daarop de nieuwe visie gepresenteerd.
De verwachte behoefte aan nieuwe woningen wordt bijgesteld van 150 huizen per jaar naar 150 à 200 huizen per 5 tot 10 jaar ofwel 30 per jaar over een looptijd van 40 jaar. Delen van het plan worden voorlopig geschrapt. Drie woongebieden zullen worden omgezet naar natuurontwikkeling- en recreatiegebieden.
Het nog altijd onbebouwde gebied 'Het Dorp' in het centrum van het geplande dorp Blauwestad wordt in de plannen vervangen door 'Het Havenkwartier', een 'kloppend hart' waar horecavoorzieningen, een terras aan het water en een 'hoogwaardig' vakantiepark moeten verrijzen en waar een groot evenemententerrein moet komen. Men gaat zich niet richten op wat zwak is, maar op wat mogelijk sterk kan worden.
Voor het verbeteren van de infrastructuurverbindingen moeten een fietsersbrug over de A7 en het Winschoterdiep worden gebouwd, een noordelijke vaarverbinding worden aangelegd en de vaarverbinding naar Winschoten worden verbeterd.
Om potentiële bewoners beter te begeleiden heeft de gemeente Oldambt een ambtelijk begeleidingsteam opgezet. Het beeldkwaliteitsplan blijft echter wel gehandhaafd, ook omdat het project niet mag concurreren met omliggende dorpen en de bestaande en nieuwe woongebieden daarmee complementair zijn.
Verdere bijstelling plannen en heropleving van het project
In januari 2013 worden de plannen voor Blauwestad verder bijgesteld. De grondprijzen zijn daarbij met 20 procent verlaagd. Omdat er nog steeds weinig woningen verkocht worden, kiest de provincie bovendien voor een lager tempo en uiteindelijk minder woningen. Waar in 2010 nog is uitgegaan van 1.480 woningen, wordt dit aantal nu teruggebracht naar 1.247 woningen, te bouwen tot het jaar 2051. Deze aanpassingen hebben de provincie tussen de 25,3 tot 29 miljoen euro gekost.
Sinds de hernieuwde plannen in 2010 zijn in Blauwestad negen kavels verkocht, waarmee het totaal aantal verkochte kavels begin 2013 op 194 stond. In 2016 wordt in Blauwestad gedurende een periode een tijdelijke opvang voor asielzoekers gevestigd. In 2013 wordt 1 kavel verkocht, in 2014 geen enkele en in 2015 3 kavels.
Sindsdien zit het project echter weer wat in de lift. In 2016 zijn 33 kavels verkocht en in 2017 een aantal van 66. In 2018 worden circa 80 kavels verkocht.
Naast de aantrekkende woningmarkt heeft ook de inzet van meer goedkopere woningen onder de slagzin 'iedereen kan wonen in Blauwestad' hieraan bijgedragen.
Sinds 2016 wordt er vooral gebouwd aan de woonbuurt Havenkwartier. In 2019 zijn er inmiddels 338 woningen gebouwd/vergund.
Hernieuwde belangstelling
Sinds 2016 is er weer sprake van hernieuwde belangstelling voor het woongebied. Onder de slogan 'Iedereen kan zo wonen' zijn er beduidend meer kavels verkocht. In 2017 is fase 1a van de oudhollandse woningen gebouwd (24 woningen), in 2018 is fase 1b met 10 woningen gebouwd. In 2019 is de bouw gereed van fase 2 met een totaal van 17 woningen. Ook zijn de vergunningen verleend voor fase 3, goed voor nog eens 26 woningen. Verder staan de woningen van het project Havenmeester te koop (18 stuks). Blauwestad heeft in 2019 al ruim 70 vergunde woningen erbij gekregen. In totaal zijn er al circa 350 woningen vergund of gereed in het totale gebied.
Blauwe Stad telt anno 2020 meer dan 700 inwoners.
De Wei
Van alle woongebieden is De Wei het meest verbonden met het water. Lange landtongen, gescheiden door rechte beschoeide kanalen, zorgen voor een typisch Hollands lijnenspel. De inspiratie voor de inrichting van De Wei komt uit Giethoorn en Dwarsgracht. In De Wei kan een woning gebouwd worden met één of twee bouwlagen, met of zonder kap. Elk kavel heeft een eigen haven of steiger. Per 1 januari 2020 staan er 110 woningen in dit deelgebied (inclusief verleende vergunningen, Bron BAG)
Het Park
Dit gebied wordt gekenmerkt door lange banen gras en sierlijke boompartijen, omringd door riet en water. In Het Park kan men aan het water wonen of in het groen. Het Park is weids opgezet. De woningen zijn er klassiek, statig en gevarieerd. Per 1 januari 2020 zijn er 39 woningen gereed of vergund in dit deelgebied (Bron BAG).
Het Riet
Dit woongebied bestaat uit een eilandengroep ten oosten van het Oldambtmeer. De eilanden hebben organische vormen en smalle wegen met brede bermen. Het vele riet en de brugverbindingen tussen de eilanden moeten een bijzondere sfeer geven aan Het Riet. De woningen zijn heel divers. Per 1 januari 2020 zijn er 84 woningen gebouwd of vergund in dit deelgebied (bron BAG). In 2020 zal het project Falster, met 15 vrijstaande woningen in verkoop zijn.
Het Wold
Het Wold ligt tussen het natuurgebied Reiderwolde en het kanaal het Reiderdiep. Het wordt omsloten door bos en water en is daarnaast verbonden met de Hoofdstraat van Beerta, wat een directe verbinding geeft met Winschoten en de A7 naar de stad Groningen. Alle woningen worden op zeer ruime kavels midden in het bos gebouwd, steeds met minimaal 20 meter groen tussen de kavels, gericht op privacy. Het Wold is bedoeld als plek voor rust, ruimte en natuur en creatieve woningontwerpen. In 2020 zijn er 3 kavels verkocht in het gebied.
Havenkwartier
Het Havenkwartier vormt het centrale punt in Blauwestad en bevat onder meer het projectbureau met uitkijktoren, restaurant Azzuro en de beeldbepalende oud-hollandse woningen op de kop van de landtong. De woningen zijn de enige aaneengebouwde woningen in Blauwestad en worden bewoond door doelgroepen die eerder niet in aanmerking zouden komen voor een woning in het gebied. Per 1 januari 2020 zijn er 111 woningen gebouwd of vergund in het Havenkwartier (bron: BAG). De tweede fase van de oud-Hollandse woningen (17 stuks) is eind 2019 gereedgekomen, tevens is fase 3 vergund (26 stuks) en het project Havenmeester (18 woningen) is in verkoop gegaan.
Het voormalige informatiecentrum, bijgenaamd de 'Rode Rups', is gesloopt in december 2013.
Bronnen:
1.
Dagblad van het Noorden, Waterportfair 2008
2. BlauweStad.nl
3. Dagblad v.h. Noorden
4. De Vrije Encyclopedie (WP)
|
