Melchert Beerends (schrijfwijze conform trouwakte) komt ook voor als Melchert Berends en als Melchert Berentz. Berentz, Beerends en Berends is hier de afkorting van Berendszoon, ofwel zoon van Berend, omdat zijn vader Berend Melchers von Völlen heet, getrouwd met Bouwina (Bouwe) Sebens Huninga. Zoon Melcher t is net als zijn ouders Nederlands Hervormd gedoopt en huwt Trijntje Wirtjes uit Bunde (Dld.). In het kerkeboek van Beerta (1671-1730) lezen we dat ze 'gecopuleerd' zijn op 14 nov. 1728 in de Ned. Herv. kerk van Beerta. We weten niet precies wanneer Berend is gestorven. Wél weten we dat dit in ieder geval gebeurd is vóór 21 dec. 1766, want op die datum is Trijntje als weduwe van Berend opnieuw getrouwd met Andries Joris Gantier, weduwnaar van Geertien Tammes te Winschoten.
Bijna twee maanden later op 2 mei 1741 wordt deze grond verwisseld met een ander stuk grond van Tiakko Lubberts en Grietje Tonkes. Dit gebeurt mogelijk omdat Melchert er ook al een stuk grond heeft liggen en het daarmee nu een aaneen gesloten geheel vormt. Het stuk is wel iets kleiner (12 deimt i.p.v. 14 deimt), maar daarvoor behouden Melchert en Trijntje de graven op het kerkhof en de banken in de kerk. Op 8 mei is er wederom sprake van de verkoop van een stuk grond van 12 deimt en ook dit geval vindt de verkoop plaats aan Tiakko Lubberts en Grietje Tonkes. Tot 1752 vinden we niets over ver- of aankoop van grond. In maart van dat jaar is er wel sprake van pacht van een stuk grond in Beerta (west), terwijl ogenschijnlijk hetzelfde stuk grond het jaar daarop wordt gekocht, terwijl er in 1753 weer sprake is van verkoop ervan.
Nu moeten we weten dat de zuster van Melcherts moeder, Censke Bonnes Hunninga (geb. voor febr. 1673) gehuwd is met Geert Tönnis Hesse (geb. in Weener, Dld. tussen 1645 en 1650) op 4 juni 1692 in Beerta. Zij is dus de tante van Melchert Beerends. Censke en Geert krijgen de volgende kinderen: Tonnis (1694-1695), Sebina (1696-1696), Gesina (1699-1760), Bonno (1700-na 1753), Sibina (1705-1756), Gerard (1705) en Geert (1707). Zij bewonen de Huningaborg te Beerta, dat ze in hun bezit hebben gekregen in 1705 na de dood van Censkes broers, de “Jonckeren” Johan en Sebo Huninga. Eerst delen ze het bezit met zuster en zwager, maar op 1 aug. 1705 wordt “het Huys Huininga met geboomte en plantage” overgedragen. Daarvóór wonen de ouders, ‘Joncker’ Bonno Huninga en Sijpke Fockes daar. Deze familie heeft bezittingen in Beerta en in Ulsda en Ekamp, aan de Ekamperweg. Op 13 juni 1753 is genoemde Bonno, neef van Melchert Berends, voogd over de minderjarige dochter Censke van Sebina Hesse getrouwd en Jan Ockes, Bonno’s jongere zus. In die hoedanigheid verkoopt hij hun een ‘eigendomlijke’ behuizing te Ekamp met de beklemming van een heerd land eronder horende voor de prijs van 355 Car. gld en 35 Car. gld aan huur. Bij de verkoop daarvan treden een zekere W.P. Swart en Jacob Clazens op als getuige. Melchert en Trijntje zijn hiermee de bezitters geworden van de Boerderij aan de Ekamperweg 33 te Ekamp onder Finsterwolde.
Van Melchert en Trijntje zijn 9 kinderen bekend. De oudste is een dochter die de naam Bouwina Melcherts Huninga meekrijgt. Bouwina heet ze naar haar grootmoeder en Melcherts is de patroniem naar haar vader en tot slot Huninga naar haar beroemde grootouders van moederkant. Ze wordt geboren vóór 16 oktober 1729 in Beerta waar ze op die dag wordt gedoopt. Over haar zullen we later nog meer horen. Twee jaar na haar geboorte wordt een levenloos kindje geboren en weer twee jaar later in 1733 komt Berend Melcherts ter wereld, hij zal de repectabele leeftijd bereiken van 78 jaar. Nogmaals twee jaar later wordt er een tweeling geboren, waarvan alleen zoon Wirtie de bevalling overleeft. Bonno Melcherts Huninga, genoemd naar zijn oom, wordt in 1738 geboren. Van de latere kinderen Jan (1742), Wopke (1744) en Stijntje (1748) die overigens Stientje wordt genoemd is (nog) weinig bekend. Wel weten we dat Stientje circa 1767 trouwt met Lubbartus Harmannes. Van Wirtie, geboren in 1735 zijn twee huwelijken bekend. Rond september 1793 trouwt hij met Antje Willems te Oostwold. Met hem krijgt hij vier kinderen, nl. Melchert Wirtjes, die slecht 8 jaar oud wordt, Gartje (Melcherts) die in 1789 trouwt met Jan Berents Hut en na zijn overlijden met Beerent Jans Prijt. De laatste beide kinderen Melchert (1769) en Wopke (1775) overlijden jong. Als vader Melchert Beerends voor mei 1765 overlijdt, zijn er van de 9 kinderen in ieder geval nog 5 kinderen in leven. Trijntje hertrouwt in 1766 met met Andries Joris Gantier. Uit dit tweede huwelijk zijn geen kinderen bekend.
Voor 24 mei 1765 overlijdt Melchert Berends , want op die dag lezen we dat Trijntje Wirtjes, weduwe van Melchert Berentz, mede caverende voor haar jongste minderjarige dochter Stijntje en geassisteerd door Bouwina Melchertz, verkopen aan (zoon) Berend Melcherts hun eigendomlijke behuizing met de beklemming van de daaronder behorende landerijen te Ekamp voor 750 Car. gld en een vaste huur aan brouwer Woldering van 35 Car. gld. Als getuigen bij het opmaken van de akte treden op Jan Houwes en Berent Hindriks. Het boerenbedrijf aan de Ekamperweg nr 33 is daarmee weer een generatie verder..
Met Anneke (ook Anke genoemd) krijgt Berend Melcherts in 1758 alleen een zoon, genoemd naar zijn vader, grootvader en overgrootouders, Melchert Berends Huninga (ook: Huininga), die op 20 dec. 1821 trouwt met Jantje Folgerts Kuipers en overlijdt als hij op 16 jan. 1829 op het huis nr. 166 te Finsterwolde woont als landbouwer en landgebruiker. Niet bekend is waar hij precies landbouwer is geweest. Opmerkelijk zijn de namen van hun kinderen Antke (Anneke) Melcherts Huninga (1822-1888), Beerend Melcherts Huininga (wordt in 1824 slechts 8 dagen oud) en Beerend Huninga (1825-1871). De laatste trouwt in 1856 met Anna Holtman en overlijdt op 27 oktober 1871 te Meerland, gem. Finsterwolde, als boerenknecht. Met hem is is het geslacht (en de naam) Huninga definitief ten einde, want hij overlijdt kinderloos.
Berend Melcherts moeder Anneke Luppes overlijdt vóór 2 mei 1767, waarna hij in op 10 mei in Finsterwolde hertrouwt met Lysbeth Harms. Getuigen bij het huwelijk aan de zijde van de bruidegom zijn volle broer, Bonno Melcherts en Talle Luitjes, volle broer en schoonzuster, Berent Borgerts, zwager. Aan de zijde van de bruid zijn dat, de dochter van wijlen Harm Berents en Anna Freriks, Anna Freriks, volle moeder, Berent Harms, volle broer, Frerik Harms, volle broer, Tjake en Trijntje Harms, volle zuster. Op 2 mei 1767 is er al een huwelijkscontract opgemaakt. Dit koppel krijgt twee jaar later nog een zoon, Harm Berents (1769). De familie Melcherts is goed bemiddeld. In Beerta moeten ze ook nog in het bezit zijn geweest van een huis, want op 8 mei 1786 verkopen Berend en zijn tweede vrouw Lysbeth aan Fenne Abels, weduwe van Heero Sebes, hun eigendomlijke behuizing met de beklemming van de grond en de tuin, westwaarts in Beerta gelegen. Er moet daarvoor aan de kinderen van Harm Hindriks 7 gld. worden betaald en een totaal bedrag van 300 gulden. Poppo Jans en Lubbert Tjakkes zijn van deze overdracht getuige. Berend bezit mogelijk zelfs nog een tweede behuizing in Beerta, want op 1 mei 1787 verkoopt hij samen met zijn vrouw hun eigendomlijke behuizing met de beklemming van de grond en de tuin in de Beerta op pastoriegrond aan de heer W.L. Haenenberger, predikant te Beerta. De huur die erop ligt is 2 gld. en 10 st. en de prijs bedraagt 353 gld. en 10 st. Van deze overdracht zijn de koopman Willem Tijmen en Jan Pieters getuigen. Op 7 mei 1793 lenen het echtpaar Jan Berends en Gartjen Wirtjes, waarschijnlijk een nicht van Berend, 100 gld. met een rente van 4% van Berend en Lysbeth. Egbert Engels en Jurjen Koerts zijn daarvan getuige.
Hoe het verder is afgelopen met de boerderij aan de
Ekamperweg nr. 33 blijft vooralsnog onduidelijk. Berend Melcherts overlijdt
vóór 22 januari 1811. Van deze tweede vrouw Lysbeth is geen sterfdatum
gevonden. Melchert Berens, de zoon uit het eerste huwelijk, komt wel voor als
landbouwer op 30 april 1812, maar woont op huis nr. 166 in Finsterwolde.
Resumé Groninger
Archieven (Bronnen):
Berend Borcherts de
Vries en zijn huwelijken
In juni 1672 komen we in Winschoten en het DTB boek een aantekening tegen van een huwelijksaankondiging tussen Eelste Fopkens uit Blijham en Jasper Geert uit Zuidbroek. Een maand later komen we het stel opnieuw tegen, maar nu in Groningen, waar ze in het huwelijk treden. Uit dit huwelijk worden vier kinderen geboren, Grietjen (1673), Geert (1675), Fopko (1678) en Jasper (1681). Als vader Jasper overlijdt (na 1681) hertrouwt Eelste omstreekst 10 febr. 1684 met Melchior Borchart die schoolmeester is in Blijham.
Bij hem krijgt Eelste nog twee kinderen, Pieter Borchers, die in maart 1687 in Blijham wordt geboren en Trijntje Borchers die in mei 1685 wordt geboren. De laatste trouwt in 1709 met Geert Jans, geboren in Ankum (Ov.). Pieter treedt in de voetsporen van zijn vader, want op 23 november 1710 is ook hij schoolmeester. Pieter trouwt op 23 november 1710 te Blijham met Mentjen (Meentien) Addens uit Blijham, dochter van Elso (Else) Addens en Menske Heere(n)s. Als Pieter op drieëndertigjarige leeftijd plotseling sterfst, hertrouwt Mentjen omwille van de vier kinderen die ze met Pieter heeft gekregen, met Edzart Elties omstreeks 1721. De twee dochters en de twee zoons heten naar hun vader, Menste en Eelste Pieters, alsmede Borchert Pieters en Elzo Pieters. Deze Borchert Pieters wordt Nederlands Hervormd gedoopt op 6 december 1716 in Blijham en zal later trouwen met Geeske (Pieters). Van haar is een tweede huwelijk bekend met Harm Beerents. Borchert Pieters en Geeske krijgen 5 kinderen, twee dochters Eelke (1742) en Hilke (1748) en de drie zoons Berent Borcherts (1732), Pieter Borcherts (1748) en Elzo Borcherts, waarvan geen geboortejaar is gevonden.
Berend Borcherts (1732) trouwt op 23 mei 1756 met Bouwina Melcherts Huninga, dochter van Melchert Beerends en Trijntje Wirtjes en is, zoals we al hebben gezien, de zuster van Berend Melcherts die met zijn vrouw boert op Ekamperweg 33 te Ekamp; sterker nog: Bouwina en haar broer Melchert trouwen op dezelfde dag in dezelfde kerk in Beerta. Een ander opmerkelijk gegeven is wel het volgende. Op 1 december 1766 kopen Berent Borcherts (hij is dan 34 jaar) en zijn vrouw van Egbert Klaassens de boerderij aan de Ekamperweg 27 te Ekamp.
Opmerkelijk detail is verder dat anno 2009 op beide plaatsen nog steeds een boerderij staat met dezelfde huisnummers, waarvan die aan de Ekamperweg 27 de oudste is.
Op een gegeven moment komen we Berent niet meer tegen als Berent Borcherts, maar als Berend Borcherts de Vries. Zo heet hij ook in het Boerderijenboek. Waar de naam ‘de Vries’ plotseling vandaan komt, is tot op heden duister gebleven. Bouwina en Berent krijgen 8 kinderen, 4 jongens en 4 meisjes. Als eerste wordt Borchert Berends geboren in 1757. Het jaar erop wordt Trijntje (Trientje) Berends Huninga geboren. Zij bereikt de respectabele leeftijd van 82 jaar. Twee jaar later in 1760 wordt Geessijn Beerents geboren en in 1763 volgt Wubbechien Berends Huninga, zij wordt zelfs 84 jaar oud en trouwt 3 keer. In 1765 volgt Melchert Berends, in 1768 Borchert Beerendsz de Vries, gevolgd door Mijntje (Mientje) Berends Huninga in 1769 en Berent Berends in 1772. Als het jongste kind nog geen 2 jaar oud is en de oudste 17 overlijdt Bouwina. De is dan slechts 44 jaar oud is. Berent blijft achter met 8 kinderen.
Hoewel het verdriet groot is, hertrouwt Berend al vrij snel met een vrouw die bekend staat als Moeder Hiddes. Moeder Hiddes is al twee keer eerder getrouwd geweest, namelijk met Berent Hindriks in 1752 en Hindrik Ebels in 1772. Met de laatste heeft ze geen kinderen, maar ze neemt wel 4 kinderen mee uit haar eerste huwelijk, Aiste (1753), Jantjen (1756), Lijsebet (1759) en Berentje Postumes (1770). Het laatste kind is mogelijk uit een buitenechtelijke relatie van Moeder Hiddes voortgekomen.
Borchert Beerendsz de
Vries
Borchert Beerends de Vries wordt op 10 april 1768 in Finsterwolde Nederlands Hervormdgedoopt als 6e kind en 3e zoon van BerentBorcherts (de Vries) en Bouwina Melcherts Huninga. Hij trouwt op 17 januari 1796 te Finsterwolde met Nieske Roelfs (van der Laan), gedoopt op 16 december 1768 te Blijham, als dochter van Roelf Jans Snijder en Alke Berents. Het paar woont op de boerderij Ekamperweg 27 dat Borchert gekocht heeft van zijn ouders in 1801 heeft gekocht met 7.23ha grond. Tussen 1801 en 1834 komt hij op dat adres voor als landgebruiker en zij als ‘landgebruikersche’. Tussen 1795 en 1810 worden aldaar 8 kinderen geboren. In 1795 wordt als eerste Alke (Heilke) Borcherts de Vries geboren, gevolgd in 1797 met een zoon Berend Borgerts de Vries. Twee jaar later wordt Bouwina Borcherts de Vries geboren en in 1802 Roelf Borgerts de Vries. In 1804 ziet Antje het levenslicht gevolgd door Aaltje (1807) en Melchert (1810), met Katharina (zij wordt Trijntje genoemd) in 1813 als sluitstuk. Op 6 december 1803 komen we het koppel tegen in een document waar het paar ‘in de Ekamp, verkopen aan Geert Sweijerts en Asse Tjaards (ehel.) in de Ekamp, de beklemming van een huisplaats, waarop kopers een huis hebben gebouwd, gelegen in de Ekamp, groot pl.minus een en een half quart deimt, ten noorden de Ringsloot, ten oosten Harm Kaspers, ten zuiden de Ekamperweg, ten westen Berend Harms. Eigenaars van de grond zijn J. Oomkes en consorten. Huur: 6 gld. Prijs: 100 gld. Getuigen: Sebo Oljes en Berend B. Craker.'
Foto 12. boven: De voordeur van de huidige woning aan de Ekamperweg 27, te Ekamp. Deze voordeur is exact gelijk aan die op de oude foto (Foto 13, zwart/wit, onder).
Als Nieskes broer Albert komt te overlijden, komen we het Borchert en Nieske op 17 mei 1809 opnieuw tegen in een aktie: ‘Borgert Berends X Niessien Roelfs en Albertjen Roelfs als erfgenamen van wijlen hunnen broeder Albert Roelfs op 2 febr. 1809 overleden, verkopen aan Harm Everts Egges X Eppien Berends ten Have: een huis, tuin en pl.min. 3 deimt land, staande en gelegen in de Morige onder Wedde, getekend no 29, zwettende N.Hindrik Berends / O.Jochum Geerts, Poppo S. ten Have en Egbert Jurriens / Z.Harm Wilkes meijerwijze / W. koperen koopsom 1375 gld.' (Bron: Westerwolders en hun woningbezit; het kerspel Wedde II, van dhr.Wegman blz. 85)
Dan overlijdt Borchert plotseling op 67 jarige leeftijd op 3 juni 1834. Het boerenbedrijf wordt daarna waarschijnlijk nog tot 1843 gerund door een of meerdere kinderen. Bij het overlijden van Borchert zijn er nog 6 kinderen in leven. Geen van de kinderen voelt er mogelijk voor definitieve opvolger op de boerderij te worden en dus wordt de boerderij in 1843 verkocht aan Jan Jans Oostland. Nieske overlijdt op 22 december 1846 vermoedelijk te Ganzedijk. Zij is dan 78 jaar.
De kinderen van
Borchert en Nieske
Alke trouwt op 5 maart 1819 met Gerrit Haijs Klap. Als zij overlijdt hertrouwt Gerrit met Zwaantje Willems Veld in 1859. Uit het eerste huwelijk zijn er 7 kindereren. Zoon Berend Borgerts, geboren op 3 maart 1797 trouwt 3 keer. Uit zijn eerste huwelijk met Johanna Smit worden geen kinderen geboren. Uit zijn tweede huwelijk met Trientje Kampen is dat er één als Tochter de Vries voorkomt. Uit zijn derde huwelijk met Sara Smit zijn geen kinderen bekend. Zowel Trientje als Sara komt uit Stapelmoor (Dld.) waar ook de huwelijken plaatsvinden. Berend Borgerts wordt 74 jaar oud en is landgebruiker te Dielerheide (Dld.). Bouwina, geboren in 1799 overlijdt ongehuwd op 16 september 1821 te Finsterwolde, haar broer Roelf Borgert(s), boerenknecht en dagloner, trouwt 18 november 1831 Jante(n) Jans Kamer, geboren 16 september 1812 te Finsterwolde als dochter van Jan Jans Kamer, arbeider, dagloner en later watermolenaar en Harmke Jans Stuut (ook Stuit). Roelf en Janje(n) krijgen tussen 1829 en 1858 10 kinderen. Als het eerste kind wordt geboren is Jantje 17 jaar en als het laatste het levenslicht ziet is ze 32 jaar oud. Het vijfde kind van Borchert en Nieske, Antje (geboren in 1804), komen we ook tegen als Antje Borcherts de Vries Huninga. Zij wordt op 23 september 1804 gedoopt te Finsterwolde en trouwt met Olferdus (Olfert) Lulofs Koolman, geboren op 26 oktober 1791 te Beerta. Hij is koopman, winkelier en later landbouwer (landgebruiker). Over hem is vrij veel bekend. Het stel krijgt 5 kinderen, waarvan het tweede kind Emke mogelijk in het kraambed al is gestorven. Over Aaltje, geboren als zesde dochter van Borchert en Nieske is alleen bekend dat zij circa 1807 wordt geboren en ook over Melchert, geboren in 1810 weten we weinig. De laatste dochter, Katharina, haar ouders noemen haar echter Trijnte, geboren op 14 augustus 1813 te Ekamp, trouwt op 16 oktober 1835 te Finsterwolde met de koopman en boerenknecht Siemen Folkerts Koller, geboren op 20 maart 1806 te Esthem (Dld.) als zoon van Jan Folkerts Koller, arbeider, en Anna Margaretha Siemens, beiden woonachtig in Esthem.
De kinderen van Roelf
Borgert(s) de Vries en Jantje(n) Jans Kamer
Het gezin van Roelf en Jantje woont op 25 november 1832 in het huis getekend nummer 3 te Winschoterzijl. Op 1 december 1869 wonen ze in het huis B. nr. 10. Roelf is op 18 november 1831 boerenknecht en op 27 juni 1873 werkt hij soms nog als dagloner. Hij is dan al 71 jaar. Jantje komt voor als werkvrouw en dienstmeid en is op 23 januari 1863 arbeidster. Bij haar geboorte woont ze met haar ouders op huis nummer 52. Over het gezin van Roelf Borgert(s) en Janje(n) Jans Kamer is een uitgebreid afzonderlijke artikel geschreven. Lees dat verhaal hier.
Roelf
Borgerts en Jantje krijgen in 1832 en 1833 een dochter, respectievelijk Remke
Roelfs en Remke. Beide kinderen worden nog geen jaar oud.
Lees hier het artikel over Roelf Roelfs de Vries en Vrouwke Jansen..
Drie jaar na Roelf Roelfs wordt er weer een zoontje geboren. Deze Harm zal nog geen 7 maanden oud worden, evenals Berend die in 1857 wordt geboren; moeder is dan 45 jaar oud, berend haalt de leeftijd van 5 maanden niet. Daartussen zitten nog de dochters Harmke en Alke. Harmke trouwt in 1877 met Willem Ekko Timmer en zorgt met hem voor het geslacht Timmer. Dochter Ale wordt doorgaans Aalke genoemd en wordt geboren op 16 febr. 1853 te Oostwold. Aalke wordt naaister en trouwt met Tiddo Everts Luppens op 27 juni 1873. Het koppel krijgt vier kinderen die allemaal zorgen voor een flink nageslacht.
|